The Man Who Killed Don Quixote (2018)

Prima programmering voor vakantietijd. Paar blockbusters (waarvan Ant-Man in de openingsweek, dus een hoop screenings), paar kinderfilms en een paar arthousefilms. Buiten vakantietijd ligt dat nog meer in balans.

Voor ieder wat wils, zolang je een niet te elitaire houding hebt.

Plus wat ik in mijn vorige post zei maar waar niet op gereageerd is.

PS. Escobar staat niet op Netflix.

Prima programmering? We hadden het over ‘avontuurlijk’. 70% zijn vervolgfilms, 95% als je naar het aantal screenings kijkt. Noem mij maar elitair, maar dat vind ik echt bagger slecht en ronduit armoedig, maar het onderbouwd wel mijn eerdere stelling dat het volk daar graag ziet, wat men al kent.

(En over Escobar zijn op Netflix net 3 series geweest (72 afleveringen meen ik), die film voegt daar helemaal niks meer aan toe en teert ook enkel op het succes daarvan. Dus ook een ‘bekende’ keuze.)

Maar terugkomend op deze film, die heeft in zichzelf meer avontuur, durf en fantasie dan die hele programmering van Pathe bij elkaar. Gaat dat zien!

Gisteren heb ik deze film gezien tijdens de sneak preview maar ik vraag mij oprecht af voor welk publiek zo'n film wordt gemaakt. Ik kan mijzelf goed door mindere films heen kijken maar dit slaat werkelijk alles. Wat een slechte film.

Er zit totaal geen lijn in, het verhaal slaat nergens op, de humor is flauw en over de top. Ik heb nog nooit de zaal vroegtijdig verlaten maar hier kon ik vrij weinig mee.

Gister gezien, indrukwekkend hoor!

Wel voor mij aan de lange kant, 132 minuten waarvan het grootste deel vol actie en het doet een beroep op je voorstellingsvermogen, al die gekkigheid. De hoofdrolspeler zet een geloofwaardig karakter neer, een onsympathiek impulsief zeer gedreven filmmaker. Dat maakt het makkelijker dat de rest van de film ook geloofwaardig te beleven. Petje af!

Film eveneens in de sneak preview gezien, en bijzonder blij de bios uit gewandeld. Terry Gilliam is in zijn algemeenheid 'an acquired taste', maar zeker een die mij bevalt. De beelden zijn prachtig, de humor geheel de mijne, en de fascinerende geschiedenis achter de productie is minstens zo vermakelijk om je na afloop in te verdrinken.

Gelet op de lage waarderingen waren mijn verwachtingen laag – want Gilliams films neigen altijd wel naar mislukkingen in de zin dat de interessantdoenerij de pretenties niet waarmaakt – maar deze film vind ik uitermate geslaagd. Niet alleen ziet de film er prima uit, zoals je kon verwachten, maar het verhaal is ook echt interessant, leuk, spannend en heeft diepgang althans vele lagen. Bovenal doet de film recht aan de geest van het beroemde boek Don Quichotte van Cervantes uit 1605.

Nu heb ik dat boek nooit gelezen, maar het wordt alom gezien als een mijlpaal die de geboorte van de moderne literatuur markeert en zelfs als het grootste moderne literaire werk. Je hoeft slechts het bekende beeld van de oude, zwakke ridder die ten strijde trekt tegen windmolens te kennen om te begrijpen waar het boek over gaat en waarom het boek zo typisch modern is:

1) Hallucinaties, dromen en idealisme vs. de ontnuchterende werkelijkheid en materialisme (waar Don Quichot het eerste belichaamt, belichaamt z’n helper Sancho het tweede). Don Quichotte ziet bv. reuzen en monsters waar Sancho en anderen windmolens zien en uitdrukkingen als donquichotterie en ‘tegen windmolens vechten’ verwijzen naar dwaze, hopeloze gevechten tegen denkbeeldige vijanden. In feite is bv. de hele moderne politiek hierop gebaseerd, bv. een ziet in klimaatverandering of in de islam of in Rusland de grote vijand terwijl de ander dat een denkbeeldige vijand acht.

