Stop Making Sense (1984)

De Talking Heads doen waar ze goed in zijn; en deze keer valt het nog te zien ook!

Want na het fantastische livealbum The Name Of This Band Is Talking Heads was het mij natuurlijk wel duidelijk dat ik met een stel fantastische muzikanten te maken had, maar na Stop Making Sense wordt te meer duidelijk dat de band - en dan met name frontman David Byrne - een stelletje steengoeie performers zijn.

Al vanaf het kleinschalige begin - met Heaven als een klein hoogtepuntje; kippenvel over mijn hele lichaam - wordt duidelijk dat we hier met iets episch te maken hebben, en die belofte weet de band meer dan waar te maken. Hierop wordt het tachtig minuten lang swingen, met Slippery People, Burning Down The House, Life During Wartime (let vooral op Byrnes meesterlijke dansmoves!) en Crosseyed and Painless als adembenemende hoogtepunten. Naast Tina Weymouth, natuurlijk; wat is dat een schone, schone dame.

Het enige beetje kritiek dat ik op deze liveregistratie weet te leveren, is dat ik persoonlijk liever de nadruk op de wat eerdere Talking Heads (Fear Of Music/Remain In Light) had zien liggen - Swamp weet bijvoorbeeld enkel en alleen te overtuigen door Byrnes gekke bekken; voor de rest vond ik het maar een matig nummerke -, maar dat is meer een kwestie van smaak dan een echt minpunt in de film.

Concluderend: wat is die Tina Weymouth toch een schandalig schone, schone dame. En, terwijl zij je ogen voor haar rekening neemt, verzorgt de rest van de band op een memorabele wijze je oren.

Heerlijk.

Want dit is een feest.

Zowel voor het oog als voor het oor. Demme heeft een fenomenaal concert van de Talking Heads vastgelegd op film. Zij het in drie nachten. Op een schitterende manier welteverstaan.

En dan de muziek van Byrne en de zijnen. Geniaal is het juiste woord. Ook in de uitvoering. Inclusief dansjes waar Jagger en Presley jaloers op zouden kunnen zijn geweest.

Heb de BluRay mogen aanschouwen en die is in dts absoluut de moeite waard.

Meesterlijk.

Mooi opgebouwde concert registratie. Het concert begint met David Byrne solo. Daarna komen er per nummer meer bandleden en gastmuzikanten bij. Fantastisch optreden.

Bij toeval tegenaan gelopen, nooit eerder bewust wat van Talking Heads geluisterd, maar tamelijk van m'n bank geblazen hierdoor. Geweldige ervaring; de muziek (dat natuurlijk met name), de choreografie en zelfs de cinematografie maken hier gewoon een kunststuk van. De opbouw is ook nog eens perfect, het gaat geen moment vervelen. Geniaal is hiervoor eigenlijk het enige woord.

Het moet lukken. Op een vinylbeurs kwam ik een album tegen van Talking Heads. Beetje teleurgesteld eerst omdat het een live album was en live muziek op een album vastleggen is niet zo eenvoudig. Maar toch meegenomen en genoten, echte topkwaliteit. Dat album was 'Stop making sense'. Dat deed me een belletje rinkelen en ik kwam wat later deze titel tegen. De verfilming van het live optreden.

Ik ken de muziek wel van Talking Heads, maar hoofdzakelijk van hun studio albums. Tijd dus voor een echte introductie. En met Stop Making Sense is dat zeker gelukt. Mooie intro en origineel idee om de muzikanten stelselmatig te laten opvoeren. Allemaal op een rustige manier, zeer professioneel en zo is de film ook. Niet alleen de band op het podium, maar ook de crew van het optreden en van de filmopnames weten wat ze doen. Dit is geen toevallige opname (als je begrijpt wat ik bedoel).

