Rosetta (1999)

@ Spetie, als je Rosetta kan waarderen, dan vind je Stella ongetwijfeld ook een goede film

@stipstap,

ik zie op MoMe zo gauw 4 films die Stella heten. Welke bedoel je?

Stella (2008) geregisseerd door Sylvie Verheyde...

Uitstekende film over een meisje die met haar alcoholistische moeder in een sta-caravan woont en alles voor een baantje doet. De documentaire-achtige filmstijl en het ontbreken van muziek maken dit een realistisch, indringend en rauw portret over de onderkant van de samenleving. Niet bepaald vrolijke kost dus, maar zeker de moeite waard.

Daar ben ik nog niet zo zeker van. Wanneer ik net gedaan had met kijken naar Rosetta, moest ik ook zelf terugdenken aan Stella, alleen is de uitwerking van die film toch een pak klassieker, iets meer conform met klassieke cinema. Een aanpak die beter werkt ook, want bij Rosetta was ik niet helemaal aangegrepen.

Niet dat elke film vrolijke kost moet hebben, maar bij een film zoals vb. Stella werkt het toch wel beter om vanuit een vrolijk moment naar een aangrijpend moment te gaan. Uiteraard is dat dan niet realistisch, maar weet niet of de aanpak in deze film loont. Zoals door verschillende hier aangegeven heb ik het na een tijdje ook wel gehad met het wisselen van schoenen naar laarzen etc. Alledaagsheid oké, realisme oké, maar de scènes doen er niet zoveel toe. Ook bij de drum/dansscène, die best amusant was, had ik toch een iets vrolijke Rosetta verwacht. Zeker omdat haar keuzes/beslissingen vaak impuslief zijn, zouden haar moodswings dat ook kunnen zijn.

Film heeft zeker aangrijpende scènes, maar ook te veel nietszeggende, herhalende scènes waardoor ik niet meteen door het personage gegrepen werd. Ook de keuze om haar werk op te zeggen vond ik beetje vreemd. Door hier enkele reacties te lezen kan ik de intentie 'waarom' wel begrijpen/kaderen, maar dan vind ik het beetje vreemd uitgewerkt. Maw: ze belt zo vastberaden en kort, dan lijkt me die keuze toch iets harder om te maken.

Eindscène is zeer sterk, de uitwerking ervan is ook haast in 1 run, wat wel vaker in de film het geval is. Maar erg aangegrepen heeft de film mij niet.

Goede film, ik werd meteen het verhaal ingezogen. Dat de camera er zo dicht op zit (waardoor je weinig ziet) helpt daarbij, je moet steeds opletten om te begrijpen wat ze aan het doen is. Het moment dat ze andere schoenen aantrekt voelde aan als haar grens tussen haar buitenwereld en haar privésfeer.

Hoewel dit een film is, bestaan zulke gezinnen ook echt, waar het kind om wat voor reden dan ook verstandiger/bekwamer is dan de probleemouder(s) en het gezin draaiende probeert te houden, wat een veel te grote taak is voor iemand op die leeftijd. Duquenne zet die rol geweldig neer.

Het einde voelde wel nogal aangeplakt aan. Iemand die al zo lang strijdt, misschien ook niet anders gewend is, geeft het niet zo gauw op, en zeker niet op het moment dat ze net een baan heeft. Dan had ik toch liever een echt open einde gehad waar het beeld gewoon op zwart gaat, zonder zelfmoordpoging. Overigens had ik die poging ook over het hoofd gezien, het geluid stond niet hard genoeg waardoor het gesis niet te horen was en dan heb je het niet door.

De onevenwichtige manier waarop ze met haar 'vriendje' omgaat vond ik iets te dik aangezet. Dat ze in zo'n situatie zichzelf niet altijd onder controle heeft wil ik best geloven, maar zo'n bitch dat ze hem laat verdrinken of zijn werk afpakt lijkt ze ook weer niet, dan had ze ook haar moeder al lang laten stikken. Onmogelijk is het niet, maar een tikkeltje overdreven komt het wel op me over. Die scenes dragen echter wel bij aan de bedrukkende sfeer van de film.

3,5*

Eindelijk deze film eens bekeken. 'k wist eigenlijk niet wat te verwachten, maar 'k vond het geen misse film. De film komt erg realistisch over en ook de cast kwam erg naturel over.

Van het verhaal zelf ben 'k wel iets minder enthousiast. Saai zal 'k hem niet noemen, maar echt swingend was het ook niet. Ook het einde vond 'k toch iets minder.