2) Anachronisme en de antiheld. Zoals de film het boek citeert heeft de hemel Don Quichotte gezonden om de ridderlijkheid weer terug te brengen in de wereld. Het sneue van Don Quichotte is bovenal dat hij een ridder is in een wereld die geen ridders meer kent. Dat maakt ‘m zo’n dwaas, misplaatst figuur. Aan de ene kant is hij aldus de typische moderne antiheld – de idioot – en zijn avonturen als mislukte ridder zijn ook een bewuste, moderne satire op de middeleeuwse ridderroman, maar aan de andere kant wekt hij sympathie op en doet het verhaal je uiteindelijk afvragen of niet Don Quichotte de juiste prioriteiten heeft – de deugden van de ridder die een christelijke versie zijn van de helden uit de oudheid – en de moderne mens iets wezenlijks is verloren in zijn materialistisch egoïsme. En met terugwerkende kracht kun je je afvragen of niet Don Quichotte de echte of in ieder geval zinvolle en ‘betoverde’ wereld zag – een wereld vol passie en bezieling – en wij juist een onttoverende, zinloze wereld waarnemen met de passie ten onrechte als een vorm van waanzin.

3) Het boek was de eerste in moderne stijl, d.w.z. geschreven in een moderne taal en met opvallende meta-narratieven zodat het zelfbewustzijn toont: het boek verwijst naar zichzelf (sommige mensen in het boek hebben het boek gelezen en kennen dus de avonturen van Don Quichotte!) en spreekt ook soms direct de lezer aan. En omdat mensen in het boek het boek kennen gaan ze ook zelf avonturen ensceneren, waardoor er een nieuwe metalaag komt (verhalen in een verhaal) en de wereld letterlijk een podium wordt.

Deze elementen zitten alle ook in film en het heeft me verbaasd hoe dicht de hele film bij het verhaal van Cervantes blijft. Bv. het anachronisme van een Don Quichotte die anno nu weer ‘tot leven komt’ doordat hij eerder Don Quichotte in een korte film speelde is een leuke, moderne variant op Cervantes’ premisse dat Don Quichotte zich ridder waant door het lezen van ridderromans. Gilliam heeft er ook zijn eigen metalaag in gestopt doordat de film ernaar verwijst hoe het een worsteling is geweest om deze film te maken met de regisseur van de film in de film die zelf de nieuwe Don Quichotte wordt (nadat hij de heldenrol op zich nam om een schone jonkvrouw te redden die vervallen was tot hoer; ook Cervantes beschrijft heel modern alle vormen van liefde en niet alleen de hoofse waarbij Don Quichotte in zijn hallucinaties eveneens een hoer aanziet voor prinses). Om te voorkomen dat er nieuwe (literaire) Don Quichottes ontstaan, liet Cervantes zijn Don Quichotte op het eind bij zinnen komen en sterven. Dat gebeurt in de film ook, maar Gilliam laat de waanzin voortleven in de helper van Don Quichotte die immers de fantasiewereld van Don Quichotte heeft meegemaakt en dus weet dat die wereld nobeler en mooier is dan onze wereld.

De film is een prachtige ode aan de fantasie – sowieso Gilliams sterkste kant – en ik heb er erg van genoten. Ik zie nu dat alle recensies de film laag waarderen omdat het een rommeltje zou zijn: nu vind ik dat nog wel meevallen maar voor zover de film inderdaad een rommeltje is is het bovenal vrolijke waanzin en een schitterende hommage aan Don Quichotte met wie de regisseur zich immers identificeerde tijdens het maken van de film. Ik verklaar deze film tot mijn favoriete film van Gilliam.

IK ben hem vanavond gaan kijken, zag ook de 2sterren recensies die dus niet zo positief waren, maar ik ben het toch vrij zelden met film critici eens, dus met frisse moed naar de bioscoop getrokken. En ook nu deel ik de mening van de critici weer niet. Mooie film, ziet er prachtig uit, creatieve verfilming van het Don Quichote verhaal met veel mooie vondsten. Lange film, maar ik had nooit dat ik dacht dat het wel eens wat op mocht schieten of dat ik op een gegeven moment verlangde naar het einde. Ik hou ook wel van de fantasie en creativiteit van Gilliam, had er ook wel wat van verwacht en ben niet teleurgesteld.