Wil dat zeggen dat het allemaal kant en klare hap is? Zeker niet! David Byrne is een boeiend figuur en de camera weet hem te vinden. Evengoed heeft iedereen er plezier in en is het voldoende boeiend om te kijken. Een echte topper wordt het niet als film, daarvoor mist het de nodige creativiteit om er uit te springen. Maar als concertfilm is dit zeker geslaagd. Misschien wel enkel voor Talking Heads-fans, maar dat is een argument dat telkt bij elke muziekdocumentaire denk ik.

Legendarische concertregistratie begint al meteen met twee muzikale hoogtepunten. Psycho Killer is met name een geweldige opening, daarna volgt een mooie uitvoering van Heaven. Dan zakt het even iets in maar Byrne en consorten vervolgen hun grandioze show waar de energie vanaf spat, met hoogtepunten als Life during Wartime en What a Day That Was, uitstekend in beeld gebracht en gemonteerd- bij de intense vertolking van Once in a Lifetime is de camera strak gericht op Byrne, bij andere nummers is de montage snel en met aandacht voor alle bandleden. Van de paar beelden die je van het publiek te zien krijgt valt vooral het ontbreken van mobieltjes op, die tegenwoordig elk concert vervuilen. Ik ben geen uitgesproken Talking Heads fan maar heb erg genoten van deze docu.

Een concertregistratie als film beoordelen blijft lastig, omdat de muziek en de performance verreweg de belangrijkste ingrediënten zijn en de filmische kwaliteiten pas daarna komen- als Demme had gekozen voor een registratie van een concert van -ik noem maar een dwarsstraat- Whitesnake waag ik te betwijfelen of die dezelfde impact gehad had. Al was dat wellicht een culthit geworden.

Stop Making Sense was de eerste dvd die ik ooit in m'n bezit kreeg. Ik won hem in oktober 2000 bij een muziekquiz in Hoorn. Ik had indertijd nog geen dvd-speler, dus ik wist in eerste instantie niet wat ik met dat ding aan moest. Die dvd-speler kwam er een kleine drie jaar later, en inmiddels ben ik in het bezit van bijna 4000 dvd's. Heel veel speelfilms uiteraard, maar ook een groot aantal televisieseries, en een klein aantal muziek-dvd's. De meeste muziek-dvd's zijn clipverzamelingen, maar er zitten ook een paar muziekdocumentaires en concertregistraties bij. Maar zoals gezegd: Stop Making Sense was dus ooit de eerste dvd uit mijn verzameling.

De film is een registratie van een drietal concerten die de new waveband Talking Heads in december 1983 verzorgde in het Pantages Theater in Hollywood. De regie was in handen van Jonathan Demme, die een paar jaar later definitief zou doorbreken met de fantastische thriller The Silence of the Lambs.

De concertregistratie begint met het beeld van een eenzame zanger/gitarist David Byrne, die een gettoblaster op de bühne plaatst waaruit een drumgeluidje lijkt te komen. Uiteraard is dit geluid afkomstig van een drumcomputer, die we verder niet in beeld zien. Vervolgens zet hij het bekendste Talking Heads-nummer 'Psycho Killer' in. Voor het tweede nummer, 'Heaven', sluit bassiste Tina Weymouth zich als tweede bandlid aan. Bij het derde nummer zien we voor het eerst drummer Chris Frantz aan het werk, en pas bij het vierde nummer is de band compleet met de komst van gitarist Jerry Harrison. Daarna wordt het pas echt druk op het podium, met een extra percussionist, twee (!) keyboardspelers en twee achtergrondzangeressen.

Ik heb verschillende malen moeten glimlachen om de hilarische choreografie (lees: rare dansjes), en de scenes waarin David Byrne als een gigantische duif over het podium paradeert. Het optreden is dan ook uitstekend gefilmd, met veel aandacht voor de afzonderlijke bandleden. En, ook belangrijk: je ziet het speelplezier er gewoon vanaf spatten. De band heeft er duidelijk lol in.

