On Falling (2024)

Ken Loach is 88 jaar en het is op die leeftijd altijd de vraag of er nog een nieuwe film komt. Ik hoop van wel, want het zeer matige The Old Oak zou een wat triest einde zijn van zijn filmografie. Hij houdt ook rekening met zijn nalatenschap want hij heeft deze film geproduceerd en thematisch is het erg Loach. Maar veel subtieler dan Loach al vrij lang is. Eerder zoals een vroegere Loach. Een verhaal dat vooral onrecht dat dieper zit maar ook subtieler is waarneemt. De regisseuse gaf in de Q&A nog aan dat dat een latere keuze was. Ze heeft in de research voor deze film besloten de grootste en meer geforceerde botsingen uit de film gehaald. En dat maakt hem beter. Minder plot meer gedetailleerde waarnemingen. Laura Carriera is nog jong, het Britse sociale drama heeft dus een toekomst. Laura Carriera is nog niet uitontwikkeld en de film is niet volledig raak, maar ze is echt op weg.

Een film die saai en repetitief oogt, maar daar omwille van het thema nét lof voor moet krijgen. Dat is net de clue van de film waarbij mensen in een weinig benijdenswaardige positie afstompende jobs moeten doen, maar amper andere perspectieven hebben. Niet in het bedrijf, maar ook niet elders.

De policy van het bedrijf was dan ook tenenkrullend. Krijg je daar een candybar als je de werknemer van de week bent. Hoe vernederend is dat wel niet. Wie zit daar op te wachten? En wat later moet je in groep verplicht op audiëntie en verklaren enkele CEO's hoe goed het bedrijf het wel niet doet (dankzij hen) ...

Het meest schrijnende was toch wel het sollicitatiegesprek. Ik had zo te doen met de nochtans niet onknappe Aurora. We komen weinig te weten over haar achtergrond, maar een goeie vent met een prima job, het lijkt het enige dat haar kan redden...

Hebben jullie deze op een festival gezien?

Yep, filmfestival Oostende in mijn geval.

Ik in rotterdan

Vanaf 27 maart 2025 in de bioscoop (Vedette Film)

Een héle trage, minimalistische film die je als kijker eigenlijk heel weinig geeft om aan vast te grijpen, maar die me toch anderhalf uur lang best beklijfde. Er gebeurt werkelijk heel weinig, maar met centrale thema's als eenzaamheid, monotonie, verveling, vervreemding en afstandelijkheid is dat geen vreemde (regie-)keuze. Op deze manier voel je als het ware letterlijk wat het hoofdpersonage voelt en doorstaat. Je voelt het isolement waar ze in zit, halfslachtig probeert uit te geraken, maar uiteindelijk toch ook niet helemaal durft, kan of wilt. De ongelooflijke eenzaamheid die je te beurt valt als immigrant in een vreemd land wordt in de kijker gezet, maar het wordt ook veel breder getrokken dan dat. De onkunde om met elkaar te communiceren in een steeds apathischere en afstandelijkere wereld, waarin we tijdens onze middagpauze - zij het uit gewoonte, verveling of ongemakkelijkheid om in een sociale situatie te zitten - het liefst naar de veilige thuishaven van onze telefoon grijpen. Wel, dié onkunde zit overal en bij iedereen, en begint ons als menselijk ras te definiëren. Aurora is helemaal afgesloten, om honderd-en-éen redenen, en om haar te zien ontwikkelen doorheen de film vond ik enorm fascinerend en subtiel in beeld gebracht. 'Saai', zou je ook kunnen zeggen, en ik zou het er zelfs niet helemaal mee oneens zijn, maar wel echt een hele doelbewuste saaiheid. Essentieel eigenlijk zelfs, om volledig mee te kunnen gaan in de mindset en struggles van Aurora. Ongelooflijk sterk en naturel geacteerd trouwens door Joana Santos. Ik was helemaal mee met alles wat ze deed, en het is echt een heel kwetsbare rol die ze met verve invult. De andere acteurs hebben geen grote rollen of grootse monologen, maar komen juist daardoor ook heel realistisch en naturel over. Niets op aan te merken.

Een groots meesterwerk is On Falling overigens niet. Daarvoor is het allemaal toch nét iets te traag, maar misschien vooral onvoltooid. Ik had het gevoel dat er op het einde van de film nog een mooi verhaal verteld had kunnen worden, dat misschien wel even waardevol was geweest, zo niet meer. Visueel en technisch is het kundig, maar ook geen héél mooie film. Het is allemaal heel donker en grijs en deprimerend, de ruimtes zijn 'klein' en onaangenaam, de muren kruipen op je af in de scènes. De scène in het park tegen het einde aan is een uitschieter, daar is er wel opeens licht en lucht en ruimte. Mooie scène trouwens, al gaat het een stukje lang door misschien.

3.5*.

