Megalopolis (2024)

Ik denk dat over 50 jaar niemand een van jouw titels nog zal herinneren.

Nou, nou. Er zijn nu toch ook nog heel veel filmliefhebbers die de meest obscure titels uit 1975 nog kunnen oplepelen? Natuurlijk zijn er over 50 jaar nog wel mensen die Madam Web, Despicable 4 en, zeker, Megapolis kunnen herinneren.

Misschien als wij als stokoude mensen over 50 jaar op Moviemeter (hopelijk weer teruggekocht door een hoogbejaarde Jordy) er nog wel een mening over hebben

Helaas had ik eind vorig jaar een serieuze filmdip, en is Megalopolis er niet meer van gekomen. Lijkt me geen film voor klein scherm, dus hopelijk wordt hij over 50 jaar nog eens als Klassieker gerereleased in de filmhuizen. Die dan natuurlijk ook al niet meer bestaan.

Driemaal is scheepsrecht!

Coppola’s kijk op de mensheid is ongeloofelijk accuraat.

.

toen de film uitkwam was het nog een utopische koortsdroom, die door velen als megalomaan en pompeus werd afgedaan.

Enkele maanden later lijkt het verdacht veel op het journaal.

Profetisch, meesterlijk en op visueel vlak totaal uniek.

5*

Dit is zo'n film waar ik de hele tijd van alle kanten verhalen hoor als een soort tennis wedstrijd (links/rechts/rechts/rechts/links/rechts/links/links) kut, goed, kut,... vul maar in.

Ik heb hem nog niet gezien, maar om een of andere rede is dit zo'n film die hoe meer mensen hem kut vinden, hoe meer ik benieuwd ben en hem juist wil zien.

4K versie maar bestellen volgende maand denk ik.

Wil jij gewoon een filmpje wegkijken, dan vind je dit waarschijnlijk vreserlijk.

Wil je graag geprikkeld worden door ideëen en visuele cinema dan kan dit helemaal je ding zijn.

Hier een uitgebreidere analyse van de voorspellende boodschap van Megalopolis. Bizar als je bedenkt dat Coppola hier al 40 jaar aan heeft gewerkt, en dat nog geen half jaar na de release de werkelijkheid de film al lijkt in te halen.

Megalopolis behandelt thema’s die opvallend overeenkomen met de huidige politieke situatie in Amerika.

De kern van de film—het behouden van het Amerikaanse erfgoed versus de overname door de superrijken—reflecteert lopende debatten over macht, bestuur en de invloed van geld op de samenleving.

Een belangrijk thema is het verlies van vertrouwen in de democratie. De film suggereert dat wanneer mensen hun geloof in het systeem verliezen, net als in het oude Rome, de democratie instort. Een zorg die vandaag de dag relevanter is dan ooit, nu instituties onder druk staan en de politieke verdeeldheid toeneemt. Ook in Megalopolis staat het rechtssysteem op instorten, wat doet denken aan de juridische conflicten en uitdagingen waarmee de Amerikaanse rechterlijke macht momenteel te maken heeft—zeker gezien Trump’s recente uitspraken hierover.

De film bekritiseert ook de ongebreidelde macht van niet-gekozen individuen. Dit komt sterk naar voren in scènes waarin Caesar, als ongekozen leider, hele huizenblokken opblaast en achteraf simpelweg zegt dat hij desnoods zijn excuses aanbiedt als het een verkeerde beslissing blijkt te zijn. Het is exact hoe Doge momenteel te werk gaat.

Nepotisme is een ander centraal thema: macht wordt niet langer verdiend, maar doorgegeven via persoonlijke connecties. Het is nog niet zover, maar de kans is groot dat wanneer Trump geen derde termijn kan regelen, hij een van zijn kinderen naar voren zal schuiven.

