Is 'Die Hard' nou eigenlijk een kerstfilm of niet?

Elk jaar laait de discussie weer op. Zowel online als offline aan het kerstdiner. Hele volksstammen hebben er onder de kerstboom een mening over. Je zou er bijna ruzie van krijgen. Nu doet regisseur John McTiernan zelf ook een duit in de kerstsok om het antwoord te geven op de vraag die al jaren heerst: Is Die Hard nu een echte kerstfilm, of niet?

HO HO HO

Nu heb je echt niet de feestdagen als excuus nodig om actie-klassieker Die Hard (1988) weer eens te herzien. Maar toch, de kerstsfeer zit er direct goed in: al in de opening loopt Bruce Willis met een gigantische kerst-teddybeer rond (een cadeau voor zijn kinderen). Dat hij daarna de kerstversiering én het humeur verpest van een groep terroristen die hem en zijn vrouw plus haar collega’s gijzelt in een wolkenkrabber tijdens kerstavond, is dan mooi meegenomen. Door de film heen horen we de ene kersthit na de ander (waaronder een fijne 80’s bewerking van Christmas in Hollis van RUN-DMC) en maait John McClane de ene na de andere slechterik neer (“Now I have a machine gun. Ho ho ho”).

Lees ook: Disney+ annuleert tot woede van kijkers wederom een populaire serie: 'Na zo'n grote cliffhanger!?' 

Aan de andere kant, dat Die Hard zich afspeelt tijdens de kerstdagen maakt het niet per se tot een kerstfilm. De ingrediënten mogen duidelijk zijn: de feestdagen staan natuurlijk altijd centraal. Of dat nu in een typische zuurstok kleffe romantische Hallmark-film is, waarin de hoofdrolspelers elkaar altijd vinden tijdens de feestdagen (en ze uiteraard leren wat écht belangrijk is), of de kersthorror van bijvoorbeeld Krampus (2016). Zonder dat plotelement kunnen we niet spreken van een kerstfilm.

Zou Die Hard zonder het kerstthema kunnen? Zou de film zich kunnen afspelen op een andere feestdag? Ja, natuurlijk. Het heeft dat element absoluut niet nodig. De film zou net zo goed kunnen afspelen op bijvoorbeeld Halloween. Vergeet ook niet, Die Hard kwam in de zomer van 1988 uit in de Verenigde Staten. 

McClane als Christusfiguur

En toch, de kerstthema’s in de film zijn zo duidelijk als bloed op een wit overhemd; het opnieuw aanhalen van familiebanden, het nog ongeboren kind van Powell, (McClanes hulpje in de buitenwereld), de jacht op de eenzame redder (McClane) en gaan we te ver als we McClane bestempelen als een christusachtig figuur? Iemand die de ene na de andere beproeving ondergaat om ons van het kwaad te verlossen? Aan het einde van de film worden we onder de familiare tonen van Let it Snow zelfs getrakteerd op de eerste (papieren) sneeuwvlokken. Of in ieder geval, zo goed als je het kunt krijgen. In Los Angeles had het op dat moment al 30 jaar niet meer gesneeuwd.

John McTiernan, actie-specialist en regisseur van Die Hard, heeft er zo zijn eigen ideeën over en doet nu zelf een duit in het zakje. In een interview met The American Film Institute zegt hij: "Om te beginnen was Die Hard oorspronkelijk een film waarin ultralinkse terroristen het Walhalla van het kapitalisme aanvallen. Het ging veel meer over het strenge gezicht van autoriteit (John McClane) die tussenbeide komt om de zaken weer op orde te brengen en recht te zetten."

Gezagsdrager als dwaas

Maar zo’n film wilde McTiernan niet maken. Die Hard veranderde onder zijn leiding van focus ten opzichte van het originele script. Het is niet alleen de setting van december die de actieklassieker uit 1988 tot een kerstfilm maakt. Zo liet McTiernan zich bijvoorbeeld inspireren door de klassieke kerstfilm It's a Wonderful Life uit 1946. Vooral de scène waarin held George Bailey (James Stewart) ontdekt dat zijn stadje Bedford Falls gedegradeerd is tot het smerige Pottersville is belangrijk en van invloed op Die Hard. "Ik wilde een film maken waarin de held een echt mens was, en dat de 'gezagsdragers' - alle belangrijke mensen - werden afgeschilderd als een beetje dwaas."

Daarnaast zegt McTiernan: "Die Hard was misschien nooit bedoeld als kerstfilm, maar het plezier dat het heeft gegeven veranderde de film uiteindelijk wel in een kerstfilm." Nogmaals, Die Hard kwam uit tijdens de warme zomer van 1988. Niet echt het seizoen voor een kerstfilm. Aan de andere kant, de klassieke kerstfilm Miracle on 34th Street verscheen in 1947 ook in het midden van de zomer. In de maand juni zijn de rendieren van de Kerstman duidelijk in ruste...

U ziet, zelfs nu de regisseur zijn mening heeft geventileerd, is het debat verre van voorbij.

Hoofdrolspeler Bruce Willis heeft er zo zijn eigen ideeën over. Tijdens zijn Comedy Central Roast in 2018 is Willis vrij duidelijk: "Die Hard is geen kerstfilm," verklaarde hij. "Het is een verdomde Bruce Willis-film!"