Aurora [Joana Santos] is naar het Verenigd Koninkrijk gekomen in de hoop op een beter leven, maar zit vast in een afstompend baantje als orderpicker in een distributiecentrum. Ze kan de rekeningen die ze deelt met haar huisgenoten bovendien amper betalen. Een sollicitatie voor een baan in de zorg geeft enige hoop, maar in de dagen die vooraf gaan aan haar sollicitatiegesprek kampt Aurora met de financiële en mentale druk. Stemmig, ultrarealistisch portret van een jonge immigrant die door een gebrek aan waardering en een gevoel aan eigenwaarde haar grip op de weinige sociale contacten die ze op het werk en daarbuiten heeft, verliest. Er is een hoopvolle, ontroerende ontknoping, maar het had een stuk compacter gekund.

De film toont ons het leven van een arbeidsmigrante (Aurora) maar waar L’Histoire De Souleymane (2024) uitdrukkelijk de stress en uitbuiting van arbeidsmigranten toont is deze film veel subtieler en bijna het tegendeel: de nadruk ligt op een meer klassieke wijze op de uitholling van het bestaan door het kapitalisme. Het leven van Aurora is mechanisch – als dat van een robot – met overdag geestdodend werk in het magazijn en ’s avonds de was draaien en een kant-en-klaar-maaltijd uit de magnetron halen. De film is op sociaal realistische wijze net zo saai als haar leven is, maar hij verveelt niet, ik denk omdat we ons er allemaal in kunnen herkennen en in die zin is de film bijna een horrorfilm. Op marxistische wijze is het het systeem – niet de mensen – die het menselijk bestaan ontdoet van z’n menselijkheid en ons gevangen houdt en ons letterlijk tot een nummer reduceert. De kapitalisten in dat systeem zijn geen monsters maar blijven vriendelijk en welwillend, maar dat maakt het systeem alleen nog perverser, zoals dat het werk als een speurtocht wordt georganiseerd om het ‘leuk’ te maken en de beloning van een reep chocola bij een hoge productie.

Maar anders dan in het marxisme waarin het kapitalisme z’n eigen einde bewerkstelligt, onder meer doordat het de arbeiders samenbrengt en in die samenwerking de kiem van de opstand tegen de uitbuiting gelegen is, heeft het huidige kapitalisme de mobiele telefoon voortgebracht die iedereen isoleert: men pakt liever de telefoon dan een gesprek met elkaar te voeren. Ondanks alle vriendelijkheid die Aurora ontmoet is ze eenzaam en het zou je niet verbazen als ze net als een vriendelijke collega uit het leven stapt. Het schrijnende is dat het niemand iets zou interesseren: in het huidige productieproces is iedereen anoniem en is ook de collega slechts een vaag herinnerd gezicht. Daarbovenop zijn er de geldproblemen die het bestaan ook in dat opzicht reduceren tot een naakt dierlijk bestaan, gericht op louter overleven met hooguit een stille hoop op een ontsnapping naar een menswaardig, meer vervullend bestaan.

De film biedt een sterke metafoor in het tuimelende doosje op de lopende band (dat ook in de trailer zit): ook de arbeiders (en misschien wij allemaal) tuimelen eindeloos omlaag terwijl we op dezelfde plek blijven dus zonder dat er ooit iets verandert. We kunnen niet ontsnappen aan het systeem: hooguit kunnen we op het persoonlijke niveau het systeem een heel klein beetje saboteren en pas als een storing het systeem plat legt zijn we vrij en vinden we onze menselijkheid terug… zolang de storing duurt. Het is aldus een deprimerende maar intrigerende film die scherp de donkere zijde van onze consumptiemaatschappij – dat is haar leegheid – blootlegt.

Ik vond de kleine dingetjes die veelzeggend moesten zijn, niet krachtig genoeg overkomen, en het geheel bleef daarvoor net teveel in betekenisloosheid hangen. Jaja, in het algemeen is dat (haar) leven ook maar met bepaalde hints wilde de regisseuse volgens mij toch echt meer zeggen. Tot het (prachtige) einde bleef alles een beetje hangen. En de stijl, naturaliteit/naturelheid? en zelfs premisse vond ik wel erg "Sometimes I think about dying" pt. 2 met snufje Fremont maar die beiden (zeker laatstgenoemde) vond ik sterker en "leuker".

Ze had een op zich goede baan (jeetje, dat werk was toch veel beter dan het domme lopendeband-werk dat ik nog wel eens in de vakantie deed, lang geleden), verdiende ok, had prima huisgenoten en kon ook nog wel eens uit als ze wilde.

De problemen die ze ondervond lagen niet aan het werk of haar huisgenoten, ze had gewoon een mentaal probleem. Niet dat dat dat minder ernstige gevolgen kan hebben, maar je kan je wel afvragen of haar problemen opgelost zouden worden met andere huisgenoten of een andere baan. Een beetje goede psycholoog zou misschien oplossing kunnen geven, maar als ik onbeschoft hard wil zijn zou ik ook kunnen zeggen dat ze gewoon een schop onder de kont had kunnen gebruiken: ga eens iets doen. Je hebt tijd genoeg, je bent geen slaaf en werkt niet 80 uur in de week. Je hebt tijd genoeg om zelf wat leuks te ondernemen.

Goede film, overigens.

Suddert na...halfje omhoog

Helaas gebeurt er maar bitter weinig in dit portret van een vrouw die in een magazijn van een webwinkel werkt.