The Card Counter (2021)

“I never imagined myself as someone suited to a life of incarceration.” Deze eerste zin (in voice-over) van The Card Counter grijpt je meteen vast en ook de bijhorende beelden van de gevangenis gaan door merg en been. De steriele, functionele uitstraling van de moderne gevangenis is eigenlijk veel akeliger dan die goeie ouwe ijzeren tralies uit Alcatraz, Carandiru, La Santé of, wel ja, Sint-Gillis. Het hoofdpersonage heeft het er wel naar z'n zin, vanwege de strak afgetekende structuur van het gevangenisleven, wat ik dan weer wel begrijp. Van dat hoofdpersonage (gespeeld door Jason Isaac) krijgen we vaak het gelaat in closeup te zien. Paul Schrader heeft goed begrepen dat je voor zo een rol best iemand met een symmetrisch, egaal gezicht neemt en de pokerkop van Isaac is hiervoor geknipt. Sinds Falconetti heb ik niet meer zo gebiologeerd naar andersmans gelaatsuitdrukking zitten kijken, een hulde. Doch ook de gezichten van de andere personages krijgen we vaak in close-up te zien, vaak geheel mimiekloos en zelfs heimelijk, alsof Schrader hiermee de thematiek van 'ieder zijn kruis om te dragen' in de verf wil zetten.

De setting van aftandse motels, verlaten diners en desolate goktenten dragen helemaal bij aan een sfeer van leegte en menselijk wanhoop. Toch weet Schrader ook wel de bescheiden lyriek van zulke plaatsen te benadrukken: in tijden van Brooklynization zijn kitscherige amusementsresorts onze laatste strohalm, want on-gentrificeerbaar. Ik zou het geen straf vinden om zelf een dergelijke excursie te moeten doen en overweeg ernstig om tijdens mijn volgende vakantie naar Atlantic City of zo te gaan. Het meanderende sfeertje is erg aangenaam, wat mij betreft had de interstate tocht langs de pokertornooien van William Tell, La Lady en The Kid nog zelfs wat langer mogen duren; een paar decennia bijvoorbeeld, tot ik uiteindelijk aan een natuurlijke oorzaak zou overlijden. Maar mooie liedjes duren niet lang, op een gegeven moment was de film wel degelijk afgelopen.

Ik vind The Card Counter gewoonweg de beste Schrader in jaren en heb mij zelfs niet geërgerd aan zijn gebruikelijke ideetjes (zijn moralismegekweel, zijn obsessie met het einde van Pickpocket, etc..). Waarom dan toch maar vier sterren? Ach, mallerd, ik geef ELKE film drie sterren (niet meer, niet minder), aangezien zowat 99,9% van alle filmproducties van een gelijkaardige kwaliteit zijn, laat je niks wijsmaken door beroepsrecensenten. In die optiek is vier sterren toch al een behoorlijke eer, niet waar?

viel behoorlijk tegen, had meer verwacht.

idee is zeker leuk, maar zo goed als niets over het kaartspel het tellen etc.

ook zeer vreemd einde.

zal het misschien niet goed gesnapt hebben of zo.

zal kijken of ik ergens een uitleg kan vinden of zo ...

Als schrijver en regisseur stelt Paul Schrader vaak personen in het middelpunt die een enorme schuldenlast met zich mee dragen. Personen die met alle middelen die voorhanden zijn op zoek zijn naar een vorm van vergeving voor hun zonden. Ook in zijn thriller-drama The Card Counter is dat het geval.
De film volgt een einzelgänger die van het ene pokertoernooi naar het andere reist. Van buiten is hij stoïcijns en hard. Van binnen wordt hij opgevreten door een enorm schuldgevoel. Op zijn roadtrip ontmoet hij twee mensen die zijn harde buitenkant beroeren. Onder die buitenkant schuilt natuurlijk veel meer dan een verhaal over een man die van het ene naar het andere pokertoernooi reist.
De ontrafeling van zijn zielenroerselen gebeurt langzaam. De man die zich William Tell noemt, legt veel uit over casinoregels, winkansen en spuit filosofieën over diverse gokspelletjes, maar houdt zijn innerlijke wereld verborgen. Zijn motieven blijven lange tijd in nevelen gehuld. Met zijn eeuwige pokerface, donkere kleding en opzettelijk bescheiden winstmarges valt hij amper op. Een man die zich nooit in zijn kaarten laat kijken. Oscar Isaac speelt de onbewogen en onopvallende William Tell fantastisch.
The Card Counter is een boeiende karakterstudie. Mooie sombere beelden ook. De dialogen zijn vlak en soms zelfs nietszeggend. Herinneringen aan Tell’s militaire verleden schieten af en toe op een surrealistische manier dwars door het stroperige verhaal. Nachtmerrieachtige impressies die de uiteindelijke sleutel blijken tot de openstelling van de innerlijke Tell. Schokkend. Kan een man die met dergelijke beelden in zijn hoofd rondloopt ooit zijn schuld inlossen? De film geeft daarop uiteindelijk in een deprimerende slotscène een duidelijk en vernietigend antwoord.
Fascinerend.

