Silence (2016)

De film naar de roman "Stilte" van de Japanse schrijver Shusaku Endo probeerde Martin Scorsese al vanaf 1990 meermaals te verfilmen. Dit naar aanleiding van het toesturen van het boek door de New Yorkse aartsbisschop. En ook al heeft de regisseur door zijn gehele verdere loopbaan al films over het geloof gemaakt het siert hem wel dat ondanks alle problemen met rechten hij nooit heeft opgegeven. En maar goed ook! Het verhaal is gedeeltelijk gebaseerd op historische feiten en gaat over twee jezuïeten Sebastião Rodrigues (Andrew Garfield ) en Francisco Garrpe (Adam Driver) die in de zeventiende eeuw van Portugal naar Japan reizen om te achterhalen wat er gebeurd is met hun mentor, priester Cristóvão Ferreira (Liam Neeson), de meest controversiële apostaat in de geschiedenis van de orde. Eenmaal als de missionarissen zijn aangekomen in Japan zien en beleven ze vooral hoop onder de plaatselijke bevolking ondanks armoede, angst en onderdrukking. Het spreekt vanzelf dat twee Europese jezuïeten niet voor altijd onopgemerkt blijven. De dreiging komt van de inquisitor Inoue Masashige (Issei Ogata.) Wat hierna volgt is de beklijvende lijdensweg van Patre Sebastião Rodrigues. Een door wanhoop, psychologische martelingen en eenzaamheid verwarde man die hevig twijfelt aan zijn eigen geloof en de "stilte" van het voortdurende zwijgen van zijn God. Alles prachtig in beeld gebracht. Want Martin Scorsese heeft zichzelf qua beelden en vormgeving werkelijk waar overtroffen. Zo mooi zijn de beelden! Ik had soms gewoonweg het gevoel alsof ik erbij was in 1643. Authentiek en adembenemend. En daarnaast haalt Scorsese bij iedereen het beste naar boven want Garfield, een in mijn ogen niet al sterke acteur oogt ook hier te clean, maar speelt ondertussen wel in deze film op de top van zijn kunnen en het zal waarschijnlijk de beste rol zijn die hij ooit zal spelen. Verder zijn vooral de cameo van Liam Neeson, die de complexe rol van sleutelfiguur Ferreira neerzet en Yôsuke Kubozuka als steeds terugkerende Kichijiro die opvallen. Het theologische magnum opus van Martin Scorsese is een film die onder de huid gaat zitten, zelfs voor mensen die niets met het geloof hebben. Daarnaast heeft de film ook nergens de drang om te bekeren. Een prachtige beklijvende onderhuidse film over een man en zijn God in een land dat tracht om te strijden voor behoud van zijn eigen cultuur.

Ik zag Silence, viel in slaap en ben na anderhalf uur weggelopen. Hopelijk mag ik er toch wat over zeggen: zoveel theater in film is onverdraagbaar.

* Je doorziet twee acteurs die de 2 priesters nadrukkelijk naspelen - iets waartegen Bresson zo ageerde, en wat had de man gelijk: acteurs horen niet na te spelen; het personage vult de kijker wel in.

* Je doorziet de art direction als kartonnen namaak in een opgefokte, artificiële omgeving.

* Je ergert je rot aan Japanners die in 1637 Engels spreken.

* .... [en zo kan ik nog wel even doorgaan] - het is allemaal nep.

Mogelijk wilde Scorcese het relifanatisme van katholieken toentertijd spiegelen aan het relifanatisme van Islamisten anno 2016/2017 (ik zag de film gelukkig onbevangen en heb dus niks erover gelezen). Dat zou dan een mooi streven van Scorcese zijn geweest, maar wel verschrikkelijk mislukt, wat mij betreft.

Silence is Martin Scorsese's verfilming van de roman van de Japanse schrijver Shūsaku Endō. De Aartsbisschop van New York had hem dat boek in de jaren '80 cadeau gegeven. Scorsese probeerde het boek al sinds de jaren '90 te verfilmen, maar het lukte nooit om de financiering rond te krijgen. De uiteindelijke productie verliep door de hoge kosten en de moeilijke omstandigheden op de locaties (aardbevingen o.a.) ook moeilijk. Op 29 November 2016 ging de film in première in het Vaticaan waar de film door Jezuïeten en bisschoppen is bekeken (of de Paus hem ook gezien heeft is onbekend) en sinds deze week is de film dan eindelijk ook in Nederland te zien.

1640. Nadat bijna heel Japan succesvol tot het Katholicisme is bekeerd besluit het Shogunaat om het land te zuiveren van buitenlandse invloeden. Een grootschalige Christenvervolging is het gevolg. Twee jezuïeten reizen naar Japan opzoek naar hun oude leermeester, die naar verluid zijn geloof heeft afgezworen. Tijdens hun verblijf in Japan wordt hun geloof op de proef gesteld.

Mensen die een film met actie en spectaculaire dialogen van Liam Neeson verwachten zullen bedrogen uit komen. Scorsese maakt een serieuze film, zoals Hollywood dat veel te weinig doet tegenwoordig. Als je niet bent geïnteresseerd in geschiedenis of theologie zal de film ook niet heel interessant zijn. Toch denk ik niet dat je perse gelovig moet zijn om de film te kunnen waarderen. Ik snap op zich wel dat de film het in Amerika slecht doet. Je moet geduld hebben en open staan voor de boodschap van de film wil je een prettige kijkervaring hebben. Silence is geen popcornvermaak.

De Ierse Katholiek Liam Neeson speelde eerder al een jezuïtische missionaris in het prachtige The Mission. Na zijn vele actie-rollen is het een verademing om Neeson weer in zo’n serieuze rol te zien. Neeson zet een sterke rol neer als Ferreira, al moet ik er wel bij zeggen dat het slechts een kleine rol is. Van Adam Driver had ik nog niet veel soeps gezien, maar hij bewijst zich hier toch een zeer degelijk acteur. Andrew Garfield blinkt het meeste uit. Zijn lijdensweg en innerlijke tweestrijd is bijzonder sterk vertolkt. Driver en Garfield zijn allebei erg afgevallen voor hun rol en hebben een tijdje in Portugal als Jezuïeten geleefd ter voorbereiding. De Japanners deden het verder ook wel aardig allemaal. Ik snap dat er voor Engels is gekozen in plaats van Portugees, al waren de accentjes soms een beetje flauw.

