lynx   »   [go: up one dir, main page]

Перейти к содержанию

Астекал

Википедия — эркенаб энциклопедия сайталдасан материал
Бакъул гамачӀ

Асте́кал ккола нагьуас халкъалъул мезоамериканияб култура, жиб постклассикияб периодалда 1300-алдаса 1521 соналде щвезегӀан гьоркьохъеб Мексикаялда цебетӀолеб букӀараб. Астеказул империялда гъорлӀе унаан гьоркьохъеб Мексикаялъул батӀи-батӀиял этникиял къокъаби, амма аслияб халкълъун гин културалъул чагӀилъун рукӀана XIV-алдаса XVI гӀасруялде щвезегӀан Мезоамерикалда бищун тӀибитӀараб кколеб нагьуалӀ мацӀалъ кӀалъалел.

НагьуалӀ мацӀалда «астек» абураб рагӀи дурусго ккола "щивалиго АслӀандаса", жиб мификияб бакӀлъун кколеб, гьезул божиязда рекъон, кибалиго хьунда бугеб.[1]

Кинал шагьаразда рижараб рекъон (Теночтитланалда рукӀа, Тлателолкоялда рукӀа), астеказ жидедаго абулаан меши́ка, яги тено́чка гин тлалтелолка. Мешика кин лӀугьарабали батӀи-батӀиял этимологияби кьолел руго. Абула: гьеб нуалӀ мацӀалда кколин «Бакъ» рагӀи, астеказул цевехъанасул цӀар Мешитли бугин, Тескоко хӀорида бижулеб лълъелхералъул тайпа кколин. Бищун цӀарарав нагьуалӀ мацӀалдаса буссинабулев Мигел Леон-Портилаца абулеб буго гьеб рагӀи лӀугьанин metztl («МоцӀ») гин xictli («бакьулӀлъи») абурал рагӀабаздаса, гьелдалъун кколин «моцӀил бакьулӀлъи». Теночка абураб жидедаго аби лӀугьулеб батила Теноча абураб цӀаралдаса, жив легендарияб хӀакимлъун кколев.[2]

Ботурини Кодексалдаса гьумер, жиб астеказул умумузул мификияб АслӀан расалъуда ккараб жо бихьизабулеб

Астеказул империя кин гӀуцӀарабали чанго иццаздаса лъазабулеб буго. ГӀемерисел археологиял ратаражал, храмалъулал пирамидаби рукӀа, хьутӀалъул тӀохал ругел пажал рукӀа, бегьила хӀалтизабизе сунда релълъон букӀараб астеказул дуниял бичӀчӀизе гӀоло. Кин бугониги, археологаз батӀиял иццаздасаги лъай босизе ккола. Астеказул цивилизация батӀалъулеб буго, жиб тӀагӀараб мехалъ хадуб Астек империя лӀугьин, гьелъул цебетӀей гин мадугьалихъ ругел хӀукумазда асар гьаби цӀакъ лъикӀ сипат-сурат гьабулел гӀеме-гӀемерал иццал тун букӀиналъ.

Астеказул империя

[хисизабизе | код хисизабизе]

ГӀемерал империял гӀадин Астеказул империя букӀана этносал гӀемерал ругеб. Гьеб цӀияб хӀукуматалъулаб гӀуцӀилъун букӀун, жиндир структураялъ релълъон букӀана ГӀагараб бакъбаккул классикияб рагъулал деспотиязда. БитӀухъе абуни, гьеб цогояб нухмалълъул системалдаса букӀана цогояб магъало бакӀариялъул система.

  1. ^ По легендам, Ацтлан располагался в родных пещерах по ту сторону долгой дороги во тьме и холоде. По некоторым сведениям, речь идёт об островах у берегов современного мексиканского штата Наярит. Опять-таки по легендам, ацтеки покинули Ацтлан не так уж давно — в 1168 году.
  2. ^ Barlow 1949.
Лучший частный хостинг