Det Sjunde Inseglet (1957)

Mijn eerste Bergman, en het viel me visueel nog alleszins mee, gezien het jaartal. De belichting was soms bijzonder fraai te noemen bij enkele close-ups van gezichten, maar voor de rest valt er visueel weinig te genieten of het moeten de knappe vrouwen zijn. De scène van de optocht die de voorstelling onderbreekt was wat mij betreft het meest indrukwekkend, vooral door de muziek, maar als je op dat moment denkt dat er visueel meer met verschillende cameraperspectieven gedaan kan worden, is er toch iets mis. Met de dodendans op het einde had toch ook echt meer gedaan kunnen worden dan een ver uitgezoomd shot. Muziek noemde ik net al, was soms indrukwekkend, vooral het Dies Irae thema dat meerdere malen voorbij komt, maar helaas een beetje spaarzaam, waardoor de scènes tussen de zwaartepunten aan sfeer inboetten. Met het thema kan ik niet zoveel, al kan ik me voorstellen dat de film je erg raakt als je hem kijkt op het moment dat je met dezelfde vragen worstelt. Een film met levensvragen is bij mij overigens niet bij voorbaat kansloos, gezien het feit dat ik een film als Tenshi no Tamago wel kan waarderen. Wellicht omdat ik daar zo word meegevoerd in de vreemde wereld van die film dat die vragen op dat moment wel als relevant aanvoelen. In ieder geval faalt The Seventh Seal daar in. 2* voor de mooie belichting en de mooie vrouwen.

Ja, de film heeft alles wat men hem toeschrijft. De kracht die van sommige scenes uit gaat is onbeschrijfelijk. Voor mij persoonlijk is de scene waarin Antonius Block gaat biechten het hoogtepunt van de film, aangezien we daar een inkijk krijgen in z'n gedachten. Blijkt dat hij niet wil sterven tot hij enige zekerheid heeft over het bestaan van god. Pas wanneer hij een heks ziet sterven op de brandstapel realiseert hij dat hij zich steeds de verkeerde vraag stelde. Als God bestaat, waarom helpt Hij de mens niet? Waarom laat hij de mens sterven? Zelfs de duivel komt dat arme kind niet helpen! De mens staat er hoe dan ook alleen voor. Andere sterke scenes: De processie, de eindscène, de heks op de brandstapel. Alles klopt echt op die momenten. De shots van de gezichten, het spelen met zwart/wit/schaduw en licht, de dialogen, ... Maar er zijn helaas ook momenten die de vaart uit de film halen. Kon men Jof & Mia geen ander beroep geven? Het hele verhaaltje met de vrouw van de hoefsmid mocht ook best weggelaten worden, want het had geen enkele toegevoegde waarde. Vandaar dat ik 'maar' op een 3,5 uit kom.

Gaat net. Van Ingmar Bergman heb ik eerder dit jaar mijn eerste film gezien: het verschrikkelijke Fanny och Alexander. Dat was een slijtageslag om uit te zitten, mede door een lange speelduur. Een lange speelduur zit deze film alleszins niet in de weg. Door van The Seventh Seal een compacte film te maken, is het al snel veel gemakkelijker verteerbaar. En dat is wel welkom, want hoewel die semi-filosofische quatsch niet zo interessant is, tracht de film wel een zekere gelaagdheid te hebben. Daardoor kan het nogal zwaar aanvoelen, ook thematisch, maar dan eigenlijk vooral door de intrieste sfeerschepping, kundig weergegeven door dat mooie zwart-wit. Als kruisvaarder wil je immers niet thuis komen in een land in verval. Metaforisch zal ik vast en zeker nogal wat gemist hebben. Ik ben er ook de kijker niet naar om alles te willen zien in het daglicht van één of andere belangrijke moraal. Het heeft in ieder geval niet echt afgedaan van de kijkervaring. 2,5