De cinematografie is uitstekend en de beelden van de opnamelocaties in Taiwan en China zijn werkelijk prachtig. De setting is goed verzorgd en zover ik het kan beoordelen historisch correct. Zo zitten er zelfs Nederlandse kooplieden in de film die even een enkel woordje Nederlands spreken. Scorsese benut stilte op een manier die een beetje doet denken aan het werk van filmmakers als Akira Kurosawa en Andrei Tarkovsky. Met name de long shots waren indrukwekkend. Voor de belichting en het kleurgebruik liet Scorsese zich inspireren door 17e eeuwse schilderijen met het Barokke clair-obscur belichting en goudgekleurde Japanse prenten uit die tijd.

Ik was eerst vooral benieuwd wat voor invalshoek Scorsese zou kiezen. The Last Temptation of Christ was bijvoorbeeld een controversiële film in religieuze kringen, hoewel ik hem wel kon waarderen. Toch is ondanks al dat geweld en gevloek van maffiosi het geloof altijd een rol blijven spelen in zijn films, dat word meer dan duidelijk uit Silence. Scorsese noemt het maken van de film 'zijn pelgrimstocht'.

De christenvervolging doet denken aan de Holocaust en was best heftig om te zien. Zowel fysiek als mentaal worden mensen gemarteld om hun overtuiging af te zweren. De martelingen vormde een vreemd contrast met de prachtige locaties waar ze plaatsvonden. Het stappen op de beeltenis van Jezus als symbolische afzwering van het geloof was vergelijkbaar met de manier waarop de Romeinen Christenen vervolgde. Als ze de keizer als god erkende mochten ze blijven leven, maar ze stierven liever een martelaarsdood. Zo ook de christelijke Japanners.

Scorsese blijft trouw aan de essentie van het boek, maar brengt tegelijkertijd ook zijn eigen visie over. Thema’s als verraad en verloochening zie je dan ook veel terug in het verhaal. Kichijiro is een soort personificatie van Judas en het concept van vergeving en als Rodrigues dan uiteindelijk zijn geloof verloochend horen we een haan kraaien, net als toen Petrus Jezus ontkende in de bijbel. De film bevat kritiek op de uitbreidingsdrang van het Christendom in de vorm van de tolk en de inquisiteur maar gaat tegelijkertijd ook in op de essentie van het geloof. De stilte waarmee gebeden worden beantwoord en of geloof nou van buiten of van binnen zit. De film bied in ieder geval veel stof tot nadenken, voor zowel gelovigen als ongelovigen.

De geslaagde historische setting, de uitmuntende cinematografische kwaliteiten en de sterke filosofische achtergronden maken Silence tot een heus meesterwerk.

Dat ik deze film niet kan waarderen is vooral mijn enorme antipathie tegen het Rooms Katholieke fundamentalisme, dat destijds in de 17e eeuw aan iedereen opgelegd moest worden, desnoods met geweld. De methode hoe zij te werk gingen verschilde niet veel met die van de moslimfundamentalisten van de Islamitische Staat. Als ik de wiki Christenvervolging in Japan mag geloven werden toen het christendom in Japan op zijn hoogtepunt was ook tal van o.a. Boedhististische tempels of meer van dat door de christenen vernietigd. En dan maar dat bekeren, bekeren en nog eens bekeren. Zich verdiepen in de cultuur van Japan, nee ho maar. Wij hebben de waarheid in pacht. Wij zijn superieur, jullie onwetend. De Japanners accepteerden dat terecht niet. De christenen hebben hun vervolging daarom ook helemaal aan zichzelf te danken.

Wat de film verder betreft; op visueel vlak stelde het i.m.o. toch weinig voor. Verder werd ik doodmoe van dat soms hysterische gejank van die priester. Sorry, dat ik het zeg, maar Silence is voor mij verreweg de minste film van Martin Scorsese.

1.0*

Toen ik de negatieve berichten over de film las, dacht ik (zoals menigeen): een slechte Scorsese-film, is zoiets überhaupt mogelijk? Welnu, laat ik met het negatieve beginnen. De film is als (verhalende) film erg langdradig en saai. De film gaat over beproevingen maar eerlijk vond ik de film zelf ook wel een beproeving. Menigeen verliet voortijdig de bioscoop tijdens de voorstelling, ik neem aan om die reden plus dat de film het christendom en de kerk positief benadert terwijl het kenmerkend voor de Europeaan is dat hij een diepe aversie tegen de kerk (en in het verlengde soms ook tegen het christendom) heeft. De film komt ook wel een beetje over als een film van en voor christenen.

Ik bleef wel zitten, ook al ben ik een overtuigde atheïst en ben ik nooit een christen geweest maar door mijn filosofiestudie ben ik het christendom wel gaan waarderen als aanjager van de moderniteit en sowieso als fenomenale kracht in de wereldgeschiedenis omdat het christendom in zekere zin boven alle andere religies uitstijgt doordat het een ‘transcendente’ leer vormt. Het overstijgt bewust het aardse en daarmee ook elke cultuur en menselijke wetgeving, waardoor het christendom de mensheid als het ware uit haar baan om de zon heeft geschoten en andere culturen zich er fundamenteel door bedreigd voelen. Zijn waarheid is even universeel als onbereikbaar en zoals de film impliciet laat zien is met name de socialistische utopie de grote seculiere erfgenaam van het christendom: door in elk mens te geloven, door onvoorwaardelijke liefde en vertrouwen in de medemens kunnen we ons egoïsme en wantrouwen overstijgen en een betere wereld scheppen (maar daarmee dus ook de traditionele vernietigen). Voor andere culturen maakt het christelijke voorbeeld van Christus aan het kruis dat het christendom als een slang is waarvan er drie koppen terug groeien als men er één afhouwt: christelijke martelaren vormen het zaad van de kerk. De Japanners in de film zijn dan ook intelligent genoeg te beseffen dat ze de christelijke priesters niet moeten doden maar in een positie moeten brengen waarin ze het christelijk geloof verloochenen.

