Grenzen en veiligheid

Wat de EU doet

Romania joining the Schengen area - Calafat

Door effectief grensbeheer zorgt de EU ervoor dat het Schengengebied veilig is en werkt. Het Schengengebied is een gebied zonder binnengrenzen, waar EU-burgers, niet-EU-burgers en bezoekers veilig en vrij kunnen reizen. Het zorgt ervoor dat meer dan 450 miljoen burgers vrij kunnen reizen in 29 landen.

Dit unieke gebied zorgt ook voor concurrentie op de interne markt en voor economische groei in de hele EU, omdat het verkeer tussen personen, goederen en diensten soepeler is. Deze vrijheid is onderdeel van de Europese manier van leven en wordt erg gewaardeerd door burgers en bedrijven.

De Schengenlanden werken nauw samen op het gebied van veiligheid en migratie. Denk aan een gemeenschappelijk visumbeleid, gezamenlijke politieoperaties, realtime-informatie-uitwisseling tussen juridische instanties en procedures voor de terugkeer van personen zonder wettelijk verblijfsrecht.

Grootschalige IT-systemen, zoals het Schengeninformatiesysteem (SIS), spelen een sleutelrol bij het beheer van de grenzen. Zij helpen bedreigingen in kaart te brengen en beschermen tegelijkertijd de grondrechten, zoals het recht op bescherming van persoonsgegevens.

Het Schengengebied in cijfers

450 miljoen

mensen wonen in het Schengengebied

3,5 miljoen

mensen steken dagelijks de binnengrenzen over

32 miljoen

bedrijven in het Schengengebied profiteren van sneller vervoer, lagere kosten en meer handel

Actiegebieden

Beheer van de buitengrenzen

Regels voor het oversteken van de buitengrenzen van de EU, zoals soorten vereiste visa, procedures voor het afgeven en controleren van visa, en veiligheidscontroles aan de grens

Schengenvisum aanvragen

Voorwaarden om het Schengengebied binnen te komen

Vereiste reisdocumenten

Regels over documenten die nodig zijn om vrij te kunnen reizen in het Schengengebied

Politiesamenwerking over de grens

Mechanismen voor de samenwerking tussen rechtshandhavingsdiensten

Beheer van het Schengengebied

Een kader om ervoor te zorgen dat het Schengengebied doeltreffend werkt

Belangrijkste resultaten

In 2025 bestaat het Schengengebied 40 jaar. 29 landen (25 EU-landen en 4 geassocieerde landen) zijn volwaardig lid van het Schengengebied, dat geen binnengrenzen kent. Dat betekent dat 450 miljoen mensen zonder paspoortcontrole kunnen reizen. Het helpt miljoenen mensen die dagelijks een landsgrens oversteken en 32 miljoen bedrijven die kunnen profiteren van een gemakkelijkere toegang tot de interne markt.
De grenscontroles zijn nu alleen nog aan onze gemeenschappelijke buitengrenzen, wat het papierwerk, de wachttijden en de kosten vermindert. Het heeft de manier waarop mensen leven, werken en reizen wezenlijk verbeterd.
Er zijn intern minder belemmeringen en er is meer samenwerking tussen de politie, douane en controlediensten aan de buitengrenzen. Dit zorgt mede voor een veiliger Europa, sterkere buitengrenzen en een doeltreffender migratiebeheer. Dat is cruciaal om terrorisme, georganiseerde misdaad en hybride dreigingen te bestrijden.
Het Schengeninformatiesysteem (SIS) is het meest gebruikte en grootste informatie-uitwisselingssysteem voor veiligheid en grensbeheer in Europa. Zo kunnen diensten veiligheidswaarschuwingen in het hele Schengengebied in realtime delen en raadplegen.
Schengen is een belangrijke motor voor het concurrentievermogen van de EU en een echte katalysator van de interne markt. Werknemers en goederen worden niet gehinderd in de EU, waardoor bedrijven administratieve kosten kunnen verlagen en toegang krijgen tot grotere markten.
Hetzelfde geldt voor het toerisme en de culturele sector. Schengen maakt reizen eenvoudiger, waardoor Europa een nog aantrekkelijkere toeristische bestemming wordt. Bezoekers uit niet-Schengenlanden kunnen bijvoorbeeld met slechts één Schengenvisum naar alle 29 Schengenlanden, wat weer zorgt voor meer inkomsten voor lokale bedrijven en economieën.

Uitgelicht

Verslag over de staat van Schengen 2025

Het verslag over de staat van Schengen, dat de Europese Commissie jaarlijks publiceert, beschrijft hoe de Schengenlanden de belangrijkste maatregelen uitvoeren en wat de uitdagingen en verbeterpunten zijn.

Het verslag over de staat van Schengen 2025, dat de Commissie in april 2025 vaststelde, bevat een uitgebreide beoordeling van de werking van het Schengengebied (een gebied met vrijheid, veiligheid en recht zonder binnengrenzen).

Het Schengengebied is de meest bezochte bestemming ter wereld. Elk jaar verwelkomt het meer dan 500 miljoen bezoekers, die veilig en soepel kunnen reizen dankzij nauwgezet werk van ongeveer 120.000 grenswachters. In 2024 zorgde intensievere samenwerking tussen de Schengenlanden voor een sterke daling van het aantal niet-toegestane grensoverschrijdingen aan de gemeenschappelijke buitengrenzen. Ook keerden aanzienlijk meer onderdanen van derde landen terug die illegaal in het Schengengebied verbleven.