Muzikaal gezien vond ik er echter niet veel aan. In veel nummers spelen de twee synthesizers een hoofdrol, en dat is voor mij behoorlijk overdone. Daarnaast ben ik gewoon niet zo van die funky, exotische ritmes waar Talking Heads zo bekend om staat. En van de liedjes moet ik het eigenlijk ook niet zo hebben. De liefhebbers zullen het waarschijnlijk niet leuk vinden dat ik dit zeg, maar sorry, ik vind Talking Heads gewoon niet zo'n heel bijzondere band.

Wat dat betreft gaat mijn muzikale voorkeur meer uit naar Tom Tom Club, hun muzikale zijproject. Gelukkig word ik vlak voor het einde op mijn wenken bediend, met een prachtige uitvoering van het door Tina Weymouth gezongen 'Genius of Love'. Dat maakt alles toch nog een heel klein beetje goed.

Mijn conclusie: visueel en cinematografisch prima verzorgd, muzikaal helaas wat tegenvallend. 3*

Uitstekende film over het concert van de Talking Heads. Deze staat te boek als de beste concertregistratie ooit. Uiteraard moet de muziek je dan ook wel liggen, en gelukkig is dat bij mij het geval. De nummers zijn allemaal goed en je ziet hier gewoon een band een top performance neerzetten. Niet flitsend gemonteerd waardoor je meer het gevoel hebt juist zelf een toeschouwer in de zaal te zijn.

Behalve het nummer Psycho Killer ben ik niet bekend met de muziek van Talking Heads. Dit is eigenlijk een pure concertregistratie, geen documentaire. Ongetwijfeld de moeite waard voor de fans van Talking Heads, het is namelijk zeker geen slecht optreden, maar ik had er niet echt iets mee.

In navolging van Heima er ook deze van Talking Heads doorgedraaid. Deze docu is niets meer dan een gewone concertopname. Ook hier stel ik me vragen wat de filmische waarde is los van de artistieke muziekwaarde uiteraard.

Behalve Psycho Killer ben ik niet zo bekend met het oeuvre van Talking Heads. Wel een geweldige song die geregeld in menig lijstjes opduikt. Een bijzonder man wel die Byrne. Komt heel energiek en catchy over op het podium. Een bezige bij ook met zijn verdiensten als fotograaf en beeldend kunstenaar.

Leuk.

Eigenlijk is deze documentaire inhoudelijk niet veel meer dan een concertregistratie, maar wel een hele leuke concertregistratie. Daarnaast een concert van de Taking Heads, die ik als geheel toch wel unieker vind dan de meeste andere artiesten. De pakkende muziek en de leuke act trokken me daarom al vroeg mee met de beelden zelf.

Lekker meedansen met de deuntjes en kijken hoe ze het concert aanpakken, ik mag het eigenlijk wel. Ik kan het misschien alleen moeilijk een documentaire noemen, want het is echt puur een registratie. Op informatief vlak zal je dus niet veel meer te weten komen over de band, meer over hoe ze op het podium waren en wat voor shows je van ze kan verwachten.

Maar daar is niet veel mis mee. Ik vond het uitermate vermakelijk om het allemaal te volgen en leuk om te zien dat David Byrne in zijn uppie begon en uiteindelijk steeds meer het podium wist op te vullen totdat er echt een show uitkwam. Daar tussenin zaten ook nog leuke vondstjes op het komische vlak die het vermaak er ook ten alle tijden inhouden.

Ik ben zelf eigenlijk totaal geen fan van concerten. De volledige omgeving spreekt me niet aan, en daarom ga ik er in principe nooit heen. Ik kan er gewoon niet zo veel mee. Maar tijdens Stop Making Sense kreeg ik stiekem zin om ook naar een concert van de Heads te gaan want ik vond het via een scherm alvast heel leuk. Dat er misschien ander geluid te horen is dan zal best, maar het was best plezierig.

Leuke "docu" dus. Zonder verveling, en met veel creativiteit uitgevoerd. Duurt daarnaast ook absoluut niet lang, en ik kon vaak een beetje meeswingen met de nummers zelf. Ik hou wel van het geluid, want als dat niet zo was, dan had ik het veel moeilijker gehad met deze registratie. Leuk gebeuren, en leuk om eens gezien te hebben.