Dat brengt me tot het positieve van de film. Scorsese zou zelf katholiek zijn en ik denk dat de film moet worden opgevat als zijn persoonlijk christelijk zelfonderzoek: wat is het christelijk geloof eigenlijk? Daar gaat de film over en ik acht de film in dat opzicht geslaagd. Het hoofdthema is het christelijke dilemma of men zijn geloof publiekelijk mag of eigenlijk moet afvallen als men daarmee het leven van anderen kan redden of moet men onvoorwaardelijk voor het martelaarschap – het sterven voor God – kiezen? Wat betekent sterk in je geloof zijn als dat geloof het lijden in de wereld vergroot (waarmee ik het – mijns inziens juiste – antwoord van de film al verklap)? Anders dan andere religies, inclusief de Japanse uitwerking van het christendom, is het christendom geen leer van dogmatisch of ritualistisch handelen maar van geloof en liefde.

Het is opmerkelijk dat Scorsese de vervolging van christenen in het 17de eeuwse Japan tot het decor voor zijn christelijke meditatie kiest. Maar de elementen en de thema’s zijn evengoed universeel: de vervolging herinnert ons aan de vervolging van de eerste christenen in het Romeinse Rijk maar ook aan hoe in onze tijd Islamitische Staat in Syrië en Irak christenen martelt en vervolgt. De film kent ook een mooie gelaagdheid, zoals in de titel ‘Silence’: de film gaat erover hoe God zwijgt (zelfs toen zijn eigen zoon aan het kruis hing) en zijn gemeenschap in de steek laat in tijden van vervolging en lijden waardoor men aan het geloof kan gaan twijfelen, maar de stilte – als het transcendente dat de wereld overstijgt – is ook de plek waar men God juist kan vinden en waar God zogezegd juist luid spreekt.

Kortom, de film is een goede en mooie christelijke, welhaast theologische, meditatie, maar als film is hij bijna mislukt in zijn gebrek aan een boeiend verhaal. Als je niet geïnteresseerd bent in het christendom of de thema’s die ik hier heb benoemd, dan kun je beter thuis blijven.

Een wereld van verschil. Wie the Last Temptation of Christ (1988) zag, weet dat Martin Scorsese één van de meest controversiële Jezusfilms ooit regisseerde. De Jezus die Willem Dafoe portretteert is een twijfelende man, wiens vleselijke verlangens duidelijk de overhand lijken te hebben boven zijn goddelijke aard. Nu, dertig jaar later, zegeviert de ironie. Scorsese, zelf katholiek, werd in 1988 nog verguisd door alles wat katholiek en/of conservatief was. Silence beleefde haar première in het Vaticaan. Niet zo gek ook; christelijker dan dit religieuze manifest gaat Scorsese z’n films niet meer maken. Gebaseerd op een klassieke Japanse roman van Shusaku Endo (1966) is Silence de katholieke bedevaart van deze uiterst bekwame Italiaans-Amerikaanse cineast.

Japan, 1640. Na een periode van relatieve voorzienigheid voor Japanse christenen (in de eeuw ervoor gekerstend door katholieke missionarissen) vierden nu angst en vervolging hoogtij. Onder de shoguns van de Tokugawa-clan (>1603) kreeg een concrete vreemdelingenpolitiek vorm. Buitenlandse invloeden werden gezien als een bedreiging. Silence is gesitueerd in die setting. De twee hoofdpersonen, Rodrigues (Andrew Garfield) en Garupe (Adam Driver), zijn Jezuïtische priesters die in geheimenis het land van de opgaande zon betreden. Ze zijn op zoek naar Ferreira (Liam Neeson), een Jezuïtische metgezel die naar verluid van zijn geloof gevallen is. Rodrigues en Garupe komen in aanraking met de onorthodoxe martelingen die de Japanse christenen moeten doorstaan, en gaan mede daardoor twijfelen aan hun eigen overtuigingen. Waar is hun God in deze beproevingen? Waarom zwijgt hij als zijn volgelingen aan vervolging worden blootgesteld?

Het zijn fundamentele theologische vragen die Scorsese hier aan de orde stelt. Sterker nog, je zou gerust kunnen beargumenteren dat het (onterechte) lijden hét centrale thema is binnen het christendom. De religieuze thematiek is in Silence een medaille met twee zijden. Voor wie religieus geïnteresseerd is, biedt de film een intrigerend inzicht in een centraal theologisch vraagstuk. Wie zich hiertoe niet aangetrokken voelt, zal snel(ler) vallen over de wijze waarop religieuze thematiek op de voorgrond wordt geplaatst. Neutraal is Scorsese immers niet. Zijn filmtitel is paradoxaal. Waar stilte (lees: het zwijgen van God) centraal staat, gooit Scorsese zijn eigen glazen in door in het laatste halfuur (vrij letterlijk) met antwoorden te komen.

Nog storender is de wijze waarop de Japanners in de film worden gerepresenteerd. Dieptepunt is de inquisiteur (an sich wel sterk gespeeld door Issey Ogata), die achterlijk en psychisch gemankeerd overkomt en zijn dialogen slist in gebrekkig Engels. Pijnlijk, want waren de vervolgingen er niet juist op gericht alle buitenlandse invloeden af te wenden? Het blijft niet bij die ene rol: de Japanners in de verschillende dorpjes doen aan als karikaturen, die allemaal even hysterisch om vergiffenis en zegen smeken als Garfield en Driver zich onder hen begeven. Het is het soort acteerwerk dat zich lastig serieus laat nemen, en een evenwichtig beeld onmogelijk maakt. En dat is jammer.

