Papicha (2019)

Vanaf 13 februari 2020 in de bioscoop (Contact Film)

Ik ga weer heel boos worden, als ik de trailer zo zie. Maar ik wil dit wel zien.

Enerverende, levendige en voortreffelijk geacteerde film over een groep meisjes in Algiers dat volop stiekem geniet van het uitgaansleven. Maar wanneer fundamentalistische terroristen met geweld hun interpretatie van de Islam willen opleggen aan de volledige bevolking, komt hun leven - en vooral die van Nedjma - op de kop te staan. Nedjma wil met haar vriendinnen een modeshow houden in hun schoolgebouw, ook al is dat tegen het zere been van de terroristen.

Scherp gemonteerd en sterk geregisseerd drama met een paar effectieve schokmomenten, ook in de wrange finale, geankerd door de inmiddels 27-jarige Lyna Khoudri die onvergetelijk is in de hoofdrol. 'Papicha' wordt in de film overigens vertaald als 'schatje'.

Onthutsende maar ook aangrijpende film die speelt in het Algerije van de jaren 90. Nedjma bruist van de energie, is levendig en vol ambitie. Voor haar geen traditionele rol van de thuiszittende vrouw. Haar onbevangen en wat naïeve levensstijl wordt wrang beëindigd met de opkomst van de fundamentalistische Islam. De cast, en dan vooral de vele vrouwen, acteren zeer goed, maar het is vooral de hoofdrolspeelster die diepe indruk maakt. Het is bijna onmogelijk haar niet in je armen te sluiten. Voortreffelijke regie, op de huid gefilmd en zeer scherp gemonteerd. Er zijn ook een paar nu al klassieke scene’s die je bij zullen blijven. Jammer dat een film als Papicha weinig bezoekers trekt, de film verdient eigenlijk een groot publiek. Voor de bezoekers op deze site, ga hem nog zien zo lang het kan.

Het hart op de juiste plaats. Alleen jammer dat de plotwendingen en emoties zo bruusk zijn. Er worden wel heel veel thema's en gebeurtenissen ingepropt en met zo'n grote intensiteit (turbo! turbo!) dat de soap opera om de hoek loert. Dat komt de geloofwaardigheid en het inlevingsvermogen niet ten goede. Jammer, want zo'n film verdient wel beter. Wat meer focus, een rustigere opbouw tussen de gebeurtenissen, gelaagde personages en meer subtiliteit. Ik zag inwendig voortdurend hokjes afgevinkt worden qua variatie in thematiek en types personages. Wat melodrama mag gerust, maar dat kwam dan bijvoorbeeld beter tot zijn recht met het natuurlijkere spel in een film als As I Open My Eyes.

Deze film kon me niet boeien en dat komt mede doordat het meisje waar de film over gaat zo dom is: hoeveel aanwijzingen en waarschuwingen kun je negeren? Dat het zal misgaan zie je dan ook van mijlenver aankomen. En zelfs aan het eind gekomen ben ik er niet zeker van of het meisje iets heeft geleerd. Wees niet als dit meisje, maar kijk af en toe het nieuws zodat je weet wat er in je land gebeurt en blijf niet denken dat er niets aan de hand is terwijl iedereen om je heen wordt afgeknald.

Algerije begin jaren '90 als het extremisme opkomt en vrouwen onderdrukt worden. De film toont die kant als vrouw. Het zegt genoeg dat de film wel in aanmerking kwam voor de Academy Awards foreign movie (wel de shortlist niet gehaald), maar dat een première in eigen land niet werd toegestaan door de overheid.

Papicha (slang voor cool/rebel girl) volgt de modestudente Nedjma en haar vriendinnen. Het relaas is wel een mix van plezier, drama, soap, geweld, ... en het lukt de regisseuse niet om een hechte lijn er in te brengen. Het script hapert wel wat, maar door de focus op de personages en de sterke actrices, krijgen de personages wel de nodige aandacht. Het maakt de film zeker goed. Bovendien zijn er verschillende scènes die echt wel inslaan. Het gaat soms hard. Ook qua thema is dit een verhaal dat zeker moet verteld worden.

