Cannibal Holocaust (1980)

Nu deze in de top 1000 lijst verzeild was geraakt, wou ik hem zeker meepikken. Ik zag - geloof ik - de ongecensureerde versie. Ik wist niet goed wat de insteek van de film was. Eerder een soort footage documentaire van een groep onderzoekers die op zoek gaat naar vermiste journalisten. Wat naar het idee van de eerste Predator eigenlijk.

Dat kannibalisme viel al bij al wel mee. Zo overheersend was dat niet. Wel wat verkrachtingen die er wat feller op inhakken. Niets ontziend geweld ook van ook de journalisten die zich als oppermachtige blanke mannen wanen. Een film met een imperialistische koloniale insteek. Het kon me dan ook geen moer meer schelen wat er met hen gebeurde.

Wat er wel stevig op inhakte zijn de vele dierenoffers, slachtingen als het ware. Expliciet in beeld, de schildpad bijvoorbeeld, bah. Het zou vandaag de dag niet meer kunnen, zelfs niet met trucage of binnen het genre van de exploitatiefilm.

Acteerwerk bijzonder ondermaats. Ook het camerawerk, los van het footage, vrij onduidig, goedkoop zelfs. Een film die voornamelijk steunt op zijn reputatie van exploitatie en dat is veruit het enige.

So what ,de film is met zijn reputatie anders heel ver gekomen

Oja? Hoever dan? Buiten de cultstatus bij een beperkt nichepubliek. Wat ik hen overigens gun.

Voor een beetje vermaak op de late zaterdagavond maar weer eens een greep in de horror stapel, en soms heb je van die momenten dat je bewust iedere keer een film links hebt laten liggen en dan opeens er besluit voor te gaan, en dat werd dit keer dus Cannibal Holocaust die niet alleen als film opzienbaart maar ook qua nasleep met een opgepakte regisseur die zijn acteurs moest dwingen tot contractbreuk, een contract dat ze een jaar zouden verdwijnen om het 'found footage' concept extra kracht bij te zetten, om aan de politie te tonen dat het toch echt allemaal nep was en zelfs in de rechtbank zijn special effects moest toelichten.

En buiten het feit dat de dame, Faye, wel de moeite van het opeten waard lijkt ademt de film de eerste fase een ongekend goedkope cult sfeer uit en vraag ik me af waar de film heen moet temidden van gemakkelijke overacting. Chaco is nog tot daaraan toe maar hoe de eerste stam zogenaamde mensenvlees zit te eten is te slecht voor woorden. Verder op is er trouwens nog zo'n momentje hoe ze iemand erg nep aan het opensnijden zijn, goed dat moet misschien low budget, en in het tijdsbeeld, gezien worden. Het zijn echter wel momenten waarop het gevoel rond deze film, en of het iets gaat worden, richting het nulpunt zakt.

Maar dan toch eenmaal onderweg in de jungle, en op het spoor van Allen en zijn team, maakt het kolderieke sfeertje plaats voor bevreemding, niet in de laatste plaats door de ontnuchterende slachting van verschillende dieren die met veel detail geworden vastgelegd, vooral de schildpad is een vrij onsmakelijk tafereel. Dit gaat gepaard met een onvoorspelbaars soort vibe die langzaam in de film sluipt, waar is het team van Allen mee bezig, waar geraken ze. Gaat dit wel goed of juist heel erg fout in deze bijzondere, bizarre en bevreemdende wereld te midden van het oerwoud. Tevens heeft de klassieke soundtrack vooral op de spannende momenten een hele fraaie terugkerende melodie die sfeerverhogend is op de juiste momenten. Het is de opmaat tot een soort van ontsporing van Apocalypse Now achtige proporties waar niemand meer veilig lijkt en een ontaarding wordt gepresenteerd met een ontnuchterende en bijna rechtvaardig voelende apotheose. Vreemd vind ik wel dat ik niet het einde zie dat op Wikipedia omschreven wordt bij de film, daar rept men over een ingrijpen met genocide van het leger waarop de professor verzucht wie nu de echte kannibalen zijn, toch blijft het bij mij bij het wissen van de films en alsnog de zucht van de professor wie nu eigenlijk de kannibalen zijn.