De film oogt als een typische thriller die het pokerspel op het leven zelf toepast – in het begin leren we veel over de verschillende gokspelen zodat je daar een betekenis voor de film in zoekt – waarbij de film aldoor hints geeft dat er veel meer speelt dan de pokergezichten van de personen verraden en die het verhaal spannend moeten maken: de beroepsgokker William Tell komt twee personen tegen die zich wel erg behendig in zijn leven wurmen en mogelijk hele andere plannen hebben dan het lijkt terwijl William zelf een traumatisch verleden heeft en z’n hotelkamer klaarmaakt als martelkamer en dus waarschijnlijk ook heel wat van plan is waarbij hij misschien de voorstellen van de twee anderen een twist gaat geven (de film verlegt nu ook de aandacht van Blackjack, waarbij je probeert te winnen tegen het huis dus het systeem, naar het pokerspel, waarbij je van de andere deelnemers probeert te winnen).

Tegelijk leren we dat William boete wil doen voor zijn zonden, hetgeen ertoe leidt dat de film twee keer op z’n kop wordt gezet en ons als het ware twee keer op het verkeerde been zet zodat uiteindelijk de verrassing is dat er geen verrassing is (er zijn geen geheime agenda’s; het leven is geen pokerspel). Wat dat betreft is de film meer een deconstructie van dit type film – in dat opzicht vergelijkbaar met The Power of the Dog – en hoe interessant het idee ook is dat de typische koelbloedige, mysterieuze dus byronische held dingen recht zet maar ditmaal niet in de vorm van wraak maar door boete te doen (en op dezelfde wijze houdt de held niet van de typische Amerikaanse vrijheid maar van discipline en routine), het anticlimactische maakt de film weinig spannend en het op verschillende wijzen op het verkeerde been zetten van de kijker zonder dat het ergens toe leidt maakt het verhaal leeg en ongeloofwaardig (waarvoor dient de inpakmanie van William?, waarom zouden twee vreemden elkaar vertrouwen?, waarvoor dient de romance?, etc).

Wilhelm “Bill” Tell [Oscar Isaac] is één van de mensen die is veroordeeld wegens misstanden Guantanamo Bay. Nu leidt hij een onopvallend, maar redelijk lucratief bestaan als gokker waarbij hij gebruik maakt van zijn vermogen om kaarten te tellen. Hij weet echter precies hoe ver hij kan gaan met deze vorm van bedrog zonder te worden ontmaskerd en is daarom nooit uit op de grote bedragen. Tot hij wordt benaderd door Cirk [Tye Sheridan], die Wilhelm probeert over te halen om mee te werken aan een plan waarmee ze wraak kunnen nemen op Gordo [Willem Dagoe], de man die Bill leerder gebruik te maken van de ‘enhanced interrogation’ technieken waarvoor Bill vast heeft gezeten. Ondertussen biedt pokersponsor La Linda [Tiffany Haddish] Bill de kans om voor het grote geld te gaan in groots opgezette pokerwedstrijden. Goed geacteerd psychologisch drama waarin Schrader een ongebruikelijke, maar effectieve stijl gebruikt voor de flashbacks van Guantanamo Bay en waarvoor hij zich duidelijk heeft verdiept in de wereld van casino’s en wedstrijdpoker. Nooit vervelend, maar er zit weinig vaart in het verhaal.

Alle films van Paul Schrader hebben één thema: schuld en boete.