Ook de rol van technologie in het vervormen van de realiteit staat centraal. Megalopolis waarschuwt voor de gevaren van door AI gegenereerde inhoud—een steeds urgenter probleem nu deepfakes en digitale desinformatie zich verspreiden.

Andere opvallende parallellen zijn neerstortende satellieten (SpaceX)—zowel letterlijk als symbool voor instabiliteit—en internationale conflicten die niet de verwachte tegenstanders (zoals Canada) treffen, maar juist de VS zelf. Bovendien speelt Rusland een grote rol in deze destabilisering. Wie had dat een jaar geleden nog verwacht?

Uiteindelijk is Megalopolis een profetische reflectie op de moderne samenleving. De film legt onder andere de kwetsbaarheid van de democratie bloot, de gevaren van geconcentreerde macht en de invloed van technologie op de waarheid.

En dit is slechts een tipje van de sluier want Coppola zegt nog veel meer. De film zal mij daarom nooit gaan vervelen. Bovendien verandert de realiteit ook van dag tot dag, wat de lading ook dynamisch maakt.

Ik geloof echter niet in een happy end. De boodschap komt te laat en zal niet worden gehoord.

Overigens is de film op visueel vlak misschien nog wel rijker dan wua inhoud. Werkelijk alle stijlen komen voorbij met demeest geweldige split screen en hallucinante trip scenes.

Voor mij Top 3 Coppola

Nu ik Megalopolis voor de vierde en vijfde keer heb gezien—waarvan één keer met audiocommentaar—begin ik er eindelijk echt chocola van te maken.

Voor iedereen die houdt van een film met een helder verhaal, een strakke interne logica en een duidelijke opbouw, is Megalopolis waarschijnlijk een frustrerende ervaring. Coppola kiest hier niet voor traditionele narratieve structuren, maar voor een associatief kunstwerk waarin hij een overdaad aan ideeën presenteert en logica bewust loslaat. Zijn focus ligt veel meer op emotie en de beleving van de kijker dan op een conventionele plotontwikkeling.

Daarom verweeft hij droom, werkelijkheid en fantasie op een manier die een bijna hallucinante koortsdroom oplevert. Het resultaat doet denken aan 8½ van Fellini, een film die Coppola zelf ook meermaals als inspiratiebron noemt. Net als 8½ spreekt Megalopolis meer in metaforen dan in een eenduidig verhaal. De film roept gevoelens en interpretaties op zonder ze expliciet uit te leggen, waardoor hij ruimte laat voor subjectieve ervaringen. Mij spreekt het enorm aan.

Visueel is het een immense tour de force, waarin Coppola geen enkele stijl schuwt. Hoogtepunt voor mij is de adembenemende circusvoorstelling in Madison Square Garden, met een trippende Caesar als middelpunt. De manier waarop beeld, geluid en ritme hier samenkomen, is overdonderend en hypnotiserend.

Wat me bovendien verraste, was de hoeveelheid praktische effecten in de film. Sommige shots waarvan ik aannam dat ze digitaal waren, bleken juist op traditionele wijze tot stand te zijn gekomen. Zo zijn de bewegende standbeelden geen CGI, maar echte mensen in een miniatuurset, en het doorschijnende jurkje bestaat daadwerkelijk. DitNet als bij Dracula koos Coppola voor zo veel mogelijk old school effecten —iets wat in het huidige filmlandschap steeds zeldzamer wordt.

Megalopolis is een wonderlijke film die me niet snel zal vervelen. Nu hij op Netflix verschijnt, voorspel ik dat er veel negatieve beoordelingen zullen komen, simpelweg omdat de film voor de gemiddelde kijker te vreemd en ongrijpbaar is. Maar hopelijk groeit tegelijkertijd de groep die de schoonheid en originaliteit ervan weet te waarderen. Zoals met zoveel baanbrekende films zal de echte waardering waarschijnlijk pas met de jaren komen.

Vanaf dinsdag te zien op Netflix!

