The Damned (2024)

Vanaf 3 april 2025 in de bioscoop (Imagine Filmdistributie)

Pretentieus ploeteren met een zinloze historische reconstructie. Een film over een groepje Union-re-enactment-spelers en hoe ze in de sneeuw rondhingen. Ze doen dingen die soldaten doen als ze niet aan het vechten zijn. Dus krijg je een eindeloze reeks close-ups van het bereiden van maaltijden, paarden verzorgen, wachtlopen en het drinken van koffie, veel koffie. Er is ook de verveling door de mediterende arthouse-slakkengang en is er niet meer dan 10 minuten dialoog gedurende de hele 80 minuten. Maar iets belangrijks wordt er nooit gezegd. Veel pseudo-afgezaagd gemijmer over geloof, levensbestemming en familiewaarden. Tja er waren mooie beelden van de natuur maar films waarin verder niets inhoudelijks gebeurt, zijn net zo interessant als uit het raam kijken! Oh, nu was het ook niet echt de bedoeling om deze op te zetten, maar de IJslandse Folk-horror met dezelfde naam, dus enige deceptie kan ook meespelen in mijn waardering! Neem niet weg dat het totaal niet boeiend was!

Ik vond hem prachtig, maar als je een horror verwacht, dan krijg je inderdaad wel iets heel anders. Vraag me af of daar het gemiddelde vandaan komt, want dit is wel heel erg karig. Al is dit niet voor iedereen, Minervini haalt meestal de bios niet hier en je bent dan aangewezen op een festivalvertoning. Wellicht hielp het dit keer dat hier Belgisch geld in zit.

Want veel meer dan een oorlogsfilm is dit een typsche Minervini, Minervini beweegt zich meestal op het snijvlak tussen documentaire en speelfilm. Dus vaak met personen die een soort versie van zichzelf spelen. Er is meestal erg weinig plot. En vaak gaat het over mensen die aan de zijkant van de maatschappij staan. En hoewel Minervini voor het eerst een historische film maakt is dat hier deels ook zo. Er zijn acteurs die hetzelfde heten als hun rol en de soldaten die we bekijken vormen absoluut niet het front, maar lopen ergens in de verte rond op een ogenschijnlijk onbelangrijke plek. En ze hebben een bescheiden opdracht, die de gescheidenisboeken niet zal halen, hoe veel de oudste zoon in de film daarover lijkt te fantaseren. Dat doen ze zo goed en zo kwaad als het gaat. En op een moment dat je het bijna niet meer verwacht is daar ineens de vijand. Ook net als sommig eerder werk van Minervini, veel beelden van handelingen en veel focus op de personages. Ze hebben ook gesprekken en die gaan vooral over gewone dingen, maar ook over de verantwoording waarom ze daar precies zijn. Hoe verantwoord je dat aan principes die je hebt, door je geloof of je bagage. Is het het waard? En daar zit hem de band met het heden. De uniesoldaten uit deze film stonden aan de goede kant van de geschiedenis, maar zo duidelijk was dat toen nog niet.

Uiteindelijk is er de duidelijke suggestie dat niemand zal overleven. En worden allerlei mensen opgeslokt door het monster van de oorlog, zelfs in de verafgelegen rafelranden. Waaronder een vader met twee puberzoons.

Net als je denkt dat het Cannes Filmfestival niet verder kan zinken, belonen ze Roberto Minervini met de prijs voor de beste regisseur voor deze volstrekt amateuristische prul waarin een handjevol soldaten van het Noordelijke leger tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog een beetje rond een kampvuur hangen en uit pure verveling (de enige emotie waarmee de kijker zich bij uitstek kan identificeren) zonder enige emotie praat over de (on)zin van oorlog en religie in oppervlakkige, oninteressante en (dus) volstrekt nutteloze dialogen. Na een half uur dient een sprankje hoop zich aan in de vorm van een schermutseling, maar die is van korte door en verder gebeurt er helemaal niets. De enige ‘vervloekte’ is de kijker die zichzelf dwingt om dit uit te zitten.