Don Quichot is dood, lang leve Don Quichot

Het was heuglijk nieuws toen begin juni bekend geraakte dat Terry Gilliam eindelijk zijn epos over Don Quichot had kunnen afwerken. Zoals wel vaker bij het werk van Gilliam was het een project van lange adem dat op veel tegenslag kon rekenen maar eindelijk waren de opnames klaar. Een jaar laten waren de verwachtingen waren hoog gespannen, de kritieken waren echter niet mals en dan begin je je af te vragen: was het het allemaal wel waard?

Kort gezegd: ja! The Man Who Killed Don Quixote is misschien wel één van de meest toegankelijke films die Gilliam heeft gemaakt. De voormalige Monty Python ster slaagt er in om een geweldige combinatie te maken van absurde humor en toch geloofwaardig te blijven. Het spreekwoord 'Van de regen in de drup' is nog nooit zo toepasselijk geweest en het is heerlijk om te zien hoe Toby ongewild meer en meer verwikkeld geraakt in de fantasiewereld van Javier en zich daar ook meer en meer begint thuis te voelen. Met zijn speelduur van meer dan 2 uur is dit echter wel een lange zit en dan is het des te knapper hoe Gilliam zijn film in gang houdt. Naar het einde kan hij zich als vanouds laten gaan in een wervelwind van creativiteit en goede ideeën maar daar verslikt hij zich wat in zijn eigen kunnen. Het ziet er geweldig uit (het 'ritje' naar de maan is trouwens erg leuk, inclusief verwijzing naar de bekende maan van Georges Méliès) maar het is wel erg veel dat opeens op je afkomt. Lijkt me zo'n stuk waar je een tweede (of zelfs derde of zelfs vierde) keer nog details in ziet die je daarvoor nooit zijn opgevallen.

De reden waarom het ook zo lang heeft geduurd vooraleer de film eindelijk af was, was voor een groot stuk geld maar ook de cast zorgde voor problemen. Zo was het een komen van gaan van acteurs vanwege planningsredenen - Johnny Depp en Michael Palin haakten af - maar ook de dood stak er hier en daar een stukje voor - John Hurt onder andere - waardoor de hoofdrollen uiteindelijk naar Jonathan Pryce (een Gilliam-regular) en Adam Driver (van Star Wars faam) zijn gegaan. Een geweldige combinatie en zeker Driver laat hier zich van zijn beste kant zien. Verder nog erg geslaagde bijrollen van wat meer vertrouwde rotten in het vak (Stellan Skarsgård kan nooit iets verkeerd doen) maar ook een aantal leuke nieuwe namen. Zo is Joana Ribeiro een geweldig klankbord voor Driver en dat zorgt voor een handvol geslaagde scènes. De twee tillen elkaar echt op naar een hoger niveau.

Erg blij dat dit er dan uiteindelijk toch nog van is gekomen. Gilliam zijn vastberadenheid levert (gelukkig!) een uitstekende film af en dit zou wel eens één van zijn beste films tout court kunnen zijn. Een perfecte samenloop van cast, verhaal en visuele spielereien. Hopelijk laat de volgende Gilliam film zich niet zo lang op zich wachten, de man is toch ook een tikkeltje ouder aan het worden en zo'n strijd als deze zal hij niet meer al te vaak kunnen maken.

Dikke 4*

Het zit me een beetje dwars dat je overal leest dat de film 'rommelig' zou zijn. Kan iemand mij vertellen wat er rommelig is aan deze film? Want volgens mij wordt het verhaal van de film - de transformatie van Toby in de nieuwe Don Quichotte - heel strak verteld:
- Aanvankelijk is Toby heel egoïstisch en misbruikend makend van zwakkeren dus volledig tegengesteld aan Don Quichotte die overal onrecht bestrijdt en opkomt voor de zwakkeren.
- De transformatie begint als Toby z'n korte film over Don Quichotte in handen krijgt die hij in z'n jonge jaren heeft gemaakt. Daardoor krijgt hij flashbacks naar die tijd - dus z'n eerste hallucinaties - en hervindt hij iets van z'n betere ik die hij vroeger was.
- Eenmaal bij Don Quichotte treedt hij in diens fantasiewereld: net als Don Quichotte ziet hij dingen opeens in een middeleeuwse setting en waar bv. Don Quichotte windmolens aanzag voor monsterlijke reuzen ziet hij middeleeuwse moslims aan voor terroristen. De verschillende werelden gaan zo flink door elkaar lopen. Dat is niet rommelig: dat is Toby's transformatie en Cervantes verhaal waarin ook fantasie en werkelijkheid voortdurend door elkaar heen lopen.
- Toby heeft spijt van wat hij Angelica heeft aangedaan en hij raakt geobsedeerd door het idee om haar te redden waardoor hij net als Don Quichotte bereid is alles te doen, inclusief het geven van zijn leven, voor zijn Dulcinea.
- Als Don Quichotte sterft is de transformatie compleet en is Toby de nieuwe Don Quichotte geworden. Immers, Don Quichotte kan niet dood gaan zoals we al aan het begin van de film leerde.