Voor wie zijn tijd wil verspillen.

Redelijke film over een man die grote plannen heeft voor een stad, maar de burgermeester ziet dit anders. De film heeft zeker z'n momenten, maar is vrij onevenwichtig en soms wat rommelig. Groots opgezet en ook vrij theatraal gebracht. Visueel origineel en het ziet er dan ook mooi uit allemaal.

Ik had al gedacht dat ik dit zou waarderen. Wat een zeikreacties allemaal, laat de film over je heen spoelen en geniet van de chaos.

Nadat ik gister de drie uur durende Ultimate Cut van Caligula had gezien, leek het me leuk om dit eigentijdse Romeinse drama er direct achteraan te kijken.

Beide producties werden door critici neergesabeld, maar waar Caligula ondanks alles een financieel succes werd, lijkt Megalopolis vooral een artistieke gok van Coppola die zijn publiek nog moet vinden.

Caligula is een vrij lineaire vertelling die, ondanks de bizarre situaties, verrassend saai blijft—vooral visueel. Hoe anders is Megalopolis, waarin zelfs de meest alledaagse momenten vervreemding oproepen (een bewuste keuze van Coppola) en het narratief ondergeschikt is aan metaforen en ideeën.

Visueel is het ook andere koek. Elk shot is spannend, origineel en vaak bloedmooi. In ruim twee uur toont en vertelt Coppola ons ook honderd keer meer. Van alle kanten worden beroemde citaten, filosofische vragen en gevatte opmerkingen op de kijker afgevuurd—zowel in beeld, met bijvoorbeeld de ineenstorting van het rechtssysteem, als in tekst.

Dit alles wordt ondersteund door een geweldige soundtrack, waarin strakke drumstukken à la Rumble Fish worden afgewisseld met elektronische soundscapes die doen denken aan Apocalypse Now.

Voor vrijwel iedereen (ook voor mij) is een eerste kijkbeurt overweldigend. De film vraagt dan ook om een open mindset om de chaos vol ideeën binnen te laten. (Iets waar het veel kijkers op zoek naar een verhaal aan ontbreekt) Maar hoe vaker ik hem zie, des te beter vallen de puzzelstukjes op hun plek. En het mooie van deze poëtische ideeënstorm is dat Megalopolis zelfs bij de zesde kijkbeurt fris aanvoelt—ik heb me nog geen seconde verveeld. Sterker nog, de film wordt steeds beter.

Dit meesterwerk begint een serieuze bedreiging te vormen voor Apocalypse Now, al decennia lang mijn favoriete film aller tijden.

Kijk dan ook uit naar Coppola’s ‘Ultimate Cut’, die er waarschijnlijk nog wel gaat komen.

1 ster omdat het inzicht geeft over Francis Ford Coppola en zijn nep-intellectualisme. Ik kom er dan ook niet goed uit hoe hij ooit The Godfather en Apocalypse Now heeft kunnen maken. Twee films waarbij hij spot on was betreffende de onderwerpen. Megalopolis gaat volgens mij over evolutie, iemand die hier wel een geslaagde film over heeft gemaakt is Stanley Kubrick met 2001 A Space Oddesey. Ik denk dat dit dan ook de insteek was voor FFR en Megalopolis.

In de link een artikel van The Guardian over dit project. Medewerkers vertellen anoniem hun ervaringen tijdens de productie. FFC gebruikte drugs, viel vrouwen lastig, had geen plan en delegeerde ook niet. De reden dat deze film dan ook tot stand is gekomen is dat hij zelf 120 miljoen inlegde, al is die 120 miljoen er niet aan af te zien.

‘Has this guy ever made a movie before?’ Francis Ford Coppola’s 40-year battle to film Megalopolis | Megalopolis | The Guardian - theguardian.com

Megalopolis gaat niet over revolutie naar over fundamentele keuzes die wij als mens maken. Vergelijking met 2001 gaat daarom totaal niet op. Spot on is het wel want alles waar de film voor waarschuwt, gebeurt nu in Washington.

