Ironiya Sudby, ili S Legkim Parom! (1975)

Schitterende romantische komedie 'Soviet-style' !

The Irony of Fate is een aardige film over misverstanden, ruzies en het woningbouwbeleid in Rusland. Lekker lang uitgerekt en ontzettend speels in beeld gebracht. Opvallend dat er tussen de ruzies door een aantal bizarre uitspraken worden gedaan. Dat komt heel vreemd over want je zou toch verwachten dat de censuur in Rusland meer dan in orde is. Vrij vertaald naar het Nederlands:

''Voor ons dokters is het gevaarlijk om een opinie te hebben. Wat als het de verkeerde is?''

Werd onlangs genoemd door Jelle Brand Corstius in 'van Moskou tot Moermansk'. Één van de bekendste Russische films die nog steeds elke Kerst wordt uitgezonden op tv.

Prachtige melancholieke komedie!

The Irony of Fate wordt inderdaad elk jaar rond de feestdagen in Rusland uitgezonden en geniet daar ongeveer dezelfde status als It's a Wonderful Life in Amerika. Sommige passages uit de film zijn zo beroemd dat het spreektaal is geworden. Waarschijnlijk valt er dus nog veel meer uit de film te halen als je Russisch spreekt (wat ik helaas niet doe).

De film begint met een korte animatie sequence, waarin wordt uitgelegd hoe het komt dat de Sovjet architectuur zo gelijkvormig is: het centrale element in het plot. Door puur toeval belandt Zhenya in het appartement van Nadya in Leningrad. Hun beide verloofden reageren woedend en willen Zhenya's verklaring niet geloven. Het eerste deel eindigt ermee dat ze in ieder geval Nieuwjaarsnacht tot elkaar veroordeeld zijn, waardoor zich langzaam een romance kan opbloeien.

Het tweede deel van de film sleept in eerste instantie wat lang aan, maar werkt uiteindelijk naar een mooi, maar bitterzoet einde toe. De verloofden van Zhenya en Nadya zijn immers helemaal geen slechte mensen en ze willen elkaar ook niet kwijt. Uiteindelijk echter realiseren Zhenya en Nadya zich dat deze speling van het lot betekent dat ze voor elkaar gemaakt zijn. Het blijft natuurlijk een Kerstfilm!

Behalve het unieke plot - waar anders kun je zoiets verzinnen dan in de voormalige Sovjet-Unie - biedt de film veel meer. Qua komedie is de Sovjet stijl best vergelijkbaar met Franse humor: subtiel ironisch, met een licht moralistisch tintje en hier en daar wat slapstick. Liefhebbers van bv. Bienvenue Chez les Ch'tis zullen dit werk zeker waarderen. Verwacht dus geen hap-slik-weg Amerikaanse humor of onderkoelde Engelse.

Maar waar de film echt op drijft is natuurlijk de opbloeiende romance tussen Zhenya en Nadya. IJzersterk acteerwerk hier, van beide acteurs. Zelden heb ik in een romantische komedie zo'n mooie opbouw gezien waardoor het romantische element ook werkelijk geloofwaardig wordt. Iets waar het in 'gewone' Amerikaanse romcom's vaak aan ontbreekt en men plotseling met elkaar ligt te rampetampen. De romance heeft verder ook iets droevigs: beiden staan op het punt hun verloving te verbreken. Door de film heen zitten verschillende melancholieke liedjes om dit gevoel te ondersteunen. Mooie melodieën ook; wederom jammer dat ik de taal niet spreek.

Een ander punt wat dit werk zo genietbaar maakt is het hele nostalgische sfeertje dat rond de film hangt. Hoe meer Soviet films ik kijk, hoe meer ik begin te begrijpen hoe het daar moet zijn geweest: 40 jaar lang de jaren '50. Ga maar na: kleine appartementen (woningnood), nauwelijks luxe, sterke sociale binding (minder individualisme) en een vadertje Staat waar je op kunt vertrouwen. Precies hetzelfde gevoel als in series als Toen was geluk heel gewoon of in de film Goodbye Lenin!. Ik kan me goed indenken waarom sommige mensen hiernaar terugverlangen.