Tja toch blij dat 'k deze eens heb gezien, maar 'k hoef hem niet meer terug te zien.

het armzalige leven van een gestoorde tiener, met gemene trekken, die vocht en telkens weer strandde, werd in de vorm van een deprimerende documentaire getoond, zodat er zelden wat belanghebbends gebeurde. De film was meedogenloos eerlijk, echter hoe dicht de handcamera ook op de huid van de hoofdrolspeelster zat, het nerveuse gewiebel begon me op een gegeven moment te irriteren. En om eerlijk te zijn heb ik sterkere producties van de gebroeders Dardenne gezien.

Rosetta is niet een gemakkelijk personage om van te houden. Tijdens de eerste scènes is ze hysterisch; vals zelfs. Ze probeert in de opening zich vast te houden aan een baan waarvoor ze zojuist ontslagen is door middel van door het gebouw te rennen en te krijsen. Snel daarna scheld ze haar moeder verrot met teksten die de meeste mensen hopelijk nooit hoeven te gebruiken. Rosetta is op z'n zachtst gezegd een moeilijke vrouw. Je zou haar gestoord kunnen noemen. De vraag kwam snel in me op of ik er wel op zat te wachten om anderhalf uur naar zo iemand te kijken.

Het antwoord is ja. Al snel belichten de Dardennes een andere kant van Rosetta. Nee, ze proberen haar niet sympathiek te maken via platte methodes, maar eerder haar meer driedimensionaal te maken. Vriendelijk is ze niet, maar ze is een vechter en probeert met vindingrijkheid iets te maken van totaal niets. Daarbij maakt ze ook nogal wat verkeerde keuzes overigens, onvermijdelijk bij een jong meisje met weinig levenservaring, een slechte achtergrond en vermoedelijk nauwelijks toereikende educatie. Boven alles wordt ze getekend door haar band met haar moeder. Ze neemt de zorg voor haar serieus, maar buiten dat is de moeder duidelijk een voorbeeld van hoe Rosetta niet wil worden. Veel mensen willen niet in dezelfde valkuilen als ouders stappen, maar Rosetta is daarin verbeten. Wat we hier hebben is een haat-liefde verhouding tussen ouder en kind, waarbij haat vanuit Rosetta's perspectief niet eens echt ongezond genoemd kan worden.

De emotie waarop Rosetta drijft is wanhoop. Je merkt al vanaf de opening dat ze aan het randje van haar uithoudingsvermogen zit en bijna alle handelingen hier zijn er een uitdrukking van dat ze ook niet meer weet waar ze het zoeken moet. Wat dit een extra dimensie meegeeft is dat de filmstijl van de Dardennes hier in mee gaat. Hun camerawerk wordt al snel documentair genoemd. Niet gek vanwege het gebruik van een handheld en ook omdat ze dicht op de huis blijven van hun hoofdpersoon. Echter viel me ook op dat het wel erg ruw oogde en de camera vaak snel bewoog en zelfs de montage een stuwende werking had. De film ramt vooruit, ogenschijnlijk onvermoeibaar, zoals Rosetta zich door alle situaties duwt als iemand die lijkt te voelen dat er elk moment een interne tijdbom kan ontploffen, tenzij... Tenzij, wat eigenlijk? Werk? Vriendschap? Geld?

Wat het voor mij opleverde was een bijna letterlijk adembenemende achtbaanrit, maar dan niet in de vorm van een actiefilm, maar met een realistisch onderwerp. Op een bepaalde manier wisten de Dardennes me te laten geven om een nauwelijks sympathieke hoofdpersoon en tegelijkertijd schetsten ze een krachtig beeld van mensen aan de onderkant van de samenleving. De invloed op veel latere films is volgens mij ook niet te missen. Ik denk dat onder andere Fish Tank, het Nederlandse Joy en misschien zelfs Lilja 4-Ever hier klink door geïnspireerd zijn. Boven alles is het een film zeer goede film over wanhoop, misschien wel de beste over het onderwerp die ik tot nu toe zag.

4,5*

Rosetta is de film die de gebroeders Dardenne hun bekendheid heeft gegeven, met een gouden palm voor actrice Emilie Duquenne in Cannes. Na La Promesse en La Fille Inconnue, die ik beide geweldig vind, was dit voor mij de derde Dardenne die ik bekeken heb. En voor mij de minste tot nu toe.
Ik vond het karakter van Rosetta te ééndimensioneel om voor mogelijk te houden. Anderhalf uur lang zie je een robot over het scherm schuiven waar maar één zinnetje uitkomt: 'ik wil werk'. Als kijker kom je niets te weten over haar dromen of wat haar drijft. Ik kan begrijpen dat het leven aan de onderkant heel hard is maar niettemin vind ik het geschetste beeld onevenwichtig. In het leven van Rosetta is er niet één persoon, man of vrouw of hond, voor wie ze enige liefde voelt, tenzij de suggestie op het einde van de film dat er iets kan ontluiken met de jongen die ze verklikt heeft bij zijn werkgever.
In tegenstelling tot de andere films van Dardenne die ik reeds gezien heb, mis ik hier vooral een plot. De film lijkt een hoog tempo te hebben, Rosetta holt van hot naar her, met of zonder laarzen, maar de verhaallijn kabbelt maar voort zonder enige spanningsboog. De camera plakt anderhalf uur lang op de huid van Rosetta maar de kijker komt gewoon niets te weten over haar, wat bij 'echte' documentaires toch wel anders is. Nu krijgt de kijker enkel wat losse eindjes te zien, zoals niet duidelijk is hoe de relatie van Rosetta met haar moeder zal evolueren, wat natuurlijk makkelijker is dan een coherent geheel te brouwen.