Deze wilde ik al tijden zien omdat deze in de Top 250 staat en ineens draait hij in de bios. Leuk! Ik had oprecht geen idee wat ik zou gaan zien. Ja, iets over Talking Heads en wat ik zoal las een concertregistratie, maar ik dacht ook dat zoiets toch geen documentaire is, laat staan materiaal voor de toplijst. Maar goed, dat is de film dus wel: een concertregistratie. En alle lof ten spijt, wat hier nu zo bijzonder aan is? Ik zie het niet. Fijne muziek, er komt ook wel een bepaalde flow in die erg prettig wegkijkt en visueel zit er nog wel enige variatie in met eerst een kaal podium (na een nummer of 4 is die opbouw klaar en is ook dat wel klaar qua interesse) en later soms hele rode vlakken of donkere stukken en nog een fijn stukje met een stroboscoop. Al is het hoogtepunt direct aan het begin als een schaduw van een gitaar in beeld komt. Mensen in de zaal moesten vaak veel lachen als David Byrne een te groot jasje aanhad of rare dansjes deed. Maar dat is toch niets meer dan een te groot jasje of zijn niets meer dan wat rare bewegingen? 3,0*.

In 1983 waren The Talking Heads misschien wel op de toppen van hun kunnen. Ze waren van een arty, door Roxy Music beïnvloedde new wave band doorgegroeid naar iets volstrekt unieks. Met een eigen gevoel voor stijl en humor. Invloeden uit funk, Afrikaanse muziek en zelfs vroege hip-hop en een band die op het podium steeds uitgebreider was geworden. Het album Speaking In Tongues bracht na het experimentelere Remain In Light het popgevoel weer wat meer op de voorgrond, Tijdens die tour vroegen de bandleden (en dat vooral David Byrne) de toen nog vrij onbekende Jonathan Demme (zoals zo vaak iemand die bij Corman was begonnen) om een concert van ze te verfilmen. De band liep in deze tijd over van de creativieteit. Zoveel dat Byrne er ook een solocarriere op nahield en de zeer sterke ritmesectie van Frantz en Weymouth er nog een bandje naast hadden (Tom Tom Club, vooral pretentielozer maar ook heel uniek) Voor beiden is ook aandacht hier.

Ik hou van Talking Heads dus dat zit al goed, maar deze film is om meerdere redenen heel goed. Allereerst is er een visueel gevoel. Door eenvoudige dingen als de band in de eerste nummers steeds uitgebreider maken. In het eerste nummer speelt David Byrne Psycho KIller met een tapeloop en akoestische gitaar in zijn eentje. Na een paar nummers staat het hele podium vol. Ook dat podium verandert van een soort leeg magazijn of industriële hal naar iets sfeervollers door lichtgebruik, achtergrondprojecties en props en elk nummer krijgt zijn eigen sfeer. Dan zijn er de theatrale bewegingen van Byrne. Het zichtbare plezier van Frantz en Wymouth en de wat meer op de achtergrond blijvende Harrisson. De toffe achtergrondzangeressen en een aantal hele fijne tourmusici. De impact van de film was enorm. De band zette de laatste stap naar een doorbraak en scoorde in Nederland zelfs een grote hit met de filmversie van Slippery People. Daarna volgende er nog een succesvol album met Little Creatures en een film plus soundtrack (True Stories, niet gezien) en een laatste album waarbij je aanvoelde dat de koek op was. Maar hier zie je een band op zijn absolute top. Ook voor Demme was het een belangrijk project en hij groeide door naar grotere films. En zou een aantal jaren hierna zeer succesvol worden met Philadelphia en The Silence of the Lambs. Nu 40 jaar na het concert is de film in de heel wereld opnieuw te zien in de bios en met veel succes.

