- Gustav
-
Aan het einde van de zomer van 1942 verscheen de Bf 109G,
of zoals de Duitse vliegers haar noemde; de Gustav.
Waren de eerste voorproductie modellen nog uitgerust met de DB
601E motoren, de machines die daarop volgenden hadden de 1475
pk sterke DB605A. De Bf 109G-1 werd met een drukcabine
uitgevoerd. Van deze versie was er ook een Bf 109G-1/Trop die
voor het warme stoffige Afrika ontwikkeld werd. Tevens waren
de MG 17's vervangen door 13mm MG 131. Aangezien deze
machinegeweren grotere sluitstukken hadden, werden er
opvallende uitstulpingen op de motorkappen aangebracht,
waardoor deze versie al snel de bijnaam Beule (Bult)
kreeg.
Een Bf 109G-2 met tropenaanpassingen
Er verschenen verschillende versies van de Gustav, waarvan
de Bf 109G-5 een variant was met een DB 605D motor met MW-50
watermethanol vermogensverhoging waardoor de motor tot 1800 pk
kon worden 'opgestookt'. Dit alles leidde tot de belangrijkste
versie van de Gustav, de Bf 109G-6. Van deze versie werden
verschillende subvarianten ontwikkeld, jachtbommenwerpers,
verkenners, en de bommenwerpervernietiger de Bf 109G-6/R2.
Deze was uitgerust met twee Wgr 210 'Dodel' 21 cm raketten die
de Rstsatz pakketten onder de vleugels vervingen.
De Me
109G-7 werd nooit ontwikkeld. De Bf 109G-8 was een
verkenningsjager.
Bf 109G's op de productielijn in Regensburg
De snelste Gustav was de Bf 109G-10,
die ontwikkeld was uit de Bf 109G-5/R2. Om de slingerbeweging
tijdens de start tegen te gaan werd van de Bf 109G-5/R2 het
richtingroer verhoogd en het staartwiel verlengd wat in de
productie Bf 109G-10 standaard werd. Verdere opvallende
nieuwigheid was de zogenaamde Galland-cockpitkap, een
kap met meer stroomlijn. De topsnelheid van deze machine lag
rond de 690 km/u op 7400 meter hoogte.
Een Bf 109G-10, van II/JG 2, met de Galland-cockpitkap
De Bf 109G-12 was een trainerversie met een dubbele
cockpit. De laatste productie versie was de Bf 109G-14 die
lichter gemaakte vaste bewapening had en voorzieningen om
kanonnen onder de vleugels te dragen, of bommen of de Wgr 210
raketten. De bepantserde Bf 109G-16 jachtbommenwerper voor
lage hoogte ging wel in productie, maar kwam niet meer in
actie.
Een Bf 109G-12, de trainerversie
Voor operaties op grote hoogte werd de Bf 109H ontwikkeld,
een F-serie toestel met vergrote spanwijdte. Op 10.100 meter
lag de snelheid op 750 km/u. Maar door de vleugeltrillingen
werd de verdere ontwikkeling stopgezet.
Een Daimler-Benz DB 605 ASCM/DCM voor onder andere de Bf
109K2
De Bf 109K serie was de laatste belangrijke variant. De
opgevoerde Daimler-Benz DB 605 ASCM/DCM motoren brachten 2000 pk voort om
de Bf 109K2 en de Bf 109K-4 (met drukcabine) met een snelheid
van over de 700 km/u voort te stuwen. Had de Bf 109K-4 n
30mm kanon en twee 15mm mitrailleurs, de Bf 109K-6 was
uitgerust met drie 30mm kanonnen en twee 15mm mitrailleurs.
Bf 109K-4, WNr334176, van II/JG 3
De
laatste echte productiemachines, twee stuks, van de Bf 109K-14
werden nog voor het einde van de oorlog aan het II./JG 52
geleverd. Uitgerust met de DB 605L die de Bf 109K-14 een
topsnelheid gaf van 725 km/u zagen deze toestellen in april
1945 naar het schijnt nog beperkte actie.
De Bf 109 voor andere
doeleinden
Bf 109E D-IBFD (GH+NT), WNr 1783, als prototype voor de Bf 109T-01
(Let op de vanghaak onder de romp)
Met een productie van meer dan 30.000 Bf 109's, waren er
ook voldoende om met deze jager te experimenteren. Ontwikkeld
uit de Bf 109E werden er tussen 1939 en 1941 tien toestellen
gebouwd als de Bf 109T om als vliegdekschipjager dienst te
gaan doen. Hiertoe waren opvouwbare vleugels aangebracht, een
remhaak en katapultspoelen. Maar ze werden niet verder
ontwikkeld toen de bouw van het vliegdekschip Graf
Zeppelin gestaakt werd.
De eerste Mistel combinatie, Bf 109F-4 en een Ju
88A-4, voorjaar 1944
Een opvallend experiment was het plaatsen van een Bf 109
(of een FW 190) via stijlen op een tweemotorige Junkers Ju 88
bommenwerper. De piloot in de jager moest de zogenaamde
Beethoven of Mistel combinatie met de onbemande
van vier ton explosieven voorziene bommenwerper naar het doel
overbrengen.Via een duikvlucht werd dan op het doel
aangevlogen, losgekoppeld waarna de bommenwerper te pletter
sloeg op het doel. Het idee was een uitvloeisel van een eerder
idee om op deze manier zweefvliegtuigen, DSF-230's, met
manschappen beladen naar het doel over te brengen, in plaats
van een sleepvliegtuig.