Rosetta lijkt mij een verdienstelijke film, op de weg van de gebroeders Dardenne, maar dan vooral stilistisch, zeker niet omwille van een sterk script. En Emilie Duquenne levert inderdaad een goede acteerprestatie, al ben ik nu ook niet zo laaiend enthousiast dat dit een prijs moest krijgen. Als dergelijke 'politieke' film in de prijzen valt, kan dat mogelijk ook te maken hebben met een statement dat de jury wil maken. De schokkerige camera die haar op de huid plakt, zal de actrice daarbij ook wel ten voordele geweest zijn, zonder daarmee te willen afdingen op haar prestatie.

Luikse wafels verkopen in een kraampje in Luik: het is geen droomjob, maar voor Rosetta is het een uitweg uit haar uitzichtloze bestaan. Haar overlevingsdrang en haar emotionaliteit zorgen ervoor dat je gemakkelijk met haar meeleeft. Typisch Belgisch is dat ze zich niet in kan schrijven als werkzoekende omdat ze geen vast adres heeft. De gebroeders Dardenne schilderen geen rooskleurig portret van hun geboortestad.

De handcamera loopt achter haar aan, wat het gevoel geeft dat je erbij bent. Ook de microfoons zijn vlakbij geplaatst, zodat ze lijkt te ademen of te fluisteren in je oor. De stijl is realistisch zonder effecten of achtergrondmuziek, maar toch ligt het tempo hoog. Tussen alle ellende door zijn er ook grappige momenten, zoals wanneer ze dansen op die muziek van een amateuristische garagerockband. Olivier Gourmet speelt zoals vaker een onsympathieke baas. Met haar goedkope kleren, haar ongezonde eetgewoonten, haar creatieve manier van vissen en haar impulsieve karakter is Rosetta een personage dat bijblijft. Voor Émilie Dequenne was dit een weinig glamoureuze, maar uitzonderlijk sterke debuutrol.

Eerste film van de Dardennes (op vijf) die me niet wist te boeien. Er zat ook heel weinig boeiend materiaal in ditmaal, verder is dit het zoveelste sociale drama over proberen te ontsnappen aan de armoede. Moet zeggen dat ik die "realistische stijl" ook wat beu aan het worden ben. De één vind het geniaal, maar ik vond het schokkerige camerawerk niet van het gezelligste. Absurd dat dergelijke films festivalprijzen winnen.

Rosetta is één van de beste van de gebroeders Dardenne. Lang geleden verplicht op school al eens gezien, net als La promesse. De Dardennes hanteren veelal dezelfde thema’s rond sociale achterstelling, vaak in combinatie met een verpauperde buurt en kwetsbaarheid. Het geeft geen mooi beeld weer van België. In Rosetta volgen - en dat mag je heus letterlijk nemen - we een meisje die haar realiteit wenst te ontvluchten. Ze groeit op zonder vader samen met haar alcoholverslaafde moeder. Ze leeft in een aftandse caravan ergens in een klein bosje langs een drukke weg. De camera zit er erg dicht op en zuigt de kijker mee in het relaas van Rosetta.

Het brengt een indringend portret van een jongedame die haar leven haat en haar uitzichtsloze bestaan wenst in te ruilen voor een normaal leven. Ze gaat hierin ver om een job te vinden, voor haar dé manier om vooruit te raken. Het zorgt voor een bepaalde moraal in de film: ‘wie hard (en eerlijk) werkt komt er wel’.

Emilie Dequenne doet het uitstekend en vereenzelvigt zich met Rosetta. Vrijwel naturelle identificatie met haar rol. Terecht bekroond destijds als beste actrice in Cannes. Olivier Gourmet is steeds ok en is een vaak terugkerende gast in de films van de Dardennes.

Een rauw en realistisch portret waarbij de camera voortdurend gericht is op Rosetta. De kijker volgt de jonge vrouw, die net als de schoudercamera haast voortdurend in beweging is. Degelijk qua opzet, maar niet ééntje die blijft hangen. 6/10