America America (1963)

Lijkt me erg interessant.

Is er een dvd van deze film en, zo ja, waar kan ik die kopen?

Vorige maand is deze voor het eerst op DVD uitgebracht in de USA als onderdeel van de 18 delige Elia Kazan box .Even de plas oversteken en je hebt het setje voor 200$.

Terzake:liefdesverklaring van Kazan aan the american dream,zij het niet direct aan the american reality.Die laatste bestaat uit:money,money,money,zo wordt om de haverklap herhaald(en terecht,natuurlijk)

Zoals bekend is dit immigrantenepos een autobiografisch werk van de in TR(Izmir) geboren Kazan,die zich overigens vooral baseerde op de wederwaardigheden van zijn oom.

Opgezet als een standaard Hollywood epos,maar geschoten op locatie in TR en GR,aangezien vrijwel de hele film in Turkije speelt.Of de autoriteiten in Ankara ook tevreden waren is de vraag,het Ottomaanse rijk wordt niet bepaald afgeschiderd als een multiculti-idylle en de vervolgingen van minderheden als Armenen en Grieken komen uitgebreid aan bod.

Hoewel het verhaal boeiend genoeg is had ik zo nu en dan moeite om de narratieve logica te volgen,bv hoe Stavros het voor mekaar krijgt zijn aanstaande schoonfamilie voor de gek te houden.Leitmotiv blijft echter de hele film door:America,America!

De zwakste schakel van de film is hoofdrolspeler Giallellis.Ik weet niet of Kazan dacht de nieuwe Brando of Dean gevonden te hebben,maar de brave jongen blijft heel ver onder het niveau van deze grootheden.Hoewel zijn vlakke gelaatsuitdrukking verklaart wordt door zijn verbetenheid,ligt de echte verklaring eerder in zijn onvermogen(hierna ook nooit meer iets van hem vernomen).De bijfiguren komen hierdoor nog expressiever en theatraler over dan ze al zijn,maar gezien de afkomst van deze lieden hoort dat er natuurlijk gewoon bij.Vooral die schoonvader was een kostelijk larger than life figuur.Wat onze vriend Wolff betreft:die is toch zeker wel een volle 2 minuten in beeld.

Dat dit epos een aanzienlijke invloed heeft gehad op die andere immigrantenfilm the godfather 2 is duidelijk,vooral in het laatste stuk dat dan ook eindelijk in de USA(Ellis island)speelt.De held krijgt hier net als in het werk van Coppola ter plekke een nieuwe naam toegewezen.Gelukkig,want eerst wilde hij zich Kardashian noemen.

Ook qua cinematografie is dit een volkomen standaard Hollywoodwerk dat vergelijkbaar is met wat Kazan in de VS afleverde,liefhebbers van experimentele cinema hoeven hier niet voor de deur uit.

Overigens:Hoewel onderworpen aan de code,wordt toch geinsinueerd dat Stavros letterlijk heeft moeten bukken om in leven te blijven.

De soundtrack dan ten slotte:gebaseerd op Griekse volksmuziek.

Enerverend epos, zoals gezegd idd helaas licht verstoord door de zwakke hoofdrolspeler. Maar de film blijft sterk boeien, en de cinematografie (Haskell Wexler) vond ik juist een van de pluspunten.

Een op papier interessante film van Kazan, die in de praktijk minder goed is dan gehoopt.

Wat vooral opvalt, is het vrij matige acteerwerk en dan dat van hoofdrolspeler Stathis Giallelis in het bijzonder. Hij speelt de rol van Stavros, een man die graag naar Amerika wil, omdat dat volgens hem het land is van de onbegrensde mogelijkheden. Hij komt enorm druk over en de zinnen worden vaak op een schreeuwende manier gebracht. Hierdoor komen de dialogen ook niet altijd even goed uit de verf. Het hoort misschien bij de cultuur van de Grieken/Armeniërs/Turken, maar ik vond het soms best wel storend.

De cinematografie is degelijk, maar verder niet heel bijzonder. Er zitten soms wel wat mooie plaatjes tussen, maar voor een film van bijna drie uur is dat niet heel veel. Het eerste uur van de film is nogal rommelig en onsamenhangend. Naarmate de film vordert wordt dat gelukkig wat beter. Verder ontbeert de film humor. Ik snap best dat het een serieuze film is, maar er zit werkelijk waar geen moment in de film waarbij ik dacht van dat is leuk. En met al dat soort negatieve facetten, wordt een film van bijna drie uur een lange zit. Ik heb de film uitgezeten, maar had op het einde moeite om mijn concentratie erbij te houden.

Eerste onvoldoende voor Kazan na vijf films.

1,5*

Elia Kazan’s meest persoonlijke film over de komst van zijn familie naar Amerika. Het is zeker niet zijn beste film. Ik vind sowieso dat de latere films van Kazan (na Splendor in the Grass, 1961) allemaal een stuk minder zijn dan de prachtige films, die hij in de jaren ’50 gemaakt heeft.