Andrew Garfield acteert daarentegen weer uitstekend, en belichaamt sterk de twijfel die zijn rol tekent. Duidelijk is daarnaast dat Garfield al zijn toewijding heeft gestopt in deze ene rol, vastbesloten over te brengen wat Scorsese van hem verwachtte. Driver (nu ook te zien in Jim Jarmusch’ film Paterson) krijgt minder screentime, maar overtuigt wel. De verschijning van Neeson (ook al te zien als Jezuïet in the Mission uit 1986) komt op het juiste moment, en leidt tot een beslissende ontmoeting met een ontgoochelde Garfield. Diezelfde Garfield is zojuist definitief Scorseses Christusfiguur geworden. Een déjà vu, want ook in Mel Gibsons Hacksaw Ridge (2016) was Garfield de belichaming van ultieme religiositeit. Veel subtieler dan Gibsons pacifistische boodschap op het slagveld is Scorseses bedevaart niet. Garfield nadert op een ezel van de residentie van de inquisiteur, haalt Getsemane aan en hoort een haan driemaal kraaien. Zelfs een Judas ontbreekt niet (de gluiperige Kichijiro). Het past allemaal in het verhaal dat Scorsese wil vertellen, maar dat verhaal is eenzijdig en mist geloofwaardigheid. Scorsese, zelf co-auteur van het scenario, gaf zelf toe dat Rodrigues the best and the brightest van het katholieke geloof representeert. Garfield is een standvastige man van de kerk, die niet buigt onder de vervolging die hem ten deel valt.

Toch blijft Silence meer dan tweeënhalf uur boeien. De cinematografie is schitterend, Garfields intellectuele kwelling intrigeert. De film is bij vlagen traag en loom, maar daardoor is er wel meer ruimte voor de uitwerking van psychologische elementen. De tekortkomingen van Scorseses reliproject laten zich dus voelen, maar het gaat me te ver te spreken van een slechte film. Silence biedt stof tot nadenken, en brengt een onderbelicht stukje niet-westerse geschiedenis onder het voetlicht. Dat die geschiedenis verteld wordt vanuit een duidelijk winnaarsperspectief, is een tragisch gegeven binnen talloze koloniale en imperiale vertellingen. Silence is daarin geen uitzondering, maar het zijn de onmiskenbare kwaliteiten van Scorsese als regisseur die de film zonder meer de moeite waard maken.

Op website (met beeldmateriaal)

Hoe vaak hoopte ik wel niet dat men zijn voet op een afdruk van Christus zette. Zij van de problemen af, ik van de film - deze was echt gewoon niet door te komen en daarmee veruit de slechtste (en enige slechte van) Scorsese.

Wat vooral meespeelt is dat ik die mensen niet begrijp. Wat is er nu moeilijk aan voor de bühne je geloof af te vallen en verder te genieten van je leven? Dan wordt dit vertolkt via hoofdrolspeler Garfield en hij is gewoon een matig acteur die dat gevoel ook niet aan mij als kijker weet over te brengen, al probeert hij dat 158 ellenlange minuten wel. Nee, dan wist Driver in die paar minuten dat hij in beeld was toch meer indruk te maken, net als Qui-Gon Jinn die een zekere autoriteit uitstraalde. Vanaf dat moment werd het niveau ook iets beter.

Ik wist ook niet wat de film nu wil zeggen, Scorsese is een gelovig man maar deze film leek me eerder anti-reclame voor het geloof. Buiten dat was nu juist dan het slot het meest interessant en had van mij de hele film mogen zijn, maar dat werd nogal afgeraffeld met een voice-over die sowieso vervelend is in de hele film waarin alles wordt uitgelegd, ook door de acteurs trouwens. Show, don't tell om een cliché erbij te pakken. Zo blijft dit een afstandelijke film waar men mij als kijker nooit meekreeg.

Maar als film is dit ook gewoon vreselijk saai gebracht in een tergend traag tempo. Geen muziek aanwezig (althans, niet op de band) en redelijk duf camerawerk. Je merkt wel dat nagedacht is over de composities, maar in een saai kleurenfilter en veel mist waar weinig mee gedaan wordt maakt dit gewoon dat het visueel erg karig blijft. Af en toe nog wel een mooi plaatje van golvend water, maar dat is het dan ook. 1,0*.

De eerste helft van deze trage film is een behoorlijk eenzijdig verhaal over het Christendom. Gelukkig is de tweede helft, waarin het geloof aan de kaak wordt gesteld een stuk interessanter. De cast speelt redelijk en Neeson heeft godzijdank slechts een kleine bijrol. De film had, vooral in de eerste helft, wat korter en bondiger mogen zijn.

Personal Jezus

Een erg lange zit over het wel of niet afvallen van je geloof. Wel boeiend om te zien hoe de Padre worstelt met zijn aanvankelijk rotsvaste geloof wat langzamerhand verandert in enorme twijfel.

Prachtige sfeerbeelden en kostuumdesign geven een aardige indruk van het 17e eeuwse Japan. Jammer toch weer dat zowel de Portugezen als de Japanners erg goed Engels spreken onderling. Het nagenoeg ontbreken van een soundtrack was wel een verademing maar een groot nadeel was toch wel, net als een dienst in de kerk, de enorme langdradigheid van de film.

Niet alleen een moordend lange zit, maar ook een verhaal voor, ahem, een beperkt publiek. Ik twijfel er wat aan of ik daar bijhoor - met religie heb ik niet zoveel op eigenlijk, en eerlijk gezegd vond ik het aspect van de kracht van de geloofsovertuiging en de strijd daarmee er maar matig uitkomen. En zeker nogal overweldigd door de inquisiteur Inoue, die als enige dan wel wat indruk weet te maken. Al is het dan niet bepaald in positieve zin.

Hier en daar wel een interessant beeld, maar dat vond ik dan meer uit historisch oogpunt ('oh, deden ze dat zo toen') dan dat het nou mooie cinematografie was. Nogal tam en weinig opzienbarend, alweer. Misschien met uitzondering wel van de manier waarop Garfield en Driver in beeld gebracht worden - aiaiai, wat komt die Driver lelijk in beeld, ik neem aan dat die flaporen niet echt zijn want ze zijn me eerder nog niet zo opgevallen.