De Bf 109 en DSF-230 combinatie
Verschillende bronnen hanteren ook verschillende aantallen gebouwde Bf 109's. Maar over het algemeen
wordt geaccepteerd dat het meer dan 30.000 stuks zijn geweest. De meest 'betrouwbare' bron, 'Broken Swastika', van
de schrijver Baumbach, geeft de volgende aantallen:
1939: 449
1940: 1667
1941: 2764
1942: 2657
1943: 6013
1944: 12.807
1945: 2798
Bovenstaande geeft een totaal van 'slechts' 29,155 stuks, maar er zijn bronnen die uiteenlopende aantallen
geven, zoals bijvoorbeeld n van 33,675 jagers en 1325 verkenners.
- Export
-
De Bf 109 werd ook afgenomen door het buitenland. Een
grote afnemer was Bulgarije die 19 Bf 109E en 145 Bf 109G's in gebruik nam.
Een andere belangrijke koper was het neutrale Zwitserland. Deze hadden 10 Bf 109E en 80 Bf 109G's in dienst.
Finland, de meest succesvolle
buitenlandse afnemer, had 70 Bf 109G's in dienst. De Finse piloot Lentomestari
Eino Juutilainen behaalde 94 overwinningen waarvan 59 in de
Gustav. Hongarije maakte gebruik van 3 Bf 109D's, 40 Bf 109E's en 59 Bf 109G's.
Bf 109G's in Finland
Licentieproductie van de Bf 109G werd gedaan bij Avia (als de CS199 Mezecs) in Praag
en bij IAR te Brasov in Roemeni. Bij Avia werden maar liefst 422 toestellen gebouwd, waaronder
58 twee-zitters en 129 stuks bij Letov. De Tsjechische luchmacht vloog met dit type, maar was weinig geliefd.
Roemeni vloog uiteindelijk met 69 Bf 109E's en 70 Bf 109G's.
Ook Joegoslavi vloog met de Bf 109E, in totaal 73 stuks. Rusland vloog ook nog enige tijd met 5 Bf 109E's.
De Bf 109 in Zwitserse dienst
Er werden ook vijf onbewapende Bf 109E-7's in 1941 naar Japan gestuurd ter evaluatie.
De toestellen werden getest door het leger en door Kawasaki, maar de Japanners waren weinig
enthousiast over de jager. De DB 601 werd wel geadopteerd en vond haar weg in de Ki-61 Tony.
Een Bf 109E-7 in Japan
Het klinkt onwaarschijnlijk maar is waar, Isral gebruikte
een aantal door Tsjechi gebouwde Bf 109's (CS199 Mezecs) in
1948 in de strijd tegen Egypte. Spanje had reeds na de burgeroorlog de overgebleven Bf 109's overgenomen
en ontving later nog eens 15 Bf 109g's. Tijdens de oorlog bouwde
Spanje ook in licentie de Bf 109G-2 en gebruikte, door gebrek aan de
DB 601 motor, de Hispano-Suiza 12Z 89 motor en kreeg de aanduiding HA-1109-J1L.
Met de Hispano-Suiza 12Z 17 kreeg het de aanduiding HA-1109-K1L. Na
de oorlog werd door het gebrek aan Spaanse motoren de Rolls-Royce
Merlin ingebouwd. De zo ontstane Bf 109's stonden bekend als
de Hispano HA 1112-M1L Buchon. Meer hierover staat op
de tweede pagina aangaande de speelfilm Battle of Britain.
En zo is het verhaal rond, begonnen met een Rolls-Royce
Kestrel, en geindigd met een Rolls-Royce Merlin. Een
duidelijkere overwinning voor de Britse industrie op de Duitse
is niet aan te geven.
ex-Battle of Britain film HA-1112 Buchon C.4K-114
(Canada Aviation and Space Museum)
Van de bewaard gebleven Bf 109's, zijn de Spaans gebouwde Bf 109G versies, de HAS 1112-M1L Buchon het meest
te vinden, zo'n dertig stuks verdeeld over verschillende musea in de wereld, waarvan ongeveer vijf stuk
luchtwaardig zijn. Twaalf originele Bf 109E's zijn bewaard gebleven, waarvan n luchtwaardig. Verder zijn er vier Bf 109F
en 13 originele Bf 109G's in de wereld te vinden.
Onderstaande technische gegevens
hebben betrekking op de Bf 109E
| Fabrikant |
Bayerische
Flugzeugwerke |
| Ontwerper |
olv. Willy
Messerschmitt |
| Gebruik |
Jachtvliegtuig,
jachtbommenwerper, jachtverkenner |
| Motor |
Daimler-Benz DB
601N |
| Vermogen |
1200 pk |
| Spanwijdte |
9,86 m |
| Lengte |
8,74 m |
| Hoogte |
3,40 m |
| Vleugeloppervlakte |
16,16 m |
| Klimvermogen |
1006
m/p.min. |
| Gewicht |
leeg |
2014 kg |
Geladen |
2767 kg |
| Snelheid
max. |
578 km/u op 3749
m |
| Plafond |
11.125 m |
| Bereik |
1094 km |
| Bewapening |
Bf 109E-7; 1 x
naafkanon MG FF/M 20mm, twee MG 17 7,9mm mitrailleurs in
vleugels en twee MG 17's boven de motor |
| Bemanning |
1 |
| Eerste
vlucht |
eind mei,
1935 |
| Aantal
gebouwd |
30.000+ alle
varianten |
Het kantoor van een Messerschmitt Bf 109
BRONNEN
Klik op 'Top 50' voor mijn
persoonlijke 'best of' militaire vliegtuigen lijst.
GA TERUG
|