Los Versos del Olvido (2017)

Voortreffelijk debuut! Over een paar maanden te zien op het IFFR.

Canvas award op Mooov 2018!

Vanaf 3 januari 2019 in de bioscoop (MOOOV Film Distribution)

Krachtige beeldtaal in een film die herinneringen aan/associaties naar Tarkovsky en Tárr opriep. Rode draad is het gevaar van het grote politieke vergeten en de emotionele uitwerking die dat op een enkel mensenleven kan hebben. De Iraanse regisseur toog naar Chili omdat filmen in zijn thuisland niet mogelijk was. Het resultaat laat zich - typisch genoeg - niet gemakkelijk vergeten. Ga deze zien nu het [na de Nederlandse première op het IFFR] weer even kan, Los Versos del Olvido zal vermoedelijk niet al te lang draaien.

Dat deze film niet al te lang in de filmhuizen zal draaien geloof ik onmiddellijk. Er waren maar een handjevol mensen aanwezig in Lux Nijmegen waar deze film gisteravond vertoond werd en van dat handjevol verlieten nog eens drie mensen voortijdig de zaal ook. Die hadden duidelijk iets anders verwacht. Ik niet dus en zeker niet als verwezen wordt naar het werk van Tarkovsky en Tarr. Dan weet ik wat ik kan verwachten. Deze film moest het voor mij dan ook duidelijk hebben van de zeer krachtige beelden die voor mij moeilijk in woorden zijn uit te drukken. De scène van de aardbeving waarbij een glas zich langzaam hobbelend naar de rand van het tafeltje bewoog deed mij trouwens onmiddellijk denken aan zo'n soortgelijke scène in de film Stalker van Tarkovsky. Mooi trouwens die surrealistische scène van die vliegende walvis (zie poster). Ook het einde was erg mooi.

3,5*

Vreemde filmervaring. Vond het een ongrijpbaar geheel, maar het boeide me van de eerste tot de laatste seconde. Ik snap de vergelijking met Tarr goed, want zijn films zijn voor mij op dezelfde manier bevreemdend en boeiend tegelijkertijd. Jammer dat ik meteen nadat ik de film had gezien moest werken en 'm niet even rustig kon verteren. Nu, een aantal uren later, voel ik vooral heel erg de behoefte om 'm nog een keer te zien. Voor nu 4*.

Surrealistische film zonder duidelijk plot, maar voldoende onderhoudend en soms ook tot nadenken stemmend. In Los Versos del Olvido (verzen van vergetelheid) is de hoofdpersoon zijn eigen naam vergeten, maar is hij een wandelende encyclopedie als het om allerhande feiten gaat. Hij is werkzaam bij een lokale begraafplaats, inclusief mortuarium, in een niet nader genoemd land, waar hij met grote toewijding onder andere de graven verzorgt. Omdat er Spaans wordt gesproken en bekend is dat de film is opgenomen in Chili, doemen er al snel enige associaties op met het regime van de inmiddels overleden dictator Pinochet, zeker als op enig moment militieleden de lijken van vermoorde demonstranten willen verbergen in het mortuarium en de naamloze hoofpersoon bijna wordt vermoord, omdat hij te veel heeft gezien. Of bijna...dat is eigenlijk de vraag in dit debuut van Alireza Khatami, waarin niets lijkt te zijn wat het is en alles mogelijk is. Je zou een parallel kunnen zien met en ook een aanklacht tegen het dictatoriale regime in Iran, waar de regisseur vandaan komt, zeker ook omdat de regisseur zelf stelt dat de film gaat over de morele verplichting ons het verleden te herinneren en ons te verzetten tegen de gewelddaad van het vergeten. Maar Los Versos del Olvido is zeker niet slechts een politieke, maatschappijkritische film; de film gaat in mijn beleving in de kern veeleer over menselijke waardigheid en respect voor het leven, wat wordt ondersteund door visueel soms zeer aansprekende en metaforische/poëtische beelden.

Ondanks dit alles is de film bij vlagen ook moeilijk te volgen en ontbreekt het aan een duidelijke context, waardoor het al met al wel heel veel invullen en gissen is. Niets mis met een film die een beroep doet op je eigen verbeelding en fantasie, maar in Los Versos del Olvido slaat dat in mijn beleving wat door. Ben bang dat deze film gaandeweg in de vergetelheid zal raken.

Een walvis, ten hemel schreiend.

Wat allereerst opvalt, is de ingetogenheid waarmee Khatami deze geschiedenis van moord op en verdwijning van geliefden tegemoet treedt. Zonder de loodzware realiteit ook maar een moment uit het oog te verliezen, weet hij zijn film een zekere lichtvoetigheid mee te geven, een haast meditatieve sfeer te creëren, een gelatenheid, met zelfs af en toe een droogkomische toets.

Het overtuigende optreden van Juan Margallo, als de oude man die niet rusten kan voordat de herinnering aan de doden is veiliggesteld, helpt daarbij; maar het is ook de wijze waarop Khatami het reële en het magische door elkaar heen laat lopen, die dit tot een zeer opmerkelijk debuut maakt.

‘Niet rusten kan’? De twijfel die Khatami herhaaldelijk zaait over de staat van ‘zijn’ van de oude man geeft aan het geheel nog een extra dimensie. Al in de eerste scène is er sprake van ‘een mooi einde voor een film’, na het relaas van de grafdelver over een 76-jarige dode... en er is een executie, een levend inmetselen in het archief van de doden, het kruipen uit het graf, en aan het einde een terugkeer naar de plaats van executie...