Als derde film op filmmarathonzondag kwam ik uit op Stop making sense en daarmee een Top 250er die ik bij toeval ontdekte op Pathe en daarmee een kans die ik niet kon laten liggen. En bij voorbaat vroeg ik me al af wat er nu eigenlijk zo bijzonder aan een concertregistratie moet zijn dat deze bij de 250 beste films ooit hoort. Kanttekening is overigens wel dat een optreden vastleggen een vak apart is.

Toch geeft de eerste fase mij vooral het gevoel van geldverspilling waar excentriekeling Byrne met een gitaar en vreemde spastische dansjes de tijd vult waarop langzaam de rest van het podium en de band wordt opgebouwd. Uiteraard ziet een blinde dat het artestiek, excentriek en kunstzinnig is, of moet zijn, maar vooralsnog heb ik vooral nog nooit iets met het zeurderige en rare Psychokiller gehad waar ik overigens Once in a Lifetime wel een mooi nummer vind. Maar het moet gezegd, als het podium vol staat met de rest van de band is er zeker een bepaalde dynamiek gaande die swingt, danst, springt en beweegt, een soort van symbiose.

En bliksem, even herken ik zowaar meer nummers dat ik verbaasd constateer dat dit dus van The Talking Heads is en begin ik het toch allemaal een beetje meer te waarderen, vooral voorbij de aanvankelijke gedachten van geldverspilling waar dynamiek en chemie op momenten overheerste. Maar deze momenten worden daarna weer teniet gedaan door het rennen van rondjes of het vreemde gedoe met een schemerlamp waarvan ik denk... oké dan...en zo komt het er op neer dat Stop Making Sense een wikken en wegen is van aardige nummers, met heel veel lol tussen de muziekanten, tot regelrecht wazig gedoe waarvan ik me afvraag wat het toe moet voegen.

De constatering dat Stop Making Sense een vakkundig gemaakt registratie van een optreden is staat buiten kijf. Of dit komt omdat het door een regisseur van naam is gemaakt is de vraag. Een andere vraag voor mij blijft waarom dit nu zo goed beoordeeld wordt dat het in deze lijst staat, over smaak valt niet te twisten en de algemene consensus is duidelijk, toch zegt het mij verder allemaal niet zo veel en is het weer een Top 250er van het lijstje afstrepen en meer ook niet.

De documentaire laat een geweldige show zien met veel aandacht voor een opvallende choreografie, decors, belichting en outfits (het grote pak van Byrne is iconisch geworden) en heel veel vrolijkheid en fysieke energie (rennen, gekke dansjes, etc): elk nummer is een totale work-out, niet in de laatste plaats voor frontman Byrne. Dat past wel in de jaren ’80 en is in wezen tegengesteld aan de traditie van rock ‘n’ roll met z’n pijn, agressie en te veel drank en drugs. De muziek neemt ook duidelijk afstand van die traditie van scheurende gitaren en richt zich vooral op ritme (met een zweem van wereldmuziek) om erop te kunnen dansen. Het maakt de show fris, origineel, fascinerend en in z’n vlekkeloze uitvoering welhaast volmaakt.

Goh ja.

Beetje moeilijk om te beoordelen. Ik zou 'm ook totaal niet gezien hebben mocht deze niet in de Top 250 staan. Sowieso wel vreemd dat die daarin staat, want dit is toch onmogelijk te vergelijken met z'n concurrenten. Enfin, 't is een pure concertfilm. Een registratie van een optreden. Visueel prima geschoten, maar verder hangt de beoordeling toch echt af of je fan bent van de muziek of niet. Mij doet Talking Heads niet echt veel. Een paar catchy popsongs - dat zeker -, maar om dit nu zo godsgruwelijk goed te vinden? Neen. David Byrne is verder wel een geinig figuur met dat hoekige pak en z'n gekke dansjes, maar vocaal niet echt m'n ding. Grootste pluspunten zijn dan toch vooral de afwisseling en het plezier dat de band in z'n optreden kan leggen.

3