En al vaker genoemd, de taal stoort toch wel vaak. Misschien was Scorsese dan toch niet de juiste man om deze film te maken - had dat misschien liever aan een geheel Japanse crew overgelaten. Maar ja, of die daar zin in gehad hadden...

Sterk drama. Het verhaal is best interessant en Scorsese weet er een fraai boeiend geheel van te maken. De film kabbelt rustig voort en blijft continue boeien met mooie dialogen die de kijker aan het denken zetten. Garfield zet een sterk stukje acteerwerk neer, hoewel hij wel wat jong oogt voor een priester. De film bevat wel wat gruwelijke beelden, maar ziet er visueel fraai uit met mooie beelden van Japan. Aanrader! 4,0

Hulde aan filmmakers als Scorsese die het aandurft om tussen al die voorspelbare eenheidsworst die we tegenwoordig krijgen voorgeschoteld, het zelf nog aandurft om een pure, eigenzinnige, niet alledaagse keuze te maken aangaande zijn nieuwste project. Silence is geen gemakkelijke kost, en uiteindelijk ook niet één van de allerbeste van deze topregisseur, daarvoor is met name de eerste helft van deze te lange film tergend traag. Het tweede gedeelte, als de spanning en de gruwelijkheden in de story toenemen, is een hele verbetering. Garfield(was Leonardo niet beschikbaar?) doet het best goed, maar kon me(net als deze film in zijn totaliteit), met zijn babyface nog niet helemaal overtuigen als the next best thing. Driver en Neeson hebben niet zo'n gek grote rollen. Serieus minpunt vond ik de acteur Ogata. De man lijkt rechtstreeks weggelopen uit de Japanse versie van een Allo Allo, moest meer om hem lachen dan dat ik bang van hem werd. Ook die verschillende en monotone voice overs kwamen het verhaal niet ten goede.

Silence is derhalve een moedige, ondanks een paas misser bij vlagen interessante en technisch goed gemaakte film geworden, waar je echter niet zo stil van word als de bedoeling zal zijn geweest. Maar best de moeite waard als je er de tijd voor hebt/neemt en enig geduld kunt opbrengen.

Met het verhaal over missionarissen die hun waarheid aan mensen over de wereld komen opdringen kun je verschillende kanten op. Van religieuze propoganda tot het tegenovergestelde, het opdringen van het Christelijke geloof aan mensen door hen bang te maken en dikwijls ongelukkig(er). Deze film houdt hier knap het midden, je kunt als gelovige en als atheïst deze film wel uitleggen denk ik.
Het gaat hier niet zozeer over wie hier gelijk heeft; Scorsese wil gewoon een verhaal vertellen en hij kan dat natuurlijk als geen ander.

Spannende plotlijntjes of romances worden achterwege gelaten en deze film is derhalve niet voor het grote publiek. Voor velen is dit ook een pluspunt. Toch is de film wellicht wat saai; zeker omdat er ongeveer halvewege niet veel ontwikkeling meer in het verhaal zit. Neeson kwam denk ik iets te laat, pas vanaf dat moment slaat de twijfel toe en komt er weer wat plotontwikkeling.

Hierdoor niet helemaal geslaagd maar verder een knappe, mooie en interessante film die mij daarnaast niet heeft verveeld.

Misschien interessant voor de gelovigen onder ons, maar ik vond deze film voornamelijk saai. Het ziet er allemaal verzorgd uit en Andrew Garfield is acceptabel in de hoofdrol, maar omdat de hoofdzakelijk japanse cast hier gebroken engels spreekt komt één en ander al snel een beetje belachelijk over. Dat deel van de cast akteert ook niet bepaald geweldig. De beste scenes zijn die met Liam Neeson; verder valt er weinig te beleven. Inhoudelijk kon ik er ook niet zoveel mee.

Vlees noch vis.

Het acteerwerk is te slecht, en de portrettering van Japan en de Japanners zo stereotiep, dat de film nauwelijks serieus te nemen is. Het gebroken Engels van de Japanners is ook te geforceerd.

De inhoud moet dit natuurlijk compenseren, want Scorcese heeft zich toegelegd op een film over geloofstwijfel, en dat is in beginsel interessant. Helaas is het maar een warboel geworden.

Allereerst staan geloofstwijfel en beproevingen centraal, maar de boodschap die eruit spreekt is erg dubbelzinnig. De film sleept zich voort van gejammer naar geschrei, van beproeving naar beproeving. Maar het doet me allemaal weinig, en ik durf te beweren dat dit aan de regie ligt.

Vervolgens komt de film dan wat op gang met wat 'twistgesprekken' over het vermogen van een geloof om 'voedingsbodem' te vinden in een ander land, een andere cultuur. Inhoudelijk zit hier veel potentie in, ook qua relevantie voor nu. Maar die gesprekken zijn erg kort, en de opmerkingen zo karikaturaal en oppervlakkig, dat ook hier weinig uit te halen valt. En tot slot waagt Scorcese het zelfs om er een soort mysterie van te maken: gelooft'ie nu wel of gelooft'ie nu niet? Bizar einde wat mij betreft.

Er zitten veel slechte scenes in deze film, en zelfs de vertelling springt van de hak op de tak door afwisselende personages aan het woord te laten (met ieder hun eigen slechte accent).

Hier had veel meer in gezeten.

Silence

Een erg lange zit. Het acteerspel van Garfield, Neeson en Driver en de sfeervolle beelden zorgen ervoor dat Silence niet helemaal door zijn hoeven zakt, maar dit groots aangepakte epos van Michael Scorsese is geen film die ik voor me lol nog een keer zou gaan kijken.

Films met een lange speelduur vind ik niet erg, maar Silence maakt het wel erg bont met veel langdradige en eigenlijk ook nutteloze scènes, en een verhaal dat pas op het laatst op gang komt. Dat komt ook doordat Neeson weer ten tonele verschijnt, want de Noord-Ierse acteur zet weer een bewonderenswaardige prestatie neer. Jammer genoeg heb je dan al ruim twee uur voor je kiezen gekregen en ben je een beetje in slaap gedut. Bewonderenswaardig dat Scorsese het probeert, maar de volgende keer graag weer wat meer scherpte en een strakker script van de oude meester.