Het maakt op zich niet veel uit want Cannibal Holocaust komt even goed aan met een knal temidden van veel smerige beelden, verschillende martelingen, en iedere misdaad die de mens maar bedenken kan. En ik kan me maar al te goed voorstellen dat deze film in de jaren '80 veel, heel veel, heeft los gemaakt en zonder nu te zeggen dat ik Cannibal Holocaust heel erg goed vindt betrap ik mijzelf wel op een soort van fascinatie om het uit te willen kijken, want wat gebeurt er allemaal nog en hoe loopt het af...? Laten we vaststellen dat cannibal Holocaust een ronduit bizarre film is waar ik het lastig vind om daar meteen een label op te plakken of het slecht, heel slecht, of best wel oké of zelfs goed is. Wellicht met de tijdens voor een herkijk, voor nu een cijfer straight to the middle.

Zonder er van te voren ook maar iets over gelezen te hebben, ben ik de film gaan kijken. Gebaseerd op de meerdere genoemde waardes voor de speelduur hier op MM, heb ik de volledige mep gezien (95 minuten versie). De film valt op te delen in grofweg twee stukken. Het eerste stuk richt zich op de expeditie van de professor en het tweede stukken op het bekijken en evalueren van de film die de professor vond tijdens zijn expeditie.

Het eerste deel vond ik zeer sterk. De thematiek is zwaar en de gebruikte technieken zijn vrij goedkoop. De boodschap kwam binnen. Het einde van dit deel (waarbij de professor wat mensenvlees eet) greep mij zeer aan. Het vraagstuk wat op dat moment door zijn hoofd speelde en het moment zelf, zorgt ervoor dat het karakter nooit meer met dezelfde blik naar de wereld kan kijken als dat het ervoor deed. Tevens vond ik de overgang van het eerste naar het tweede deel ook sterk. Hier werd de professor geïnterviewd naar zijn ervaringen en observaties, waarbij linksboven in beeld een bokswedstrijd te zien is. De prikkel om van de gruwelijke onderwerp weg te kijken vond ik geslaagd.

Het tweede deel vond ik ook sterk. Hier werd de thematiek nog wat dikker aangezet. De spanning zat er ook goed in. De journalisten werden alle vier neergezet als vier walgelijke figuren, die er alles aan doen om sensatie te creëren om zo een legende te worden. De scène waarin een van de vaders van de overleden journalisten werd geïnterviewd was zeer sterk en zegt eigenlijk al genoeg.

Alleen het dierenleed had ik zeer veel moeite mee. De schildpad was (volgens mij) de eerste. Ze vingen hem en vervolgens bewoog de camera weg, waardoor ik even de illusie had dat het buitenbeeld plaats ging vinden (en de schildpad dus niet echt werd geslacht). Maar nee, vlug erna knipte we naar de gruwelijke daad. Het pijnigen en doden van de andere dieren greep me ook wel aan. Alleen werd dat niet zo uitgebreid gefilmd als die schildpad. Ook grepen de verkrachtingen mij wel aan, maar die waren volgens mij wel in scène gezet. Als iemand hier meer over weet, dan hoor ik het graag.

Kortom, vind ik deze film zeer moeilijk te beoordelen. Voor de boodschap, de goedkope technieken, en de sfeer wil ik het eigenlijk 3,5 ster geven. Echter vanwege het uitbundige dierenleed ga ik er een hele ster vanaf halen. Als ze daarvoor in de plaats, wat technieken van "The Story of Riki Oh" hadden gebruikt, dan had ik daar niet zo over gezuurd. Een krappe voldoende 2,5*

Bijna precies tien jaar geleden, 5 oktober 2013, zag ik deze "Cannibal Holocaust" voor het eerst, waar ik ondanks de gore en naaktheid maar weinig aan vond en dat kwam mede door de vele onnodige dierenmishandeling. Nu ik "Cannibal Holocaust" herzien heb, blijf ik het nog steeds geen geweldige film vinden en dat geldt eigenlijk voor vrijwel alle kannibalenfilms die ik gezien heb (hoger dan 3,5* heeft volgens mij geen enkele kannibalenfilm van mij gekregen). Toch heb ik me er nu wat meer mee vermaakt en krijgt de film ook een hogere waardering van mij (2,5* i.p.v. 1,5*).

