Offret (1986)

Offret (Het Offer) is een Zweedse film, geregisseerd door de legendarische Russische filmmaker Andrej Tarkovski. De film is duidelijk geïnspireerd op het werk van Ingmar Bergman.

Samen met zijn familie en beste vrienden viert Aleksander zijn verjaardag. Het selecte gezelschap wordt verrast door een op handen zijnde nucleaire ramp. Aleksander maakt een belofte aan God dat hij alles wat hij lief heeft zal opofferen, om zo de gebeurtenissen een andere wending te laten nemen. De volgende ochtend lijkt het alsof er niets is gebeurd, maar Aleksander houdt zijn belofte.

Halverwege de jaren '80 was de kans op een atoomramp reëel aanwezig; het was immers de tijd van de Koude Oorlog en bovendien kwam de film uit in mei 1986, slechts enkele weken na de kernramp in Tsjernobyl. De reactie van de hoofdpersonen, variërend van berusting tot buitensporige paniek, is dan ook begrijpelijk.

Offret is een typische Tarkovski-film: het kan het beste worden omschreven als een expressionistisch, psychologisch drama met veel monoloog. De film deed me daarnaast erg denken aan het werk van Ingmar Bergman, niet alleen omdat de film met een Zweedse cast is gefilmd, maar ook vanwege de rustige stijl met lange camerashots, uitvoerige monologen en de melancholieke, consciëntieuze eenlingen.

Ondanks zijn lengte en het zware thema vond ik het een boeiende film. Ik geef hem vier sterren met kans op verhoging na eventuele herziening. 4*

Sorry, het zal allemaal heel kunstzinnig zijn maar hier heb ik me echt niet doorheen kunnen worstelen en ik heb hem halverwege afgezet.

Ik zal de fijnzinnigheid wel missen maar wat een oeverloos gezeur waar maar geen einde aan komt.

Diep onder de indruk.

Van alle Tarkovsky's die ik gezien heb (alleen Nostalghia niet) vind ik dit de beste. Wellicht komt dat door de schijnbare eenvoud van de locatie, of doordat dit de enige Tarkovsky is waar ik ook een beetje humor in heb kunnen ontdekken (iets dat ik ook dagelijks in het gewone leven meemaak, geen gemaakte/bedachte humor, maar gewoon spontaan grappige situaties), maar een genot om dit te ondergaan was het.

Ook maakt deze film weer hard duidelijk wat het toch fijn is om de taal te kennen die in de film gesproken wordt. Nasynchronisatie is niks, maar in deze film, die voor een groot deel in het schemerduister afspeelt, doen de knallende witte letters van de ondertiteling toch danig afbreuk aan de esthethiek. Misschien had een lichtgrijs lettertype hier meer op zijn plaats geweest, maar daar doen die vertalers niet aan, helaas.

Bestaan er van deze film en van Nostalghia ook goede bluray uitgaves?

Ik ben namelijk zeer geïnteresseerd om eens te beginnen aan het werk van Tarkovsky en van zijn eerste vijf films bestaat een mooie boxset. Van zijn laatste 2 films kan ik helaas niks vinden...

Ik merk dat ik qua films steeds meer verzadigd raak en me wat meer in de 'arthouse' hoek wil begeven...

Bij vlagen bijzondere film, waarbij ik het meest geniet van de scènes buiten huis. Prachtig geschoten zijn die. Maar de film kent ook zijn saaie momenten, is soms te statisch, wil te esthetisch zijn. De dialogen zijn leuk, maar de karakters irritant. En qua interpretatie kan ik er niet zoveel mee, ik zit voornamelijk naar een doorgedraaide vent te kijken die alles aangrijpt om het noodlot af te wenden.