Eens, maar je zou hetgeen ik weg gelaten heb uit jouw quote beter even onder spoiler tags kunnen zetten want je verraad zo wel erg veel van de film.

Eens, dus ik heb je raad opgevolgd.

Geweldige film, steekt goed inelkaar, goed geacteerd, goed verhaal en leuke humor, genoten!!

Terry Gilliam is natuurlijk een geweldig regisseur en script schrijver, zelfs nu nog op zijn bijna 80ste slaagt hij er in een film te maken die je meetrekt een hele andere wereld waar fictie en realiteit naadloos in elkaar overgaan of tegelijkertijd bestaan. Mooie shots, veel oog voor details en goede acteurs.

Geweldige film, waar het record van 30 jaar aan gewerkt nooit meer geëvenaard gaat worden.

Terry Gilliam is er glorieus in geslaagd om een film over Terry Gilliam te maken. De fictie moet weer het echte verhaal worden – in de fantasierijke werelden van de Amerikaan geldt dat de droom moeiteloos in de werkelijkheid mag overgaan. Het verloop van The Man Who Killed Don Quixote doet dan ook vermoeden dat Gilliam met Adam Driver uiteindelijk vooral zichzelf castte. Langzaamaan zien we hoe het verhaal voor Toby weer gaat leven. Hoe het dystopische reclamewereldje moet buigen voor de kinderlijke verbeelding. De fantasie neemt de regie over; de derde akte is een wonderlijke potpourri van extravagant set design en raadselachtige kostuumkeuzes. Niemand geeft nog om narratieve samenhang als er mensen in paarse Ku Klux Klaneske toga’s rondlopen. Zeker niet als er ondertussen om de haverklap Russische bodyguards in maatpakken passeren.

Het is tekenend voor het idiote productieproces dat The Man Who Killed Don Quixote inhoudelijk zo kan ontsporen. De film weigert zich in een mal te laten proppen, en zoekt de metafictie zo duidelijk op dat we niet om de ideeënwereld van de maker heen kunnen. Gilliams gelaagde bekentenissen zijn direct ook zijn grootste zwakte. Los van de context mist de film richting en bezieling, en het lome tempo is vooral funest voor de voortslepende tweede akte. De personages zijn dromen en ideeën, geen mensen van vlees en bloed – of en hoe Toby en Javier hun queeste zullen voltooien is voor de dramatische afwikkeling volstrekt onbelangrijk. Als de waanzin van de fictie zijn tol gaat eisen, treedt ook het besef in: dit megalomane project is zichzelf zodanig ontstegen dat het verhaal nooit meer alleen het verhaal kan zijn. Uiteindelijk zet de fictie ons toch weer met beide benen in de werkelijkheid.

volledige recensie

Niet de Brit tbouwh maar de Amerikaan Terry Gilliam ?