In "Cannibal Holocaust" draait het om professor Harold Monroe (Robert Kerman), die naar het Amazoneregenwoud (oftewel "de groene hel") wordt gestuurd tussen Brazilië en Peru, waar hij moet uitzoeken wat er is gebeurd met vier leden, te weten regisseur Alan Yates (Carl Gabriel Yorke), zijn vriendin en regie-assistente Faye Daniels (Francesca Ciardi) en de twee cameramannen en onafscheidbare vrienden Jack Anders (Perry Pirkanen) en Mark Tomaso (Luca Barbareschi), van een filmrapportageteam. Het viertal was namelijk bezig een reportage te maken over een tot nog toe onontdekte kannibalenstam en zijn nu vermist. De opdrachtgevers van het team hebben al vier maanden niets meer vernomen van hen en het is aan Harold om uit te zoeken wat er van hen is geworden. Hij ontdekt dat het viertal is omgekomen in het ondoordringbare woud en een aantal filmblikken zijn de stille getuige van de laatste dagen van het viertal. Als Harold weer terug is in New York City, gaat hij samen met de televisiezender, waar het viertal voor werkte, de filmrollen bekijken en ontdekken ze de gruwelijke waarheid wat er met het viertal gebeurt is.

"Cannibal Holocaust" komt uit de koker van de Italiaanse regisseur Ruggero Deodato en staat bekend als de meeste bekende en beruchtste kannibalenfilm. De naam alleen al moest vanwege het tweede woord een bepaalde snaar raken bij het publiek. Ook probeerde de makers de kijkers te overtuigen dat de film echt was en dat het viertal echt vermoord is door kannibalen. In de jaren 80 was dat misschien nog enigszins geloofwaardig, maar tegenwoordig natuurlijk niet meer. Na een rechtszaak en wat bewijzen had de film al maximaal kunnen profiteren van de hype en groeide het uit naar een klassieker.

Los van het vele vrouwelijk naakt (Francesca Ciardi en veel kannibalen vrouwen), er valt overigens ook redelijk veel mannelijk naakt te zien en dat niet alleen van kannibalen mannen, een aantal seksscènes, een aantal verkrachtingsscènes, vele moorden (waarvan een aantal gruwelijk), modder scènes met vrouwelijke slachtoffers en een ranzige herkauwde pap die wordt opgegeten, vond ik er nog steeds niet veel aan, hoewel de verhaallijn best goed is.

De film opent in New York City, waar we te horen krijgen dat er een viertal personen vermist is in het Amazoneregenwoud en dat professor Harold Monroe ernaartoe gestuurd wordt om het te onderzoeken. Hij gaat echter niet alleen de jungle in, maar doet dat met de ervaren gidsen Chaco (Salvatore Basile) en Miguel (Ricardo Fuentes) en een gevangen genomen lid van de "Yacumo" kannibalenstam. Hoe hij gevangen genomen wordt door het leger (inclusief een Louis Gossett Jr. dubbelganger), krijgen we ook te zien. Eenmaal in de jungle doden ze een muskusrat om te eten en krijgen we een bizarre scène in de modder te zien, tussen een "Yacumo" man en Yacumo vrouw die aankomen per kano, waarbij de vrouw tot bloedens geneukt wordt met een flinke steen (het kon ook een stok zijn), waarna haar vagina gevuld wordt met modder en andere rotzooi en waarna de vrouw doodgeslagen wordt en via de kano terug naar de rivier wordt geduwd.

Destijds vond ik die scène ook al belachelijk en moest ik er hard om lachen en nu ook weer. Het wordt zelfs nog belachelijker, want men probeert de "Yacumo" man gevangen te nemen (zodat die hen naar het "Yacumo" dorp kan brengen) en daarbij zet mijn Miguel naakt in Waarom men die man gevangen moest nemen blijft me een raadsel, want men had toch al de beschikking over een gevangen genomen "Yacumo" man Als men uiteindelijk in het "Yacumo" dorp is aangekomen, krijgen ze daar te eten (oftewel herkauwde pap door oudere vrouwen) en krijgen we te horen dat er een stammenoorlog gaande is tussen de "Shamatari" stam en en de "Yanomamos" (oftewel de "Tree People"), die de ergste kannibalenstammen zijn. De "Yacumo" stam is eigen vrij vriendelijk en dat is o.a. te zien als professor Harold Monroe zich naakt gaat wassen in een rivier en daar de aandacht trekt van de "Yacumo" vrouwen, die met hem spelen.

