Monanieba (1987)

Deze tekst staat ook nog op de hoes, interessant om te weten:

'Deze eerste en belangrijkste Glasnost-film werd pas twee jaar later na de voltooiïng vrijgegeven. In de film wordt onomwonden het Stalinistische verleden aan de kaak gesteld. Met de personage Varlam Arabidze verwijst Aboeladze naar Lavrenti Beria, hoofd van Stalins geheime dienst. De films Het Gebed, De Boom der Wensen en De Biecht vormen volgende de maker een drieluik. Terugkerend in al deze films is de allegorische uitwerking van Aboeladzes kritiek op de sociale werkelijkheid in Georgië.'

Niet de beste maar wel de bekendste film van Abuladze.

De mooiste blijven volgens me Skhvisi shvilebi (1958; 22 miljoen bezoekers in USSR) en Me, Bebia, Iliko da Ilarioni (1962; 12 mil. bez) helaas niet in Nederland uitgebracht.

Sovjet-films zitten veelal boordevol symboliek, bij 'De Biecht' is het niet anders. Alleen al het basis-gegeven: 'de geschiedenis en wandaden mogen niet begraven/vergeten worden'.

Makharadze speelt een onvergetelijke dubbel-rol als de foute opera-zingende Varlam Arabidze (compleet met Hitler-snor, zwarte fascistische kledij incl bretels, en de bril van Lavrenti Beria) en zijn tevens foute zoon Abel, die door 'het proces' geteisterd wordt door demonen in zijn surrealistische dromen. Als zijn zoon zich ook nog eens richt tegen hem, is "het drama" natuurlijk compleet.

De flashbacks door de kinderogen van Ketevan zijn ook echt door kinderogen. Fantasie-rijk, sprookjesachtig (Varlams bodyguards zijn verkleed als middeleeuwse ridders bijv.), maar als de tragiek daar is, komt het extra hard aan.

De film is bekend als eerste perestrojka film en ook doordat hij de eerste jaren niet vertoond mocht worden (pas in 1987 ging de film in premiere op het Cannes-festival waar hij wat prijzen, waaronder de Grote Prijs van de Jury, wist binnen te halen). Filmgeschiedenis mag/moet gezien worden.

Maar als men in een Sovjet-film een hevig emotioneel klassiek pianostuk (ik denk van een Russische componist) weet om te zetten in een scene waar opeens feestende mensen binnen komen op de muziek van Boney M. is het duidelijk: times were changing.

Kleine 3,5*. Veel symbolische scenes ontgingen me, en het acteerwerk van een aantal mensen wist mij niet te bekoren. De Biecht (uit op dvd via Moskwood) is geen kost voor iedereen.

DVD van het bekende Russico label

Het eerste uur is redelijk zielloos in de opbouw. Pas wanneer Varlam tot leven komt stapelen de rariteiten zich in een snelttreinvaart op vergezeld met toepasselijke Duitse symfonieën.

De apotheose is hartverscheurend en geeft een oprechte bittere nasmaak aan het geheel.

Misschien niet even sterk over de hele linie, maar een boeiende film is het zeker. Ook een film met veel verhalen over de productie, waarvan het feit dat de acteur die eerst de rol van Tomike speelde werd gearresteerd na een mislukte vliegtuigkaping- en later werd geëxecuteerd- wel het meest in het oog springt.

Hoewel dit de film is van Makharadze in een knappe dubbelrol zijn mijn favoriete scenes beide zonder hem: de scène met de boomstammen en het Alle Menschen werden Brüder-segment.