Uitstekende film waarin twee paters naar Japan afreizen om een vermiste pater op te sporen. Deze film over christenvervolging speelt zich af in het Japan van de 17de eeuw en ziet er prachtig uit. Alhoewel het verhaal op zich wat eentonig is, is de film dat zelf niet. Een aantal boeiende dialogen en de momenten tussen Andrew Garfield en Liam Neeson op het einde vormen sterke scenes.

pffff....het eerste uur was echt geen door komen aan. Tergend traag zonder noemenswaardige scènes.

Naderhand wordt het gelukkig wat beter maar echt bekoren kon de film mij helaas niet ondanks dat Scorsese meestal wel goed weet te scoren bij mij. De cast vond ik eerder aan de matige kant, al wist Issei Ogata me telkens mijn aandacht wel terug aan te wakkeren. Veel te lang uitgesponnen waarbij de inhoud me niet wist te raken. 5/10

Weer niet.

Voor deze film was er nogal wat te doen rond deze film, na release eigenlijk niet veel meer over gehoord. En achteraf niet zo heel verwonderlijk, want eerder dan een verhaaltje vertellen schaart Scorsese zich hier achter themas die de film voeden en bepalen.

Maar ja, het Christendom is tegenwoordig niet meer echt een hot topic en de moraliteit en filosofie die vanuit het geloof komt is door nogal wat mensen, mijzelf bijgerekend, opzijgeschoven. Daar heeft de film aardig onder te lijden, aangezien de film verder eigenlijk maar weinig te bieden heeft.

Visueel kan Scorsese al jaren niet meer mee, ook Silence heeft hier maar weinig aan toe te voegen. Wel wat mooie camerastandpunten, maar er zit geen duidelijke visuele flow in de film en sommige scenes (zoals in de mist op het water) ogen zelfs een beetje amateuristisch. Silence baat bij een mooie omgeving, maar daar is het meeste dan ook wel mee gezegd.

Acteerwerk is ook eerder matig. Neeson is niet slecht maar zijn rol is beperkt, Driver hetzelfde verhaal. Garfield is degene die het laat afweten, jammer genoeg heeft hij wél de hoofdrol. Zijn getormenteerde gezicht is bijna een parodie op acteerwerk, waardoor de opgelegde gravitas van deze film nooit echt enige back-up van de acteurs krijgt. Dat je met een hoop Engelssprekende Japanners zit helpt ook niet mee. Leuk hoor, om Tsukamoto, Asano en Tanaka voorbij te zien komen, maar ondertitel toch gewoon. Het is niet alsof dat het realisme van de film in de weg zou staan.

Verder duurt deze film bijna drie uur en wordt er eindeloos doorgegaan over geloof en opoffering. Misschien boeiend als je er zelf mee worstelt, wie dat niet doet kan zich een tijdje lang vergapen aan de vreemde aanhankelijkheid die de mensheid kweekt voor zijn eigen culturele verzinsels, maar na een uurtje is de lol daar ook wel vanaf en dan schiet er eigenlijk nog een hele film over. Tweede uur is een stuk minder, derde uur is echt gewoon barslecht.

1.5*

Ook voor mij is dit één van de mindere Scorseses. De film duurt is erg langdradig en is met zijn 161 minuten een beproeving op zich voor de kijker. Twee uurtjes zouden ruim volstaan hebben. De film vertoont nogmaals de waanzin godsdienstfundamentalisme (behoud van de eigen cultuur) of de absurditeit om vast te houden aan het geloof ten koste van zichzelf en vooral van anderen. De martelingen waren telkens iets anders (verbranding, verdrinking, kruisiging, laten doodbloeden, onthoofdding en kokend water) en waren de enige 'spannende' momenten in de film. Het is één van de weinige films waarbij ik de pauzeknop niet heb ingedrukt om naar het toilet of de keukenkast te rennen. Ik denk niet dat ik iets gemist heb...

De film doet je wel even stilstaan over religie of het groeiproces ervan. De houvast in het geloof is bij sommigen echt misselijkmakend (al respecteer ik hun keuze wel). Maar waarom? Zoals het ook in de film werd gezegd zou zelfs Jezus aan zichzelf verzaken indien hij het lijden van de mens kon verhelpen. De setting is eens iets anders. Het moet niet steeds over de Romeinen, ketters of de missionarissen uit de 'Congo' gaan. Origineel en onderbelicht onderwerp, goede strakke regie en mooi decor, maar dat is het dan ook.

What would Jesus do?

Wat zou Jezus doen? Zichzelf verloochenen om de lijdenslast rondom hem te reduceren? Misschien. Hoewel, eigenlijk is de vraag of men zich als diepgelovige überhaupt kàn afkeren? Of is elke geste in die richting slechts een moment van tijdelijke zwakte, zoals het religieuze en judasachtige personage van Kichijiro lijkt te suggereren?

Rodrigues laat zien dat in het diepste innerlijk, daar waar oorverdovende stilte heerst, God altijd gehuisvest blijft. Precies in de geluidsloze leegte van de volslagen vertwijfeling verheft Hij zijn stem – voorbij hoop, voorbij rede, voorbij elk perspectief is het in de pure radeloosheid dat Christus zijn oorspronkelijke offer herhaalt, door zich uit liefde te laten loochenen door diegenen die hem lief hebben.

Hoopgevend is dat hoe ver men ook gaat in martelingen, pesterijen en chantage, de katholieke leer blijft woekeren en echoën in de kamers waarvan de buitenwereld de taal niet kan horen: die van het hart. Die zogezegd “vreemde” God, die lichaam en geest naar verluidt heeft afgezworen, blijft “onze” God, zoals de Freudiaanse verspreking van Ferreira duidelijk maakt. Eens priester, altijd vurige tong?