Een man nodigt zijn vriend en familie uit voor zijn verjaardag in een afgelegen huis in Zweden. Dan breekt ver weg in Europa een nucleaire oorlog uit. ( Een thema dat overigens helemaal bij het jaar 1986 past) Dit was zijn laatste film en een film die ik nog nooit eerder had gezien. Een hoop van Tarkovski's andere films ken ik heel goed. Er zit weer een noop mysterie en symboliek ook in deze film. Ook is zijn langzame stijl van filmen met vaak schitterende beelden en mooie belichting heel herkenbaar. Maar toch vond ik het een wat mindere film. Het eerste deel bestaat vooral uit dialogen als een toneelstuk vol wijze woorden en filosofieën. Pas als een stem op tv zegt dat er een nucleaire oorlog plaats vindt in Europa begint de film enigszins een verhaal te krijgen. Al gaat het gelukkig allemaal nog wel op zijn Tarkovski's. Maar andere oudere films vond ik toch dieper gaan dan deze. Ik moet hem zeker later nog eens terug zien om te kijken of ik bij die mening blijf.

Voor mij tot dusver de meest toegangkelijke Tarovsky film, in ieder geval veel beter te volgen dan Stalker en Andrej Rublev. Vooral omdat de setting hier klein is en het verhaal niet heel ingewikkeld is, wat het met zich meebrengt is natuurlijk weer andere koek.Vanaf het moment dat het nieuwsbericht op tv komt veranderd de "gezellige" sfeer in huis, en zie je hoe iedereen met deze situatie omgaat. Lees her en der dat deze wat lijkt op films van Ingmar Bergman, nog nooit een film van gezien dus kan weer aan de gang!

Zo heel toegankelijk vond ik deze van Tarkovsky ook weer niet. Het spel komt erg traag op gang en vooral het eerste uur is een aaneenschakeling van dialogen met diepere lagen en betekenissen. Het plot is niet ingewikkeld, dus dat scheelt, maar de setting errond kan je intrigeren of net niet. Voor mij werd het jammer genoeg het laatste.

Het lijkt ook allemaal erg uitgesponnen en het sobere cameragebruik dito statische beelden helpt niet echt. Pas na een uur gebeurt er waar het plot over gaat. Niet zo spectaculair, maar wel effectief. Effectief ook voor het hoofpersonage dat zijn handen en geloof voortaan in God legt waardoor hij besluit een drastische wending aan zijn leven te geven.

Verder mooi geschoten beelden wel, beetje desolaat en zelfs troosteloos. Niet Tarkovsky's beste in mijn ogen, maar wel eens fijn om gezien te hebben en over na te denken.

Ik had er een erg lange zit aan. Vooral bij aanvang neemt Offret wel heel veel tijd om de dialogen neer te zetten en het verhaal te introduceren. Het tweede deel bevatte dan toch de meer tot de verbeelding sprekende scenes. De beelden van buiten waren regelmatig heel fraai, maar verder is er visueel niet zo veel te beleven. Offret moest het voor mij hebben van enkele scenes en duurde me echt te lang.

Deze film is misschien niet voor iedereen weggelegd, maar is vannacht te zien op Film 4 - gratis zender, deel van de Britse Channel 4 of C4. Film wordt dan uitgezonden onder de titel 'The Sacrifice'.

Zo te zien speelt deze af rond 1986, dus als het over een atoomaanval gaat, misschien als double bill kijken met 'Threads' uit 1984?

Film 4; 2am donderdag 12 december

Tarkovsky en ik, het zal nooit een gelukkige combinatie worden en tegelijk ben ik altijd wel benieuwd als ik een film van hem voorbij zie komen, Solaris heb ik zelfs op Bluray gekocht. Offret kwam ik tegen op MUBI en ik heb 'm in twee etappes van beiden ongeveer de helft gekeken en ik had beide keren hetzelfde gevoel erbij.

De dialogen en vooral monologen vind ik enorm ergerniswekkend, hoogdravend gezwam wat vooral heel erg intellectueel moet klinken maar mij helemaal niks zei. Ook bizar, vooral bij een film die blijkbaar relatief toegankelijk is: van het hierboven beschreven verhaal herkende ik eigenlijk niks terug. En toch... en toch... ik heb 'm uiteindelijk toch afgekeken want er zaten absoluut een paar hele mooie dingen in. Het ritme, de kadans van de film vond ik even vaak heel saai maar ook heel vaak kon ik er heerlijk in meegaan. De rennende kinderen in het zwart-wit over het puin, het brandende huis op het einde en de oude heer met zijn dienstmeisje die in een vrijpartij in de lucht zweefden: prachtig, blij dat ik het het gezien heb.

Maar waar het over ging? Geen idee. Ik eindig op een 2,5*.