Banel & Adama (2023)

Vanaf 14 maart 2023 in de bioscoop (Cherry Pickers Filmdistributie)

Correctie: 2024*

In een dorpje in het droge noorden van Senegal zijn Banel en Adama dol verliefd op elkaar, een noodzakelijk wat klef begin van de film om zich te kunnen ontwikkelen tot een genuanceerde aanklacht tegen de gegroeide gewoonten van een gemeenschap en de rol van de vrouw daarbinnen, ingebed in een alsmaar droger wordend landschap dat dier en mens uitput.

Banel als de jonge zwarte vrouw die rebelleert en haar geliefde Adama die hierin wordt meegezogen, maar gaat twijfelen.

Het verhaal blijft klein, de beelden steeds meer verontrustend.

Mij heb je dan.

De film bevat aldoor mooie beelden – uitgekiend qua compositie en kleuren – en is aldus aangenaam om naar te kijken waarbij de stilistische gerichtheid ook een soort meditatieve rust opwekt, al is de thematiek van de film verontrustend: terwijl Banel en Adama in een Afrikaans dorp verliefd op elkaar zijn, breken met de traditie (hij is de rechtgeaarde afstammeling maar wil toch geen dorpshoofd worden en zij is met hem getrouwd maar wil tegen de sociale druk geen kinderen krijgen) en een eigen huis aan het uitgraven zijn, wordt het dorp geteisterd door de gevolgen van klimaatverandering door welke hitte en droogte de veedieren en daarna ook de mensen doodgaan. Het zet veel druk op het paar, al word je als kijker niet echt meegetrokken in het drama door de gerichtheid op stijl en de spaarzame, wat mysterieuze teksten. De boodschap van de film wordt gepresenteerd als zoiets als dat ‘ze vroeger vrij waren maar nu het kwaad waardoor de wereld voor hun ogen instort’ maar veel van deze boodschap blijft onduidelijk (waaruit blijkt het kwaad van deze mensen?), zoals ook de betekenis van veel van wat wordt getoond of gezegd vaag blijft (zoals op het einde als er een kind bij een andere vrouw wordt geboren en door de zandstorm de huisjes opeens bloot liggen: wil de film daarmee zeggen dat ondanks alles het leven doorgaat en/of er altijd hoop is?). Doordat ik de betekenis niet goed kon vatten, pakte omgekeerd de film mij ook niet echt.

Hoewel hun huwelijk het resultaat is van een dorpstraditie, lijken Banel [Khady Mane] en Adama [Mamadou Diallo] zeer gelukkig met elkaar. Ze zijn vastberaden om te breken met de tradities. Wanneer Adama te kennen geeft dat hij weigert zijn overleden vader op te volgen als stamhoofd, waarschuwt zijn moeder [Binta Racine Sy] voor de mogelijke gevolgen. Zij voorspelt rampspoed, waaronder droogte en hongersnood. Bovendien vreest ze voor een vloek die heerst op het terrein waar Banel en Adama willen gaan wonen. Primitief bijgeloof? Dat valt nog te bezien in dit traag op gang komende psychologische drama met een aantal fraaie visuele effecten, een sterke ontknoping en sterk acteerwerk van Mane.

Dat viel me allerminst tegen! Goed verhaal; lokaal en globaal relevant, daarbij mooi verbeeld tot bii vlagen zelfs prachtig en indrukwekkend aan toe. Zeker dik bovengemiddeld voor een (niet Noord-)Afrikaanse film.