Over de opmerkingen van de crew het volgende.

Tijdens de productie heeft Coppola naar eigen zeggen (in het audio commentaar op de blu ray) een grote fout gemaakt. Hij had namelijk de studio gehuurd waar ook alle Marvel films opgenomen zijn in de verwachting daar de state of the art techniek te kunnen gebruiken. Maar wat bleek, alles in die studio was op een zeer hierarchische manier opgezet met geen enkele ruimte voor spontane creativiteit en flexibiliteit. Bij Marvel is alles van te voren gepland en wordt het, als in een fabriek, volgens plan in elkaar gezet.

Coppola echter had meer een arthouse productie voor ogen met veel improvisatie en input van iedereen betrokken. Het managen van deze botsing van cultuur was zijn grootste uitdaging op de set. Die ergernis was dan ook wederzijds. Daarom heeft hij halverwege ook een flink deel van de crew ontslagen.

Wie er gelijk heeft doet er wat mij betreft niet toe. Het waren gewoon twee werelden die niet pasten.

Maar het heeft, of je m nu goed vindt of niet, wel een unieke film opgeleverd.

Overigens zie je die 120 mjn er wat mij betreft absoluut aan af, want elk shot is bloedmooi en de setpieces zijn stuk voor stuk indrukwekkend.

Ik vind het een spuuglelijke film, een bij elkaar geraapte zooitje.

https://www.youtube.com/watch?v=h0tw7Sws3lw&t=1066s

Bovenstaand interview/gesprek is met de archeoloog Wengrow. De twee snijden een hoop onderwerpen aan, maar het blijft bij algemeenheden en anekdotes. Bijvoorbeeld 'wij als mensheid staan nu op een kruispunt en we moeten beslissen welke kant we op moeten gaan'. Daarvoor hoef je geen genie te zijn. Sterker nog, de mensheid is vele malen complexer en dat punt ontgaat FFC totaal. Ik heb ook geen antwoorden, maar wat megalopolis doet is gemakzuchtige en simplistisch. Vandaar dat ik eerder 2001 aanhaalde, Kubrick lukte het namelijk wel iets te vangen wat de mensheid omschrijft.

Ach, iedereen zal er andere dingen uithalen. (Zoals Coppola in het begin aangeeft heeft dat veel te naken net de ‘willingness’ en een open mind) had zelf ook 3 a 4 kijkbeurten nodig om zaken op een rijtje te krijgen. Maar nu zie ik er echt een bovenmatig aantal overeenkomsten met het Nu. (Heb in een post hier paar opmerkingen boven al een en ander aangehaald)

Vind het ook een van de mooiste films ooit op visueel vlak.

(Moet het interview nog kijken)

Wie zegt dat ik er niet open inging? Ik kwam er alleen bedrogen uit. Die overeenkomsten met het nu kan ik er ook uithalen omdat de film vervalt in algemeenheden.

Neem Apocalypse Now, hierin wist ffc de gekte en manie van oorlog en de mens op camera vast te leggen. Of neem The Godfather, die film gaat over famillie, maffia, loyaliteit maar is eigenlijk het verhaal over immigranten in Amerika. FFC had dat fenomeen in de gaten en vereeuwigd op het witte doek. Maar waar zit dan de genialiteit in Megalopolis? Wat legt Megalopolis op tafel wat niet eerder is gedaan?

Waar AN de waanzin van de oorlog liet zien, laat Megalopolis, of moet in MAGApolis zeggen, de waanzin van de huidige maatschappij zien. Een waanzin die zich nu haast 1 op 1 afspeelt in Amerika, dus de timing is wel opvallend. Misschien niks nieuws onder de zon, want elk verhaal is al honderd keer verteld. Rome, Nazi Duitsland, Soviet Unie.... Na de grootheidswaanzin volgt de val.