Jammer dat de sfeer zo wisselend is, dat had de film nog een pak beter gemaakt. Dan denk ik aan een quasi gelijkaardige film als Mustang (2015) over 5 zussen in Turkije. Het einde van Papicha is ook niet in de lijn met het verhaal. Maar over het algemeen is dit wel een goeie film!

Typisch een film om je over op te winden, klaarblijkelijk gemaakt voor een westers(-georiënteerd) publiek. De hoofdpersoon is een vrijgevochten meisje, ad rem en ambitieus, die haar land om zich heen ziet veranderen. Die veranderingen gaan niet altijd even subtiel, en duidelijk is dat er destructieve krachten aan het werk zijn. Ik kan het me nog wel herinneren, de berichten uit die tijd over aanvallen op Algerijnse dorpjes waarbij burgers op gruwelijke wijze vermoord werden. Ik ben het niet eens met de suggestie dat het meisje dom was, of naïef, er zijn natuurlijk ook mensen die in plaats van te vluchten proberen hun land te verbeteren, de strijd aan te gaan.

Nou heb ik niet zo gek veel met mode, en voor een protest is het wellicht niet de meest geschikte kunstvorm, maar bij nader inzien is het toch wel erg passend dat de film zich daarop richt aangezien mode/ kleding een van de eerste slachtoffers is van islamistische scherpslijpers. De film kent een aantal schokkende momenten, met de aanval als tragisch eindstuk. Helaas weet de film niet op tijd te eindigen, en komt er een wat overbodig naschrift. Ander minpunt is de overbodige romance die een beetje uit de lucht kwam vallen en ook weer net zo snel vervloog. Aardige soundtrack met slechte eurohouse (Technotronic) en Arabische tracks.

Alarmerende film over Algerije in de jaren 90 toen islamitische fundamentalisten probeerden een kalifaat te stichten in het land. In een in toenemende mate vijandige omgeving tracht een studente met de hulp van een handvol vriendinnen haar dromen waar te maken, o.a. door het organiseren van een modeshow op de campus. Naast de af en toe schokkende beelden zal vooral fraaie de rol van Lyna Khoudri als de onverschrokken studente mij bijblijven.

Landen als Algerije e.a. hebben volgens mij zulke moedige mensen nodig.

Een ongemakkelijke film over enkele vrijgevochten meisjes die mode volgen op een campus, maar omwille van het vele extremistische geweld in de jaren 90 in Algerije meer en meer in een keurslijf gedwongen worden. Moedig doch naïef, zo zou je het hoofdpersonage kunnen omschrijven, koppig en vastberaden ook.

Beangstigend om als jonge moderne vrouw te moeten leven in dergelijk regime. Niet voor het eerst dat zoiets verhaald wordt, maar het blijft beklijven.

Ik vond de openingsscène in de taxi met de muziek van Technotronic best een fijne opener. Het omkleden, de controle van de politie, ... de film gaf meteen aan waarover het ging gaan. De personages staan centraal en mede door het goede acteerwerk is deze film best geslaagd.

Een geliefd thema van de Arabische film : het spanningsveld tussen een jeugd die droomt van een vrij en modern bestaan en de conservatieve politieke krachten in een land. Wat ik erg goed vond in deze film is dat de mode-défilé als een daad van verzet voorgesteld wordt tegen de inperking van de vrijheden van de vrouw. Het is ook niet zo dat de meisjes die hier geportretteerd worden niet van hun land houden. Integendeel, ze doen het net voor hun land. Tekenend hierbij is ook dat Nedjma niet uit Algerije wil vertrekken en zich daarin tegen haar vriend verzet. Emigreren lijkt de verstandige keuze, maar vechten voor je land is de meest morele keuze. Enkele gevaarlijke clichés worden omzeild.

Naargelang de film vordert wordt de sociale sfeer alsmaar dreigender; in het begin affiches die de vrouwen oproepen om de niqab te dragen, dan enkele personages wier retoriek alsmaar radicaler wordt, dan volgt ook nog een moord op Nedjma's zus . Het einde vond ik niet erg geslaagd maar Papicha is een mooie oproep voor vrijheid en gelijkheid. Algerije is trouwens één van de enige Arabische landen die erin geslaagd is (tegen een hoge prijs van twaalf jaar geweld en 150.000 doden volgens wiki) om de radicale islam te muilkorven en te voorkomen dat het land een kalifaat werd.