Shima wa Moratta (1968)

11 mei een blu ray release op Arrow: Retaliation [Dual Format Blu-ray+DVD] Akira Kobayashi, Jô Shishido, én Meiko Kaji !!!

Omdat deze tegelijkertijd met Minagoroshi no Kenjû (1967) uitgebracht is door Arrow, zullen veel mensen deze samen kijken en vergelijken. Maar wat we zien is een wereld van verschil, dus behalve de regisseur en acteur valt er eigenlijk weinig te vergelijken. Beiden zijn gangster films, dat wel, maar de andere heeft als attracties eigenlijk alleen een jazzy soundtrack en zwart-wit fotografie (wat eigenlijk aangeeft dat het een b-film is voor de studio. deze is in kleur omdat ster-acteur Akira Kobayashi hier de leiding heeft), het verhaal daar is simpel, onrealistisch en uiteindelijk ook weinig enerverend.

Retaliation komt met een overdaad aan pathos in de beste ninkyo traditie eigenlijk. De film had niet misstaan bij Toei, met een Takakura Ken of Bunta Sugawara in de hoofdrol (al doet Kobayashi het eigenlijk ook wel voortreffelijk... ik ben gewoon meer een Toei fan-boy dan eentje van Nikkatsu ). Ook komt in deze de stijl van Hasebe voor mijn gevoel meer naar voren (met veel voorgrond objecten in de framing / het camerawerk... ergens tussen Tai Kato en Kinji Fukasaku in misschien) en qua nihilistische inhoud is het wel een tikkeltje meer Nikkatsu en zien we al voorschaduwen van de "rape" films die Hasebe aan het einde van de jaren 70 zou maken.

Om dan toch te vergelijken. Waar Massacre Gun een "wegwerp" product is dat wordt gered door een prettige noir stilering, is dit een sterke en interessante film zowel binnen het oeuvre van Hasebe, als de gehele Japanse gangster cinema. Behoorlijk gewelddadig, maar de nihilistische levensstijl wordt hier ook bekritiseerd, en de 'ridderlijke' gangster neemt het uiteindelijk toch op voor de onderdrukte gewone man en tegen de corruptie binnen de bendes. Aanrader dus... en die andere... kan je gerust ook kijken natuurlijk

Massacre Gun was voor mijn gevoel toch wel iets beter, al zag ik ze minder direct op elkaar wat vergelijken lastiger maakt. Vond het harde en compromisloze karakter van die film erg fijn, terwijl ik meen dat hier wat meer (simpele) moraaltjes naar voren komen die je al meteen ziet aankomen en dan later inderdaad worden ingelost. Maar van deze Retaliation heb ik ook zeker erg genoten.

uiteindelijk dus weer een kwestie van smaak. Wat je in de andere hard kan noemen vond ik heel erg onrealistisch, want je hier 'moraaltjes' kan noemen zijn inderdaad de plotwendingen rond loyaliteit aan de groep en de eigen eer die in het ninkyo genre een grote rol speelt. Beiden zou je daarom simpel kunnen noemen en het zijn ook beiden snel gemaakte genre werkjes, maar toch is de opbouw van de karakters in deze echt wel wat complexer, waardoor de scherpe randjes voor mij wat scherper aanvoelen en de motivaties net wat realistischer. Een aantal personages vond ik ook best origineel; niet alles zie je gelijk aankomen en de film onderscheid zich genoeg van vergelijkbaar werk van Toei.

Vond deze vooral wat te voorspelbaar (in het verloop van de verhouding tussen de personages van Kobayashi en Shishido met name), maar verder gewoon top. Als ik ze in omgekeerde volgorde of vlak achterelkaar had gezien was deze misschien wel favoriet geweest. Min of meer gelijkwaardig zijn ze anders toch wel.