Waar de film tot oproept is: we kunnen zoveel beter. Ik vind dat allemaal niet onderdoen voor de voorbeelden uit zijn eerdere werk die jij geeft.

Maar wat Megapolis daarnaast brengt is een volledig eigen stijl.

Ik ken geen enkele film die erop lijkt. Zowel qua stijl als structuur zijn compleet oorspronkelijk. Zelfs al is het op andere werken gebaseerd. Het is een zeer persoonlijk en intuïtief kunstwerk. Het valt zover buiten wat we gewend zijn dat heel veel mensen er moeite mee hebben het te kunnen plastsen en het veel te snel afdoen als pretentieus, lelijk of een rommeltje. En dat nag je vinden, want die indruk maakte het ook op mij de eerste kijkbeurt, maar bij elke herziening, vallen zaken beter op hun plek en groeit mijn waardering.

Dat is voor mij het kenmerk van een waar meesterwerk.

Na hoogmoed volgt de val. En vgm is het project Megalopolis als stad in de film gelukt. Noem eens voorbeelden van die waanzinnige maatschappij en hoe dat terugkomt in zowel de film als in het echt?

Megapolis staat op de rand van faillisement om vervolgens geraakt te worden door raketresten. De stad grijpt naar de bouw van casino’s voor inkomsten en het rechtsysteem en de wetenschap staan op instorten. De bevolking heeft niks, hun woningen worden opgeblazen en de rijken geven potsierlijke feestjes…. De stad is juist verre van gelukt.

Je vraagt ook nog om voorbeelden.

Het opblazen van gebouwen zonder mandaat: zie Doge

Rijken die miljoenen bieden op veilingen om elkaar de loef af te steken, is onze maatschappij ook niet vreemd.

De drie dochters gedragen zich als verveelde influencers a la de Kardashians.

Het ondermijnen van het rechtsysteem door Trump en het omvallen van het Vrouwe Justitia beeld in de film. Idem met het beeld dat wijsheid symboliseerd.

Het stroomvretende Megalon en het stroomvretende AI beheerd door de elite.

Het extravagante trouwfeest in Megalopolis is onze wereld ook niet vreemd.

Manipulatir dmv Nepnieuws en deepfake - de video van Ceasar met de maagd en haar echte leeftijd.

Etc, etc,

Maar het gaat vooral om hoe de rijken zich misdragen en de bevolking er onder lijdt. Waarom laten we ons dat gebeuren? Waarom bezit de rijkste 3% de helft van het al kapitaal? De macht van Facebook, X en Google in combinatie met autoritaire regimes maakt slaven van de bevolking.

The horror, the horror…

Dat is de waanzin. En daarom hebben we een groot debat nodig over onze toekomst.

Ahh het neo-marxisme. Ik weet niet man, lijkt me wat overtrokken en paranoïde. Maar als dit je eerste kennismaking daarmee is. Prima.

Ik roep op tot een debat, dus het antwoord is niet zo snel gegeven. Denk niet dat neo marxisme de oplossing is. Neig zelf meer naar een groen rechts oplossing waarbij er een weg wordt gevonden waarbij er de balans wordt gezocht tussen economische, sociale en ecologische belangen.

Een wereld a la Orwell waarrbij China, Rusland en de USA gesteund door big tech de dienst uitmaken in de wereld vind ik een nachtmerie scenario.

Maar goed we dwalen af van waarover het hier moet gaan Coppola’s meesterwerk vol schitterende actuele metaforen.

Je hebt het niet begrepen. Je wilt ook het laatste woord hebben. Ga ervoor.

Jij vraagt om voorbeelden, ik geef ze.

Jij stelt dat Megalopolis mijn eerste kennismaking met neo-Marxisme is. Dat slaat nergens op. Tussen zwart en wit zit heel veel grijs.

Maar dank voor het laatste woord.