Zijn er dan nog minpunten? Nauwelijks eigenlijk. De enige reden waarom ik niet tot een maximale score kan komen is het feit dat ik de taal niet machtig ben en daardoor veel subtiele humor mis. Daarnaast sleept het tweede deel wat lang aan en is het een beetje flauw als er voor de tiende keer wordt aangebeld; toen had ik de running gag wel gezien eigenlijk. Eén halfje eraf dus, van een verder geweldige film. 4,5*

Grappig om eens een Sovjet-romcom te zien. Op één of andere manier klinkt het bijna als en contradictie: Sovjet romcom! Maar ik kan me de status in Rusland wel indenken. De film verdient die ook wel.

Het gegeven is hilarisch en inderdaad uniek voor de Sovjet Unie van die tijd. Hoewel de film soms wat te lang is uitgesponnen, blijft het toch lekker wegkijken. Ik heb me uiteindelijk niet verveeld en me zelfs niet geërgerd aan de suffe liedjes. Hier pasten ze juist wel goed en irriteerden niet.

Net als bij Shepitko's 'The Ascent' vind ik het verbazend dat deze film door de censuurcommissie is gekomen??? Alleen al het gegeven in het plot valt als kritiek op te vatten, nietwaar? Men had het zeker te druk met het bannen van Oostduitse en Tsjechoslowaakse films?

Nadya vond ik trouwens een erg mooie dame. Oef!

Dat is bijna standaard bij Sovjetfilms, in ieder geval na het Stalin-tijdperk. Het beleid tegenover films was niet zozeer totalitair als autoritiar, d.w.z., ze hoefden geen officieel doel te dienen, mensen mochten maken wat hen boeide, zolang ze maar niet direct kritiek leverden op Sovjetpolitiek. Dat was in tsaristisch Rusland trouwens ook zo, openlijke politieke discussies waren verboden, daarom verpakten mensen ze als kunst. Misdaad en Straf van Dostojevski is daar een voorbeeld van. Hoewel het geen kritiek levert op het regime eigenlijk, juist op de materialistische, anti-tsaristische denkbeelden die er toen waren. Maar het is nog steeds een voorbeeld van politiek verpakt als kunst.

Je haalt een uitspraak aan, maar eigenlijk gaat de hele film tegen de communistische filosofie in. In het communisme draait alles om maakbaarheid en de kracht van de mens, terwijl deze film juist praat over toeval.

Niet met Kerst maar met Nieuwjaar. Erg mooie traditie vind ik, en helemaal uit zichzelf ontstaan...

De actrice die Nadja speelt, Barbara Brylska, is trouwens niet Russisch maar Pools. Omdat ze met een zwaar accent Russisch sprak werd haar stem door iemand anders gedaan, een van haar twee vriendinnen in de film. Niet de kleine zwartharige maar die andere. En de liedjes worden door Alla Poegatsjova gedaan.

Ik heb ook eens gelezen dat ze in haar thuisland Polen doodsbedreigingen kreeg omdat ze met Russen had samengewerkt. Maar ik weet niet of dat waar is.

The Irony of Fate van Eldar Ryazanov is op de nummer 10 van de Top 25 met de beste kerstfilms ooit terecht gekomen. Dit is na de Top 25 met beste horror films van de nieuwe jaren '00 mijn 2e lijst waarin dagelijks wordt afgeteld naar de nummer 1 positie. De nummer 1 wordt op kerstavond bekent gemaakt en tot die tijd wordt er dagelijks een videoreview online gezet. Check it out: Kerst Top 25: nummer 10 | MovieSense - Online filmmagazine

Op youtube te bekijken met Engelse ondertitels:

Deel 1

Deel 2

Erg leuk.

Echt een film om te bekijken op een saaie en "ijskoude" 1e kerstdag. Tja, de winterjassen daar in Moskou en "Leningrad" zullen we hier in deze winter niet nodig hebben denk ik.

Maar goed, over de film verder. De Russen hebben dus toch nog gevoel voor humor. Had ik dus nooit gedacht, omdat de films daar doorgaans alleen maar over oorlog en andere zwaarmoedige onderwerpen gaan. Het werkt niettemin wel. Deze romcom was zeer genietbaar mede ook door de voortreffelijke hoofdrolspelers en het uitstekende script waarvan je originaliteit niet kan ontkennen. Het einde van de film vond ik trouwens erg mooi.

Deze 3 uur durende romantische komedie trouwens niet bekeken op you tube, maar gewoon ...nou vul zelf maar in.

btw: Ook zeer aan te bevelen deze Russische komedie Karnavalnaya Noch (1956)

4.0*