Metaforisch en poëtisch soms sterk aangezet, misschien, maar er zitten een aantal mooie vondsten in de film; voor mij werkt het in het algemeen, al is het verklarend radiocommentaar over de aard van de walvissen er net even te veel aan.

Hoe dan ook, Los Versos del Olvido is een film die wel wat meer aandacht verdient dan het tot nu toe hier gekregen heeft. Hoe het in het algemeen met de verkrijgbaarheid zit weet ik niet, maar hij is in ieder geval nog te zien via Picl, tot en met 3 mei.

Erg mooi.

Dit voelt nergens als een debuut, al had Alireza Khatami al een aantal korte films gemaakt. Een regisseur van Iraanse komaf, met banden aan de VS en Frankrijk, maar die uitwijkt naar Chili om zijn film op te nemen. Ik heb wat met die grijze heertjes sinds Amores Perros (2000), toen ik zelf pas 20 was. Maar ook laatst bij Echo (2016). Er zit iets in de ogen dat me aan het scherm gekluisterd houdt.

4*

In het TV overzicht zie ik 'm niet, dus ik meld het hier maar even:

Vanavond op Canvas om 23.00 uur.

Heel bijzondere film, zeker voor een debuut! Ik voelde invloed van het magisch realisme, maar de sfeer deed mij ook wat denken aan het boek Alle namen van Saramago: beklemmend en droog-komisch tegelijkertijd. Daarvan is met name Juan Margallo wel de belichaming: een tragische figuur met een steeds enigszins ondeugende, schalkse blik... Enscenering, beelden en metaforen waren dikwijls schitterend, inderdaad net als bij een Tarkovski. Heel traag en toch een heel grote spanning. Maar tegelijk volg ik ook wel de reactie van Cinsault hierboven (laatste paragraaf)...

Een wat aparte film die me niet helemaal in zijn greep had. Ik ontwarde hier en daar verschillende thema’s die ik niet altijd met elkaar kon koppelen. Een surrealistische film over het leven en de dood, over het in stand houden van herinneringen. Daarnaast ook wat maatschappijkritisch over het voormalige regime ten tijde van Pinochet.

Allemaal erg mooi in beeld gebracht ook. Nostalgisch en poëtisch bij momenten. Symboliek duikt regelmatig de kop op, visueel, maar ook textueel. Maar de verhaallijn nam me onvoldoende mee in het gebeuren. Nochtans lag het niet aan de mysterieuze protagonist al staat hij waarschijnlijk ook symbool voor de herinneringen aan het leven en de dood...

Het verhaaltje laat je nogal wat gissen maar het is duidelijk dat er allusies worden gemaakt op politieke en maatschappelijke nare gebeurtenissen, ook uit het verleden. Niemand heeft een naam en de sfeer is soms eng en onbehaaglijk (het smalle doolhof-archief - het bobijntje - de mysterieuze grafdelver, amper in beeld) en hilarisch (de ambtenaar die, gewild of ongewild, niet meer weet waarom de wekker afging).

Inzake vormgeving een knap werk waarbij er nogal metaforen vaak met een surrealistisch tintje aan bod komen en de charismatische kop van het hoofdpersonage, vaak lang in beeld, lijkt me nog een pluspunt.

Zuiver filmisch kon hij mij bekoren, deze "Los Versos del Olvido" maar ik zal het niet wagen hem na te vertellen.

Hoogbejaarde opzichter van een begraafplaats [Juan Margallo] heeft nauwelijks contact met de buitenwereld. De enige betekenisvolle contacten heeft hij met een grafdelver [Tomás del Estal] en de chauffeur van een rouwwagen [Manuel Morón]. Zijn dagelijkse routine wordt onderbroken door een groep mannen die de grafkelder overnemen en daar de lichamen verbergen van een aantal mensen die zouden zijn omgekomen bij een niet nader verklaard incident. De opzichter wordt ontslagen en gedumpt in een woestijn, maar hij keert terug om het lichaam van een jonge vrouw te redden. Veel onbeantwoorde vragen in dit poëtische, maar daardoor altijd boeiende puzzeldrama met prachtig spel van Margallo en fraai gefilmde, uitgekiende beeldcomposities

Ik weet niet of Alireza Khatami wel eens een strip (of noem het voor mijn part een graphic novel) ter hande neemt maar het beeld van de vliegende walvis deed me meteen denken aan een beeld uit Ardalén van Miguelanxo Prado uit 2013. Zie hier bijvoorbeeld. Het verhaal uit het boek lijkt niet echt op de film, maar qua sfeer en toon zijn er zeker gelijkenissen. Bij deze raad ik iedereen dat boek aan, nog net ietsje meer dan deze film

Hm, had hier toch wat meer van verwacht. Ik kwam niet echt in het verhaal en het kon me maar matig boeien. De cast deed het nochtans niet slecht maar qua verhaal deed het me niet veel. Voor de liefhebbers.

Een bijzondere film, elke keer als ik dacht ik snap het werd er weer een metafoor in geslingerd waardoor ik net steeds achterliep. Film had wel iets duidelijker gebracht mogen worden maar desondanks bleef hij boeien.

Origineel uitgangspunt, maar het geheel is zo vermoeiend uitgewerkt dat ik er op een gegeven moment geen touw meer aan kon vastknopen.

Dat ik hem desondanks heb uitgekeken komt dankzij de bij vlagen mooie beelden en een aantal geslaagde losse scènes.