Als hij daarna uit de rivier komt gelopen, stuit hij op de overblijfselen (de botten) van het vermiste viertal en een filmcamera. De filmblikken zijn er niet, want die heeft schijnbaar de "Yanomamos" stam buitgemaakt. Nadat ze de filmblikken hebben gekregen van de "Yanomamos" (waar ze ook mensenvlees te eten krijgen) stam in ruil voor iets anders (een taperecorder), keert professor Harold Monroe terug naar New York City en zien we hem daar in een televisiestudio, maar men de filmblikken gaat bekijken na circa 42 minuten en daarop zien we ook Francesca Ciardi (oftewel Faye Daniels) voor het eerst volledig naakt na circa 48 minuten.

Ook blijkt het viertal een nogal dubieuze rol te hebben gespeeld bij de totstandkoming van alle op beeld vastgelegde gruwelen. Het viertal hebben namelijk de beelden die ze maakten tijdens hun zoektocht naar de kannibalenstam, gemanipuleerd. Om wat meer "drama" in hun filmpjes te verwerken, zetten de verslaggevers een klein dorpje in de fik en betalen ze Afrikaanse soldaten om voor het oog van de camera wat burgers te fusilleren. Daarbij kan natuurlijk ook de vraag gesteld worden "Wie zijn eigenlijk de wilden op deze aardbol?". De Primitieve kannibalenstammen (die volgens hun eigen wetten leven in hun eigen afgeschermde wereldje) of wij de zogenaamde beschaafde Westerlingen, die anders denken en onze levensstijlen en opvattingen opdringen aan anderen en desnoods met geweld?

Ook komen diverse familieleden van het viertal eventjes aan het woord, waarna we zien dat het viertal niet bepaald een hoge pet opheeft met dieren! Want na circa 53 minuten vangt men een grote levende schildpad in een beekje, die men gereed gaat maken (hakken zijn hoofd eraf die daarna nog beweegt, snijden in zijn poten welke nog bewegen, hakken zijn schild open met een bijl en verwijderen de organen) op een vuurtje om op te eten en dat was niet bepaald leuk om te zien (dat vond Faye ook niet, want ze moest ervan kotsen) en het duurt ook veel te lang (circa 4 minuten). Ook andere dieren moeten het bij hen ontgelden, zoals een grote spin (die op Faye zit en die net zo zwart en harig is als haar poes), een slang (wordt in tweeën gehakt) die hun gids Felipe (Guillermo) bijt in zijn voet en wiens been geamputeerd moet worden, waarna hij alsnog sterft.

Daarna komen ze met veel bombarie aan in het "Yacumo" dorp, waar men een aapje aan het scalperen is om de hersenen op te eten, en schieten ze een vastgebonden varkentje dood. Daarna gaat men aangedikt filmen (zet men het dorpje in de fik), waarna Alan zijn vriendin Faye gaat neuken (dan zien we Francesca Ciardi ook weer naakt) en waarbij de "Yacumo" stam mag toekijken en waarbij er dan gezegd wordt door Alan:

"Laat ze zien, hoe wij het doen."

Daarna krijgen we nog een bizarre scène te zien met een zwangere kannibalen vrouw, waarna we even terugkeren naar New York City, waar professor Harold Monroe wilt dat de film verboden wordt vanwege wat erop te zien is. De eigenaren van de televisiezender willen dat echter nog niet en willen eerst alles zien (dat heeft professor Harold Monroe overigens al gedaan). We zien daarna hoe de drie mannen van het viertal een jonge "Yanomamos" vrouw pakken, die ze één voor één neuken (en wat gewoon gefilmd wordt) in de modder en Faye vindt dat maar niets en daarbij wordt ook gezegd:

Faye: Jack!, Waar wil je dat voor gebruiken? Pornofilms? Stomme klootzak!
Alan: Dat is geen slecht idee, Wat dacht je van "Jungle Joeys"?

Daarna (als men in New York City een andere spoel heeft opgezet) zien we na circa 82 minuten een naakte gespietste vrouw aan een paal (de paal is erin gegaan via de anus en gaat eruit via de mond) en wordt het viertal omsingeld door "Yanomamos" kannibalen en ontstaat er een gevecht.