‘Silence’ neemt epische proporties aan. Martin Scorsese begrijpt dat tijd een belangrijke parameter is om de filmische ervaring te versterken, dus bouwt hij geduldig op naar de onvermijdelijke ontmoeting tussen Ferreira en Rodrigues, waarin de grote vragen over missiewerking en over de persoonlijke verhouding tot het hogere samen komen. De finale is ontroerend, de aanloop echter nogal kabbelend.

Cinematografisch is de film evenwel fenomenaal, vooral dan voor wat de duizelingwekkende landschapsfotografie betreft. De afwezigheid van een soundtrack is overigens een schitterende metafoor voor God’s zwijgen. Het feit dat atmosferen niet muzikaal worden onderstreept, verhindert dat ‘Silence’ escapistische cinema wordt, of met andere woorden: de inhoudelijke worsteling van de karakters komt door deze ingreep echt op de voorgrond te staan.

Geen meesterwerk. Niet uitzonderlijk meeslepend. Wel interessant en bij momenten hartroerend.

3*

Een goede drama/avontuur/historie film...

Heerlijk Japanse film...

Prima verhaal...

Prima acteerwerk...

Bekende acteurs Andrew Garfield en Liam Neeson spelen goed, maar

dit zijn geen Japanse acteurs...

Prima camerabeweging...

Super mooi HD kwaliteit breedbeeld...

Prima achtergrond geluid/muziek

(Dolby Digital)...

Een uitstekende Scorsese die weer eens aantoont dat het geen Amerikaanse misdaad en maffia moet zijn om een film te brengen met veel cinematografische kwaliteiten.

Een moeilijk op het scherm te brengen verhaal dat evenwel, ondanks een stevige lengte, niet verveelt, veel afwisseling brengt, ons een weinig gekend aspect van de Japanse geschiedenis brengt en overwegingsstof over het geloof en tot hoever een mens kan gaan om dit geloof in stand te houden.

Enkele merkwaardige scènes. Keurige vertolkingen.

Zelden zo'n prachtige mooie film gezien. De blu ray spat er vanaf. Beelden zijn schitterend gemaakt. Japan laat weer eens een hele mooie kant zien van haar schoonheid. Blijf dat toch fascinerend vinden. De film zelf is wel een zware kost. Nu heb ik nooit zo'n moeite met geloofsfilms, maar dit dringt toch wel diep in je ziel. De dialogen zijn lang en alles in het teken van het Christendom. Een stukje zelfreflectie is nergens te vinden zo diep zit het geloof in onze twee jezuïten die hun rol overigens subliem spelen. Dat er andere wetten nodig zijn is Ferreira "Liam" wel achter gekomen. Overigens speelt hij maar een kleine rol. Onze hoofdrolspeler Andrew Garfield had beter op deze prent kunnen staan, maar goed die is kennelijk niet zo bekend.

Silence sleept zich voort met zoals gezegd vele dialogen. Vooral ook vaak in een vertelsfeer. Dat kan langdradig overkomen. Sowieso is de speelduur best wel (te) lang. We zien geen echte spanning en het geheel blijft zeer serieus. Hoe breng ik het geloof over in Japan dat er niets van wil weten. Ondertussen is er een kleine zoektocht naar Ferreira (Liam), maar dat mag geen betekenis hebben in deze film.

Silence is prachtig mooi gemaakt, maar heeft geen spanningsboog. Het geloof overbrengen vergt vele opofferingen, terwijl de Japanners er nog best een uitweg in zien. Het valt echter niet mee om Christus te vertrappen.

Film 3 (English subtitles) goed te doen overigens.

Beeld 5

Geluid 4

Extra's 3,5

Krachtige, indringende film. Wat blijft er van een missionair en vurig geloof over wanneer het tot zoveel lijden, hopeloosheid en - natuurlijk - stilte leidt? Wat betekent het verloochenen van je geloof precies? Wat is de rol of betekenis van symbolen en rituelen in geloof? Hoe subjectief - of niet - is waarheid? Al deze lagen, en nog veel meer, zitten in deze film verweven. De film kent tal van ijzersterke dialogen zonder makkelijke antwoorden te bieden en fascinerende personages zonder daar karikaturen van te maken (muv de inquisitor allicht...). De film duurt lang, is traag, maar kon ook niet korter duren zonder de thematiek tekort te doen. Alles bij elkaar een van de beste films van de afgelopen jaren.

Films over het geloof kunnen meevallen, maar ze kunnen ook zwaar tegenvallen. Silence is een voorbeeld van dat tweede. Ik voelde nergens emotionele betrokkenheid bij de personages. Het gaat tergend maar dan ook echt tergend sloom vooruit. Een schildpad is haast sneller. Een film die bijna drie uur lang de vraag stelt waarom God niets doet tegen al dat lijden is me veel te lang. Er is ook geen soundtrack aanwezig en ergens begrijp ik wel waarom maar van sfeer is er daardoor ook al geen sprake. Het is twee uur wachten tot Neeson weer in beeld verschijnt. En zelfs dat was een teleurstelling.

Zeker geen typische Scorsese. Minder druk in de dialogen en de voice-overs zijn ook minder aanwezig dan in tal van andere van zijn films. Het is natuurlijk zijn goed recht om deze film te willen maken maar ik heb me steendood verveeld.

Patience Padre!

En dat is ook precies wat je moet hebben om deze film goed te te kunnen beoordelen.

De beleving werd steeds intenser door het verhaal maar ook zeker door het sterke acteren.

Je voelt je ook echt in die tijd te verkeren waar in het geloof zo sterk is en zoals altijd aangevallen word.

Maar geduld loont meestal en dat geld zeker ook voor deze film het is een film met een dubbele bodem maar niet voor jan en alle man.

Erg matig.

Martin Scorsese schijnt een gelovige man te zijn en maakt dat hier heel erg duidelijk, maar ik denk dat er toch veel meer uit dat bronmateriaal te halen viel. Een lange, trage en sluimerende zit had mogelijk geweest, en Scorsese probeert dat, ware het niet dat het gewoon niet goed gemaakt is.