Jeetjemina, kapitale fout. Snel corrigeren

Gelet op de vele positieve en enthousiaste reacties hierboven, is het misschien vloeken in de kerk: Terry Gilliam had er naar mijn bescheiden mening beter aan gedaan om het eindeloze project 'The Man who killed Don Quichote' nooit te vervolmaken. Nu is het misschien niet helemaal eerlijk dat ik deze film met slechts twee sterren waardeer, omdat ik sowieso niet veel op heb met Don Quichot (heb het boek niet gelezen en ben dan ook niet van plan). Toch had de film op basis van de trailer een zekere aantrekkingskracht en ja, dan moet ik zo'n film toch zien. En dat viel, helaas, tegen. De film lijkt één grote kolderieke klucht en kenmerkt zich door een aaneenschakeling van drukke scenes, bijna op het hysterische af. Dat zit 'm niet alleen in de kostuums en rommelige omgeving, maar ook in de vele kleine verhaallijnen en het acteerwerk, dat soms neigt naar overacting, wat ook vaak in musicals te zien is (hetgeen veelal niet mijn kopje thee is). Daarbij lopen heden en verleden en droom en werkelijkheid kris kras door elkaar, wat het er niet beter op maakt, eerder verwarrend. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat Gilliam op een gegeven moment zelf ook niet meer wist wat hij nu met de bewerking van Cervantes' literaire werk aan moest. Toch kent de film ook enkele bijzondere scenes, zoals een scene waarin de hoofdpersoon de Spaanstalige ondertitel rigoureus wegschuift uit het beeld. Dat soort spitsvondigheden hadden rijkelijker mogen worden opgediend wat mij betreft.

Wat een genot om naar deze film te kijken.

Vervelende film.

Gilliam is zo een regisseur die toch wel baat heeft bij een producent die een oogje in het zeil houdt. Geef hem card blanche en hij begint een oude man te worden die een alle kanten opgaat en na verloop van tijd vervelend begint te worden.

Helaas is deze film dat geworden. Als hij begint met brallen denk je nog even wie weet, maar dan bralt het maar door en word het vervelender en vooral saaier. Je ziet wat hij poogt te doen. Maar Gillian weet er geen geheel van te maken. De personages zijn te karton. De setting vermoeiend en dat einde zo mogelijk nog lelijker. Geniaal stukje dat iedereen lacht en Pryce weg loopt en 1 zo een extra nog lacht en de camera in kijkt. Zo van "waarom lachen we eigenlijk?" Zo is de film wel vaker slordig.

Visueel ook zelden mijn stijl.

1.5* Hopelijk laatste film van Gilliam.

Doe eens normaal idioot. Je hoeft niet te kijken.

Zou bijna hopen dat dit je laatste review was!.

Helaas niet. Kritiek geven is te makkelijk. Niet te gevoelig zijn over zo een zin hoor. Puur uit persoonlijk oogpunt zie ik hem geen goede film meer maken, dan kun je er beter mee stoppen in mijn ogen. Of hij die mening deelt, vast niet. Even goede vrienden Gilliam en ik.

Compleet mee eens!

Terry Gilliam teert - als het om absurdisme/komedie gaat - voor een hele generatie nog altijd op zijn Monty Python-periode, waar hij in mijn ogen veruit de minst grappige bijdrage had. Deze film herinnert af en toe naar dat MP-absurdisme verweven in een Don Quichote-parallel naar deze tijd. Het resultaat slaat de plank volledig mis. Belegen grappen, gedateerde politiek correcte statements en een verhaal dat maar niet wilt eindigen. Terry Gilliam lijdt aan het Wim de Bie-syndroom: te lang doorgaan terwijl je al niet de grappigste was.

De acteurs doen prima hun best en de decors zijn soms prachtig. Daarvoor 1,5*

Ik kan de verandering van de hoofdpersoon waarderen, niet alleen in Don Quixote maar ook de laag over egocentrisme vs dienstbaarheid. En ik kan de vertolking door Pryce van Don waarderen: precies zoals je hem in het boek voorstelt (jazeker gelezen, kostelijk) ook qua tekst.
Alleen de kolder struikelt over zichzelf, zelfs al begrijp ik de bedoeling daarin, ook voor de kijker is de lijn meermaals zodanig zoek... Misschien ook de intentie maar het effect dat dat op de hoofdpersoon heeft, mist bij het publiek. En dan hou je helaas toch kolder als los zand over...hoe goed bedoeld en bedacht ook.
Dieptepunt is om nog een stotteraar te willen inzetten als komisch element...tenenkrommmend.

Compleet mee oneens!

Ik vind Monty Python veruit zijn minste periode. Gilliam heeft het wat mij betreft ook nooit van zijn grappen moeten hebben, maar veel meer van zijn fantasie en schijt aan structuur. Zijn sterkste films zijn dan ook nauwelijks komedies te noemen, maar veel meer ongepolijste pareltjes vol fantasie.