Jack Anders wordt daarna als eerste te grazen genomen door een speer, waarna ze zijn penis eraf snijden (wordt ook expliciet getoond) en Jack in stukken hakken en beginnen op te eten. Ik was er niet rouwig om, want het was zijn verdiende loon. Het volgende slachtoffer is Faye Daniels, welke wordt ontkleed (dan zien we Francesca Ciardi ook voor het laatst van top tot teen naakt), verkracht wordt door verschillende mannen, doodgeslagen wordt en onthoofd wordt. Daarna worden ook Alan Yates en Mark Tomaso gepakt, maar daar valt eigenlijk niets van te zien, behalve dan dat je Alan zijn hoofd onder het bloed op de grond ziet vallen voor de camera. We keren dan terug naar New York City, waar de mensen van de televisiezender nu willen dat de film wordt vernietigd. Iemand gaat dan ook bellen en zegt dan:

"John... Ik wil dat dit materiaal verbrand wordt. Alles."

Daarna zien we Professor Harold Monroe naar buiten lopen terwijl hij een pijp opsteekt en zien we hem denken:

"Ik vraag me af, wie de echte kannibalen zijn."

Ook zien we nog de "Twin Towers" in beeld (bij de opening was het nog het "Empire State Building") en krijgen we onderstaande tekst in beeld te zien:

"Projectionist John K. Kirov was given a two-month suspended jail sentence and fined $ 10.000 for illegal appropriation of film material. We know that he received $ 250.000 for that same footage."

Daarna is de film ook afgelopen na 95 minuten.

De cast stelt natuurlijk niet veel voor en het beste waren eigenlijk nog de kannibalen. Robert Kerman als professor Harold Monroe deed het ook verdienstelijk en hetzelfde geldt eigenlijk voor Salvatore Basile als gids Chaco. Hij is ook de bekendste acteur en is ook te zien in diverse bekende spaghettiwesternfilms, waaronder "Once upon a Time in the West (1968)" en "A Fistful of Dynamite (1971)". Natuurlijk was het leuk om Francesca Ciardi volledig naakt te zien, maar verder stelt haar rol als Faye Daniels eigenlijk weinig voor (je ziet haar ook een keer plassen / poepen in het oerwoud).

"Cannibal Holocaust" is bloederig, choquerend (althans voor tere zieltjes), bevat naaktheid en zit vol gore. Voor de meesten is dat voldoende en als kijker weet je ook dat het maar een film is en dat het dus maar gespeeld is. Daarom is de dierenmishandeling zo verwerpelijk, want die zijn stuk voor stuk echt en ze voegen ook niets toe en zijn compleet overbodig. De film heeft gezien de unieke verhaalvertelling en de "shock value" nog steeds kijkwaarde, maar ik vind de film nog steeds niet geweldig. De film krijgt ook veel puntenaftrek van mij en dat natuurlijk vanwege de onnodige dierenmishandeling.

Ik had natuurlijk al veel eerder van deze Italiaanse horrorfilm gehoord, maar de film had me nooit kunnen verleiden om er naar te kijken. Tot dat ik onlangs een artikel las over deze film, dat de regisseur voor had moeten komen omdat ze dachten dat de moorden echt waren in die film. Om zoiets dergelijks ging de aanklacht dacht ik tenminste. Want die moorden zagen er blijkbaar heel realistisch uit en daarom dacht ik, dan toch maar eens een keer kijken die film. Wat mij vooral opviel was de walgelijke slachting van die schildpad. Dat vond ik toch net iets te gortig. Trouwens onvoorstelbaar dat daar destijds geen ophef over is geweest. Dat zou nu echt niet meer kunnen. Zoiets met een dier doen in een film word tegenwoordig bijna zwaarder gestraft dan dat je een mens vermoord. Maar om op de film zelf terug te komen, dat ik er zolang mee gewacht heb om de film te kijken is achteraf totaal niet erg, want de film word echt nergens spannend en het verhaal nodigt nou ook niet echt uit om te blijven volgen. Voor de echte horror liefhebber zal dit ongetwijfeld een must see zijn, maar aan mij is dit niet echt besteed. Dan gaat mijn voorkeur toch naar een ander soort horror uit. Maar ik kan nu wel zeggen dat ik Cannibal Holocaust gezien heb.

Een echte cult klassieker ,bijzondere film in zijn soort.je zou deze film bijna legendarisch kunnen noemen.