Hotaru no Haka (1988)

Verbaasd om de rauwe, doordringende wreedheid van de oorlog in een animatie terug te vinden, opgetogen over de tederheid die in deze eenvoudige, maar virtuoze film, wordt gebracht. Ontroerend is alleszins de hardnekkigheid waarbij de jongen zich over zijn kleinere zusje ontfermt en haar weghoudt van het ware drama dat zich heeft afgespeeld. Enig is de scène waarbij het meisje verklaart dat haar moeder dood en begraven is, terwijl de jongen haar onwetend hierover waande. En zo zijn er nog enkele andere. Film illustreert ook gepast hoe in moeilijke tijden, zoals oorlog, mensen zich anders gaan gedragen en dat heel vaak hun ware aard boven komt. Een kleine parel, deze "Grave of the Fireflies".

Ik weet nog goed toen ik de eerste keer Grave of the Fireflies zag: Ik kon vervolgens een half uur lang niets anders dan perplex naar mijn televisie staren, waar het DVD menu al enige tijd zichtbaar was. Ik had niet lang ervoor voor het eerst kennisgemaakt met de films van Studio Ghibli en begon destijds met het bekendere werk als Spirited Away en Princess Mononoke. En toen kwam dit. En damn, dit is wel even van een ander kaliber. Het werk van Hayao Miyazaki mag dan het bekendste werk van Ghibli zijn, wat mij betreft heeft Isao Takahata met deze film veruit de mooiste en meest ontroerende Ghibli-film tot dusver gebracht. En bij herziening - jaren later - was het weer raak. Ik was anderhalf uur lang even weer van de wereld. Ik genoot als Seita en Setsuko plezier hadden, het optimisme en hoe de twee samen hun best doen er iets moois van te maken geeft een goed gevoel. En dat goede gevoel heb je hard nodig om de film door te komen. Want mijn god, een moker geeft een subtiel tikje vergeleken met deze film. De animaties zijn prachtig, de muziek is ijzersterk, de sfeer is soms betoverend mooi en soms (of zeg maar gerust, geregeld) bikkelhard. Ik zou hier wel een specifieke scène of een bepaald prachtig shot kunnen benoemen, maar dan zou ik net zo goed de hele film hier kunnen opsommen. Grave of the Fireflies is een klasse apart. 5 sterren. Omdat het niet hoger kan.

Ik heb Grave of the Fireflies heel lang geleden al eens gezien (in 2003) en toen vond ik hem wel goed, maar niet geweldig, want (zo schreef ik ergens) "ik miste een verhaal". Ik gaf hem twee jaar later op MM 'slechts' een 3,5*. Nu na 16 jaar heb ik de film herkeken en ik moet zeggen, ik ben er een stuk positiever over dan toen. Het hartverscheurende verhaal van de twee kinderen ráákt je gewoon en met name de aandoenlijke Setsuko is overtuigend neergezet in zowel haar gedragingen als animatie. Net als andere Ghibli's uit de jaren '80 (Kiki's Delivery Service en My Neighbour Totoro) is de sfeer subliem. De landelijke taferelen, tegen de achtergrond van het einde van de Tweede Wereldoorlog, de vuurvliegjes, de dorpjes. Het zijn de kleine dingen die ik 16 jaar later veel meer op waarde weet te schatten. Sterker nog, deze film hoort wat mij betreft wel in mijn Ghibli top 5 thuis. Daarom een dikke punt opgehoogd naar 4,5*