Dus als je dit kijkt omdat je hoopt op een sterke komedie, kun je beter wegblijven. Wil je meegevoerd worden op de woeste golven der fantasie, dan is dit gewoon en topper!

Dat vind ik ook voor de duidelijkheid! Twelve Monkeys bijvoorbeeld. Maar deze film probeert bij vlagen absurdistisch grappig al la Monty Python te zijn en daar gaat het mis.

Ik twijfel. Dekt de trailer de lading een beetje? Want die heb ik wel 5x in de bioscoop langs zien komen en iedere keer wordt ik een stukje minder enthousiast dus ik neig naar overslaan.

Gewoon gaan, het is in ieder geval een fijne onderbreking van al het formulewerk dat over je uit gestort wordt.

Een typische Gilliam film. Weer gaat het over mensen die zichzelf buiten de maatschappij plaatsen omdat ze fantasie verkiezen boven de realiteit. Dat is zo in Brazil, Fisher King, maar is ook vaak een thema in zijn andere films. Dat trek ik vaak goed ( m.u.v. Imaginerium). Don Quixote is redelijk toegankelijk voor Gilliams doen.

Ik heb wel sterk het vermoeden dat dit zijn laatste film is. Het einde van deze film is een statement dat waarschijnlijk goed op Gilliams eigen levenshouding toepasbaar is. Alleen of Don Quixote door mag gaan als zijn magnum opus... dat lijkt me niet. Daarvoor is, imho, het bij vlagen toch iets teveel herhalingen van eerder werk (inclusief het scheefhouden van de camera enzo).

Al met al goed vermaakt. En loont zich om nog wel een paar keer te kijken voor de detaildingetjes.

Een cynicus wiens leven op zijn kop wordt gezet door een ontmoeting met een man die gelooft dat hij een middeleeuwse held is en het opneemt tegen denkbeeldige vijanden? Dat klinkt heel erg als The Fisher King, maar het is ook het basisplot van de film die Terry Gilliam jaren geleden al probeerde te maken met Jean Rochefort al Don Quixote en Johnny Depp als Sancho Panza. Terry Gilliam heeft de klassieke roman van Cervantes met co-scenarist Tony Grisoni omgewerkt naar een verhaal dat speelt met realiteit en fantasie, maar ook met tijd, zonder ooit de samenhang of de draad kwijt te raken.

Adam Driver speelt de rol van Toby, een regisseur die op locatie in Spanje gefrustreerd raakt door de tegenslagen bij een verfilming van Don Quixote. Hij besluit in zijn ééntje een bezoek te brengen aan het dorp waar hij 10 jaar geleden als filmstudent zijn examenfilm (ook over Don Quixote) maakte met een cast bestaande uit dorpsbewoners. Hij ontdekt dat Javier [Jonathan Pryce], de man die de titelrol speelde, sinds het maken van die film door het leven gaat als Don Quixote en dat zijn dorpsgenoten zoveel mogelijk meegaan in zijn fantasieën om te voorkomen dat de oude man zichzelf in gevaar brengt. Wanneer Javier Toby aanziet voor Sancho Panza, raakt Toby zelf verstrikt in een fantasiewereld waarin het ook voor hem steeds moeilijker wordt om fantasie en realiteit van elkaar te scheiden.

De cameravoering is in het begin verrassend ingetogen. Gilliam speelt zijn visuele troef op effectieve wijze uit in de zowel visueel als dramatisch prachtige finale. Nicola Pecorini weet desondanks gedurende de film regelmatig prachtige beelden te vangen, zonder de aandacht op de camera te vestigen. Het geeft de ruimte aan de cast om te schitteren en Pryce (die voor de vierde keer met Gilliam werkte) is ronduit sensationeel en Adam Driver toont nog maar eens zijn veelzijdigheid in een complexe rol. Een film waar je de aandacht bij moet houden om de wendingen te kunnen volgen, maar het is het 19 jaar wachten zeker waard geweest.

Na een uur was het eigenlijk wel genoeg, gezien in een bijna lege zaal, op een persoon na. Het eerste uur was nog te doen maar het werd steeds rommeliger en flauwer. Kan er niet meer van maken.