Vooral het eerste deel van deze film is maar zozo; daar is bijna geen doorkomen aan. Het laatste uur trekt het verhaal nog wel wat bij, maar opmerkelijk wordt het nooit. Neem daarbij het matige acteerwerk, in het bijzonder van nieuwkomer Stathis Giallelis, en wat resteert is een uiterst middelmatige film. Een enorme tegenvaller, gelet op Kazan’s capaciteiten.

Daar sluit ik mij helemaal bij aan.

Wat een laag gemiddelde. Een absoluut ondergewaardeerd meesterwerk en een top 100 film van mij.

Erg ondergewaardeerd dit. Erg mooi geschoten door Haskell Wexler Ik had niet zoveel problemen met de hoofdrolspeler. Echt een typisch Hollywood drama is het niet te noemen, daar is het af en toe toch wel iets te vies en ruig voor. We krijgen ook niet echt een uitgebreid "made it in America" deel te zien. Alleen dat ie schoenpoetser geworden is.

Smaak verschilt

Elia Kazans meest persoonlijke film is helaas niet één van zijn beste. Hij bewerkte zijn eigen boek dat gebaseerd is op het levensverhaal van zijn vader en begint op het moment dat zijn familie hem opdracht geeft een manier te vinden om naar de VS te reizen en daar een nieuw leven op te bouwen, zodat de rest van de familie zich op een later moment bij hem kan voegen. We volgen de jonge Stavros Topouzoglu [Stathis Giallelis] tijdens zijn missie.

SGiallelis is mogelijk louter gekozen als hoofdrolspeler omdat hij veel op Kazans vader lijkt, want van acteertalent is nauwelijks sprake en daarmee is dit epische drama al grotendeels om zeep geholpen. Met een meer ervaren en meer capabele acteur was de speelduur van 168 minuten wellicht geen probleem geweest. De Oscarwinnende sets en kleurrijke, sterke bijrollen van Lou Antonio en Paul Mann weten dit langdradige emigratiedrama nog enigszins te redden.

Bijzondere film van Kazan, niet direct mijn favoriete regisseur, maar toch wel iemand die een aantal monumentale films heeft gemaakt. Deze past daar wat mij betreft ook wel tussen. Het is geen vrolijke film, het is eigenlijk een en al ellende, maar het onderwerp leent zich ook niet voor een luchtige toon. De Turkse moordpartijen onder de Armeniërs van de jaren 90 van de 19e eeuw vormen de achtergrond van het verhaal van een wanhopige vlucht van de protagonist, gespeeld door de Griekse debutant Gialellis, die ziel en zaligheid in zijn spel legt. Ik begrijp wel dat niet iedereen van zijn spel gecharmeerd is, hij is niet direct een sympathieke hoofdpersoon, maar de blinde drift zijn lot in eigen handen te nemen, ten koste van alles, is wel goed verbeeld. Vooral de scenes bij zijn 'schoonfamilie'' vond ik sterk. Het warme bad waarin hij terecht komt, alles wat een man zou wensen in zijn woorden, is ook niet aan hem besteed.

Omdat de film veelal op locatie is opgenomen geeft dat de film een rauwe authentieke sfeer mee, die gelukkig niet teniet wordt gedaan door het gesproken Engels. Ik was wel verbaasd dat de film voor een deel kon worden opgenomen in Turkije, de Turkse autoriteiten zijn over het algemeen toch niet zo happig om de zwarte bladzijdes van hun land te zien blootgesteld.

Echt een film die me heeft aangegrepen, niet in het minst door de afschildering van de verachtelijke armoede uit die tijd. De armoede en al het slechts wat het met zich meebrengt greep me in sommige scènes bij de keel. America, America is een migrantendrama, maar Kazan wil de kijker duidelijk doen voelen waarom iemand zijn geboortegrond voorgoed vaarwel zegt. Het is niet zozeer de reis naar Amerika die centraal staat, maar die bijna irrationele sprong in het onbekende.

Eind 19de eeuw lagen de spanningen tussen Turken en andere bevolkingsgroepen zoals Armeniërs en Grieken redelijk hoog. Eén van die orthodoxe Griekse gezinnen voelt de nattigheid aankomen en sturen hun zoon Stavros naar Konstantinopel om er het vertrek van de familie naar Amerika voor te bereiden. Ze schenken hem een groot deel van hun bezittingen als startkapitaal. Stavros is naief en laat zich onderweg eerst tot op het bot pluimen door een valse kerel, en belandt daarna in straatarmoede in Istanbul. . Je ziet al vlug parallellen met de huidige migratietoestanden.

Je ziet een exotisch maar erg arm Ottomaans Rijk en visueel mag deze film er wel zijn hoor. Er werd op de details gelet en je gelooft ook dat het zo geweest moest zijn. Voor Kazan was dit een persoonlijk project gebaseerd op getuigenissen van ouders en grootouders. De jonge acteur mag dan geen natuurtalent zijn, ik had makkelijk met hem te doen en zijn rol is net om een doorsnee migrant in de verf te zetten. Ik vroeg me ook voortdurend af via welke keuzes en omwegen hij zijn doel zou bereiken. Deze film viel me op alle vlak heel erg mee.