Sława Przybylska

Sława Przybylska, właściwie Stanisława Przybylska, po mężu Krzyżanowska (ur. 2 listopada 1931 w Międzyrzecu Podlaskim) – polska piosenkarka i aktorka, wykonawczyni piosenki żydowskiej.

Sława Przybylska

Sława Przybylska w latach 50.
Imię i nazwisko	Stanisława Przybylska-Krzyżanowska
Pseudonim	Sława Przybylska
Data i miejsce urodzenia	2 listopada 1932 Międzyrzec Podlaski
Instrumenty	gitara
Typ głosu	alt
Zawód	piosenkarka
Aktywność	od 1956
Wydawnictwo	Polskie Nagrania, Wifon, Pronit, Veriton, Tonpress
Powiązania	Studencki Teatr Satyryków, Klub „Stodoła”
Współpracownicy
Janusz Tylman
Odznaczenia
Strona internetowa

Życiorys

Rodzina i edukacja

Urodziła się 2 listopada 1931 w Międzyrzecu Podlaskim, jest córką Józefa i Marianny Przybylskich. Ma starszego o sześć lat brata i starszą o dwa lata siostrę, Zofię. W 1939 ukończyła pierwszą klasę szkoły powszechnej w Międzyrzecu Podlaskim. Po wybuchu II wojny światowej wraz z siostrą ukrywała się we wsi Puchacze koło Drelowa. Jako dziecko była świadkiem wielu dramatycznych wydarzeń wojny, m.in licznymi morderstwami ludności żydowskiej. W trakcie wojny jej ojciec został zamordowany a brat wywieziony na przymusowe roboty. W czasie okupacji dorywczo uczęszczała na zajęcia do małej wiejskiej szkółki w Międzyrzecu.

Po wojnie ukończyła jedną klasę gimnazjum w okolicach Międzyrzeca Podlaskiego. Następie opuściła rodzinne strony, by kontynuować naukę w Domu Młodzieży w Krzeszowicach, z których wkrótce przeprowadziła się do Warszawy i ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych. Za namową koleżanek rozpoczęła studia w Szkole Głównej Służby Zagranicznej na wydziale handlu zagranicznego, które przerwała po trzech latach z uwagi na znudzenie kierunkiem. W tym czasie dużo śpiewała, prowadziła chóry, tercety i udzielała się amatorsko.

Kariera zawodowa

17 lutego 1956 zadebiutowała na scenie w obsadzie spektaklu Czarna przegrywa, czerwona wygrywa w Studenckim Teatrze Satyryków. 2 czerwca tego samego roku weszła w skład obsady kolejnego spektaklu STS-u, Agitka. Jeszcze w czasie studiów założyła tercet żeński Syrenki.

W 1957 po wykonaniu piosenki „Luna” zwyciężyła w konkursie piosenkarskim organizowanym przez Władysława Szpilmana, którego celem było wyłonienie młodych talentów a następnie szkolenie ich w studiu piosenkarskim Polskiego Radia w Warszawie. Zwycięstwo w konkursie zapewniło jej rozgłos i możliwość pierwszych profesjonalnych nagrań radiowych i płytowych. W telewizyjnym wydaniu konkursu jako jedyna otrzymała maksymalną liczbę punktów od wszystkich jurorów (Jerzy Waldorff, Stefania Grodzieńska, Lidia Wysocka). W tamtym czasie pobierała nauki śpiewu u profesor Wandy Wermińskiej i występowała w Teatrze Stodoła. Dzięki piosence „Pamiętasz, była jesień”, którą nagrała do filmu Wojciecha Jerzego Hasa Pożegnania (1958), zdobyła ogromną popularność i stała się nową najpopularniejszą piosenkarką w kraju. W tym samym roku nagrała swoją pierwszą płytę długogrającą pt. Stare a niezapomniane piosenki, na której zarejestrowała przedwojenne przeboje filmowe. W tym samym roku wydała jeszcze trzy minialbumy, na których śpiewa swoje kolejne nowo wylansowane przeboje, m.in. „Gorącą nocą”, „Samotna harmonia” czy „Jarzębina czerwona”. W 1959 wydała album pt. Melodie o zmroku, na której umieściła piosenkę „Pamiętasz, była jesień”. Od tamtego czasu rozpoczęła regularne występy w radio i telewizji oraz odbyła wiele zagranicznych tras koncertowych. W 1959 premierę miał film Władysława Forberta i Jerzego Gruzy Sława Przybylska. Koncert telewizyjny.