De hoofdpersoon in zijn films is een schuldbewuste buitenstaander die door omstandigheden in deze rol terecht is gekomen. Zijn gehele leven is doordrongen van dit schuldgevoel en door zijn rol als buitenstaander slaagt hij erin dit schuldgevoel te hanteren

Zo ook Wilhelm Tell die zijn gestructureerde gevangenisleven kopieert - wanneer hij is vrijgekomen - in zijn regelmatige bestaan als gokker die elke hotelkamer ombouwt tot een onpersoonlijke cel.

Dan dient zich in Schrader's films een moment aan, waarop het mogelijk lijkt om boete te doen en zich te bevrijden van het schuldgevoel. In deze film is dat de ontmoeting met Cirk ('met een C').

Paul Schrader slaagt erin om zijn thema traag, niet sentimenteel, analytisch en koel te vertellen. Wanneer je je er eenmaal aan hebt overgegeven, kruipt de film onder je huid en blijf je na afloop met een weerbarstige vraag zitten: is boetedoening wel noodzakelijk om je leven draaglijk te laten zijn?

Aardige film, maar uiteindelijk een te hoog pseudofilosofisch gehalte. Het moralisme lag er veel te dik bovenop en er is nogal wat aan te merken op het verhaal, dat nogal ongeloofwaardig is. De film oogt een beetje als een goedkope truc om diepgang te veinzen. Wat strak geschoten scènes (zoals in het verlichte park) doen mij eerder vermoeden dat dit een veelbelovende jonge regisseur is met groeipotentie dan een gevestigde regisseur in de nadagen van zijn carrière.

Boeiende 'casino' film, waar onderlinge struggles ook komen bovendrijven en die lekker vlot wegkijkt, weinig op aan te merken.

Verrassend sterke film van regisseur Paul Schrader, met een erg goede rol van Oscar Isaac. Plot en personages blijven een beetje ongrijpbaar, maar dat draagt eigenlijk alleen maar bij aan de haast voelbare onderhuidse spanning. De film wordt rustig opgebouwd maar is nergens saai, met boeiende dialogen en zelfs een prima voice-over (van Isaac zelf). De sfeersetting is daarnaast geweldig, gecompleteerd door een fijne synthwave-score.

Schrader keert de laatste jaren weer terug met het type films waar hij in de jaren tachtig beroemd om is geworden: Portretten van mensen uit de zelfkant van de samenleving die een geheim met zich mee torsen, geïsoleerd levende zielen op zoek naar verlichting van hun mentale problemen(en de verlossing volgt in zijn films dan ook altijd op het einde). Laatst hadden we het redelijke First Reformed en nu dan The Card Counter, maar helaas: deze nieuwe viel me wat tegen. Een gemakzuchtige herhalingsoefening: het einde is een bijna precieze kopie uit zijn eerder werk als Light Sleeper en American Gigolo, en maakt dus minder indruk. Met de personages krijg je ook geen binding: Tell is allesbehalve een sympathieke vent zo blijkt, dat hij gewetenswroeging heeft is niet meer dan terecht, en zijn escapades laten je als kijker tamelijk onberoerd. En als die karakterisering niet goed werkt, dan blijft vooral hangen dat Scharaders langzame verteltempo anno 2022 eigenlijk niet meer kan. Te langdradig en onbeduidend dus, kan volgende keer absoluut beter.

Goeie film over een voormalig soldaat en ex-gevangene die zijn tijd doorbrengt in casino's. Weer een vrij typische Paul Schrader film met een karakterschets over een vrij zonderling figuur. Aan de oppervlakte kan het wat saai overkomen, maar de film heeft een lichte onderhuidse spanning. Goed acteerwerk.

Van de Paul Schrader-films is er niet een die mij echt is bijgebleven. Deze casinofilm kan ik aan dat rijtje toevoegen. Het scheelt natuurlijk ook dat ik niets heb met casino’s en met de mensen, die die gokcentra frequenteren.

Een film over gokken en kaarten trekt sowieso altijd mijn aandacht, maar helaas.

Somber en deprimerend kijkende hoofdrolspeler doet je nog net niet naar een touw grijpen.

En dat ventje dat na een kwartier met dat warrige verhaal komt, nee het kon me niet boeien.

Gemiste kans. Na een half uur uitgezet en een koud pilsje uit de koelkast getrokken.