Vooreerst komt de zagerige Andrew Garfield echt veel te kort in acteertalent en charisma om zijn rol te dragen. De film staat of valt daar toch wel deels mee, want de rollen van Liam Neeson en Adam Driver zijn te klein om echt indruk te maken.

De geloofscrisis (nu ja...) van Rodrigues komt dus al niet echt interessant over. Maar ook de andere kant, de martelingen van christenen en de uitroeiing van dat geloof, komt weinig genuanceerd over. Ook de Japanse acteurs, steevast in slecht Engels, bakken er niks van. Zo zit je eigenlijk naar een slecht toneeltje te kijken, terwijl er echt veel meer van te maken viel.

Visueel komt Scorsese wel eens met een mooi shot hier en daar, maar voor een film van dik 2u30 is het ook op dat vlak eigenlijk weinig imponerend. De focus lijkt echt op het geloof te liggen, tot het zweverig wordt met die stem van God. Ik had meer verwacht van Scorsese, maar zijn eigen geloof lijkt precies een harde maar genuanceerde en gelaagde vertelling in de weg gestaan te hebben.

2

Het is 1633 en de Japanse inquisiteur Inoue [Issei Ogata] onderdrukt op hardhandige wijze de verspreiding van het Christelijke geloof. Portugese missionarissen Rodriguez [Andrew Garfield] en Garupe [Adam Driver] krijgen opdracht om te achterhalen of de geruchten waar zijn dat het Christelijke boegbeeld Ferreira [Liam Neeson] God publiekelijk heeft afgewezen en nu als Japanner leeft. Tijdens hun zoektocht zijn Rodriguez en Garupe getuige van, en ondervinden ze aan den lijve, hoe Inoue de Christelijke leer tot aan de wortel wil uitroeien. Enige kennis en begrip van het Katholicisme is een pre om de motieven van de hoofdpersonen in de juiste context te plaatsen. Scorseses bewondering voor het werk van Akira Kurosawa is nadrukkelijk zichtbaar in deze uitstekend gespeelde, maar vrij trage en minder toegankelijke historisch drama.

Mooi gefilmd en interessant thema in een boeiende setting, maar beter genietbaar in delen door een lange speelduur. Ergens beviel dat trage wel, ik keek de film toen ik in de lappenmand lag.

Neeson is erg sterk, ondanks zijn Ierse accent (als ik me niet vergis moeten de priesters op missie allemaal Portugezen voorstellen). Garfield en de minder aanwezige Driver voldoen ook prima. Scorsese's fascinatie met het katholicisme staat in mooi contrast tot de botsing ervan met een land waarin het maar niet wil aarden. Japan blijft ook voor Scorsese een enigma. Overigens zijn de Japanse acteurs uitstekend. Vriendelijkheid en wreedheid lijken vaak hand in hand te gaan. De vele kwellingen van de Japanse christenen krijgen gelukkig geen Passion of the Christ behandeling, maar het is zeker geen makkelijke kost.

Wie de film beziet vanuit conflicten die ook buiten religie spelen, kan er zeker van leren. Bekeringsdrang versus pragmatisme, zelf heb ik bijv te vaak mijn hoofd gestoten tegen de starheid van oogklepvolk dat de feiten niet wilde zien. Acceptatie en loslaten zijn dan beter en vooral zich richten op wat wel mogelijk is.

Het heeft regisseur Martin Scorsese 28 jaar gekost om Silence gemaakt te krijgen. Hij heeft dus werkelijk 28 jaar de tijd gehad om een betere hoofdrol dan Andrew Garfield te vinden, maar dat was het geduld dan klaarblijkelijk weer voor op. Silence profiteert van een mooi landschap gefilmd in het Aziatische Taiwan (en dus niet Japan), een uitstekende keuze voor de setting. Achtergrondinformatie gaf aan dat de keuze voor Taiwan boven Japan vanwege budgettaire beredenering is gemaakt, dus dat hebben ze dan weer mooi voor elkaar gekregen. Voor Scorsese zijn doen viel het me vooral op hoeveel knappe sfeer hij weet op te roepen, met meerdere unieke camerastandpunten en uitzonderlijke versiering van de locaties. Ik was het van hem in ieder geval niet op deze, licht kunstzinnige wijze gewend, maar ik kroon mijzelf dan ook niet tot Scorsese-kenner. In ieder geval vond ik het concept, het uitroeien van het Christendom binnen Japan, gedurende het eerste uur interessant. Daarna wordt het duidelijk dat er toch wat te breed mee wordt omgesprongen en blijft de film maar duren en duren.

Enigszins boeiend blijft het allemaal (gelukkig) door enkele naargeestige executiescenes, maar die staan amper centraal in de film. Het is jammer dat de kern en het personage van Garfield me nergens wat deden, dus de persoonlijke kwelling en twijfeling konden me niet bekoren. De verschijning van Issey Ogata had wat mij betreft zelfs geschrapt mogen worden. Het verbaasde me dat zijn personage er überhaupt inzat, want zijn clowneske verschijning deed enorme afbreuk aan de behoorlijk serieuze toonzetting. De "stem van Jezus" die Garfield tegen het einde aan hoort is trouwens nog zo'n moment die me laat twijfelen aan de tegenwoordige kieskeurigheid van Scorsese. Silence is een film die door de professionele aankleding en opsomming van grote gebeurtenissen nog interessant blijft, maar de speelduur van 161 minuten niet kan rechtvaardigen (28 jaar of niet) en geen moment de dramatiek rond haar hoofdpersonages maar een beetje beklijvend kan maken.

Sorry, ik vond dit echt een lange vervelende film. Iemand zei ergens, je kan beter die 161 minuten een kerkblaadje lezen, is zeker zo spannend. En het had misschien nog iets kunnen worden met een andere acteur in de hoofdrol. Garfield is zeker geen slecht acteur, maar deze rol was niets voor hem. Scorsese of niet, dit was een flauwe vervelende hap, ik moet er wel bijzeggen dat ik totaal ongelovig ben.....