W 1961 za wykonanie piosenki „Kuglarze” zajęła drugie miejsce na 1. Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie, na którym zaśpiewała także piosenki „Kiedy kwitną czereśnie” i „Jeszcze dziś”. W 1964 zagrała recital na 2. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Na początku lat 60. wylansowała swoje kolejne przeboje: „Okularnicy”, „Na Francuskiej”, „Widzisz mała”, „Siedzieliśmy na dachu” i „Miłość w Portofino”. W 1964 wydała pierwszy album z serii Ballady i piosenki, w ramach której wydała trzy płyty zawierające nowe przeboje z jej repertuaru. Od 1963 występuje z recitalami pieśni Żydów polskich.

W latach 70. wydała cztery płyty. Intensywnie zaangażowała się wtedy w działalność teatralną. W latach 1974-1981 występowała w Teatrze Stara Prochownia i gościnnie w Piwnicy pod Baranami, gdzie z gitarą śpiewała piosenki w języku polskim, oraz jidysz. W latach 1976-1978 oraz 1982-1987 występowała jako piosenkarka i aktorka w warszawskich teatrach: na Targówku, Syrena, Buffo i Żydowskim. W 1980 wystąpiła na 16. Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze. W 1983 wspólnie z Jerzym Połomskim i Alibabkami nagrała album pt. Marii chwałę śpiewać będziem - Jubileusz 600-lecia Jasnej Góry.

Od lat. 90. nagrała siedem płyt. W latach 1991-1998 mieszkała w Szczawnicy, gdzie pełniła funkcję przewodniczącej Stowarzyszenia Literacko-Artystycznego im. Czesława Miłosza. W latach 1996–2000 była organizatorką i kierownikiem artystycznym Międzynarodowych Festiwali Słowa. W 2001 ogłosiła zakończenie kariery artystycznej, lecz okazjonalnie występowała w telewizji i na estradzie. Od 2023 ponownie koncertuje, współpracując z pianistą i kompozytorem Januszem Tylmanem. Również w 2023 wydała singiel „Tańcząca brzoza”, a w 2024 – „Tam w ogrodach” w duecie z Michałem Wiśniewskim. W 2025 ogłosiła zbiórkę na potrzeby nagrania i wydania nowego albumu.

Dyskografia

Albumy studyjne

• 1958 – Stare a niezapomniane piosenki
• 1959 – Melodie o zmroku
• 1960 – Tylko dla zakochanych
• 1962 – Recital piosenek
• 1964 – Ballady i piosenki
• 1965 – Ballady i piosenki (2)
• 1966 – Ballady i piosenki (3)
• 1968 – Nie zakocham się
• 1969 – Koncert życzeń
• 1970 – U brzegów Candle Rock
• 1972 – Sława Przybylska
• 1973 – Jak z dawnych lat
• 1979 – Związek przyjacielski
• 1992 – Rodzynki z migdałami
• 1992 – Minuty nadziei
• 1993 – Ałef-Bejs
• 2006 – W noc Betlejemską
• 2006 – Modlitwy poetów
• 2015 – Mój Okudżawa
• 2017 – Pamiętasz...

Odznaczenia

• 1972 – Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”
• 1974 – Złoty Krzyż Zasługi
• 1982 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1979 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
• 2000 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• 2007 – Honorowy Obywatel Miasta Międzyrzec Podlaski
• 2011 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
• 2012 – Medal Pamiątkowy „Pro Masovia”
• 2015 – Diamentowy Mikrofon
• 2016 – Honorowy Obywatel Miasta Krzeszowice
• 2025 – Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Mazowsza”

Filmografia (obsada aktorska)

• 1958 – Popiół i diament (reż. Andrzej Wajda) - jako piosenkarka, wykonanie piosenki Czerwone maki na Monte Casino
• 1960 – Zezowate szczęście (reż. Andrzej Munk) - jako piosenkarka, wykonanie piosenki Kriegsgefangenenpost
• 1960 – Niewinni czarodzieje (reż. Andrzej Wajda) - jako piosenkarka, wykonanie piosenek

Życie prywatne

W 1953 wyszła za Jerzego Kostarczyka, z którym ma córkę, Blankę. Od 1964 do jego śmierci jej mężem był Jan Krzyżanowski (1935–2022), aktor i dyrektor Stołecznej Estrady i Teatru na Targówku. Z drugim mężem mieszkała w Szczawnicy, później przeprowadziła się do Otwocka.

Bibliografia

• Ryszard Wolański: Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej. Warszawa 1995: Agencja Wydawnicza Morex, s. 170–171. ISBN 83-86848-05-7.

Linki zewnętrzne

• Sława Przybylska w bazie filmpolski.pl
• Sława Przybylska na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Sława Przybylska w bazie Filmweb