You Only Live Once (1937)

Is dit het origineel van een James Bond?

de beschrijving bij deze film klopt niet, dit is puur het einde wat beschreven wordt.

mooie karakterontwikkelingen, veel humor ook, zeer goede film eigenlijk.

Net uit in Nederland op een erg goedkope DVD.

Ik blijf het vreemd vinden hoe ze omspringen met de term Film Noir.. Bij mijn weten, en wat ik erover gelezen heb, is het een term die pas sinds 1945 bedacht is door een Franse journalist. Hij bedoelde daar de enorme explosie aan Amerikaanse misdaadfilms, die het Na-Oorlogse Frankrijk overspoelde, mee.. En ook volgens dezelfde informatie liep dat van 1941 tot 1958..

Wat een verschil in DVD transfer...

De ultragoedkope Nederlandse disc heeft dezelfde transfer als de Britse.

In het begin van de film zit geweldige humor. Op een erg leuke wijze wordt gespeeld met wel of niet schuldig zijn. De humor zet zich nog wel door, maar langzaam gaat het steeds meer over naar melodrama. Grappig om te zien hoe Fritz Lang zich het idioom van Amerikaanse sentimenten heeft eigen gemaakt. Toch zie je soms in deze film zijn zeer eigen camerahandschrift terug uit zijn Duitse films.

De thematiek van You Only Live Once doet denken aan de film Fury (1936). Ondanks dat alle geluk van de wereld het hoofdpersonage Eddie Taylor lijkt toe te lachen, loopt het toch weer mis met hem nadat hij voor de derde keer uit de gevangenis ontslagen is. Het verleden blijft Taylor parten spelen, waardoor hij voor de vierde keer in de bajes terecht komt. Is hij wel of niet schuldig? Zijn liefje blijft in zijn onschuld geloven.

De film zit aanvankelijk vol met verrassende en leuke plotwendingen. Helaas wordt dit later in de film minder. Wel blijft het genieten geblazen van Henry Fonda in de rol van Taylor. Soms doet Fonda denken aan Spencer Tracy. Waar Tracy het moet hebben van een hoop drukte maken, weet Fonda vaak een sterker effect te bereiken met prachtig verstilde blikken.

Ik denk dat deze film met een aantal oorspronkelijke stijlelementen van grote invloed is geweest op het genre dat later werd aangeduid met de term “Film Noir”.

Als extra op de goedkope dvd zit een ontzettend leuk lesje filmkijken van 25 minuten door de Franse regisseur Claude Chabrol. Verschillende fragmenten uit de film You Only Live Once worden getoond en daar vertelt Chabrol dan allerlei leuke visuele subtiliteiten over.

Typische film-noir.

Alle elementen zitten leuk in deze film verwerkt en de manier van filmen is zeker wel al een paar jaar vooruit tegenover andere jaren '30 films. Het plot gaat altijd goed over en weer en is leuk tijdverdrijf. Plan hier, nieuw plan daar.

Henry Fonda valt tegen in zijn rol, veel te stijf en geforceerd gebracht. Sylvia Sidney slaagt bijna ook nergens iets overtuigend te brengen. 2 ondermaatse hoofdrolspelers dat kost uiteraard sterren.

***

Deze film is hooguit op momenten een film noir, maar dat terzijde. Ik vind Lang geweldig. Alle films die ik van hem heb gezien zijn volgestouwde cinema, zo ook hier. 80 minuten, helemaal volgestopt. Het knappe vind ik overigens dat het ook niet onevenwichtig of half werk is. Wie oude films saai vindt, moet maar eens wat films van Lang opzetten. Leuk trouwens om te zien dat hij altijd wel een beetje een stomme film regisseur blijft (de krantenkopscene).

Film begint als drama met een kleine crimineel die geen break krijgt en in een negatieve spiraal komt. Daar wordt gelukkig niet te lang bij stil gestaan en het gaat al snel naar een misdaadfilm/film noir, met een barre scene (de bomaanval). Daarna wordt het een Hitccock-achtige thriller met een man die onterecht veroordeeld wordt, vervolgens is het een ontsnappingsfilm (gave scene in de mist) om te eindigen als een Bonnie and Clyde, met een mooi eind. Geweldig en een aanrader. 4 sterren.

echt wel een saaie film, bah!

Nee hoor, nog een keer kijken, is behoorlijk goed.

2 februari j.l.: Blu-ray release in Italië; review.

You Only Live Once is de beste Amerikaanse film van Fritz Lang die ik tot nu toe gezien heb. Lang wordt vaak als een belangrijke bron van invloed op de noirfilms gezien en nergens is dat meer duidelijk dan hier, want dit is eigenlijk al een film-noir, compleet met fatalistisch thema en expressionistisch gebruik van licht. Daarbij is het de eerste in een lange reeks films waarin twee geliefden op de vlucht slaan na een misdaad, geïnspireerd door Bonnie and Clyde, toen nog vers uit het nieuws. Door de decennia heen zouden er nog veel van zulke films volgen (sommigen meer gebaseerd op de Starkweathermoorden): Bonnie and Clyde natuurlijk, maar ook o.a. Badlands, True Romance en Natural Born Killers.

Het komt allemaal wat traag op gang, dat wel. De eerste helft vond ik niet bijzonder sterk. De romance tussen Fonda en Sydney wordt hier wat al te dik aangezet en het stoort hier nog wat dat niet iedereen even goed acteert (waaronder Sydney, Fonda is gelukkig goed te pruimen). Maar zodra de zaken echt duister worden neemt Langs stijl het over. Hij begint het geheel te schieten met dreigende schaduwen, veel donkere plekken en krappe ruimtes. Er zijn weinig films waar zoveel wanhoop vanaf straalt als hier, zeker niets uit de jaren '30, waar dat gevoel nog niet zo overheerste in films. Veel meer dan uit het verhaal of het acteerwerk haalt Lang dan ook het gevoel uit de manier waarop het verfilmd wordt. Dit is een meesterregisseur op zijn hoogtepunt. De scène in de mist waarin de priester wordt neergeschoten is in het bijzonder een pareltje. En toegegeven, dat de film er in slaagt om sympathie op te wekken voor zijn anti-helden (ondanks simpele karakteruitdieping) helpt ook mee.

De tweede helft van de film is dus een groot meesterwerk. Als de eerste helft zo was had ik gemakkelijk een hogere score gegeven. Ik moet nodig wat meer van Langs Amerikaanse werk zien.
4*

Ouderwets, mooi om te zien en goed uitgevoerd. Een deprimerend, over emotioneel misdaad- en film noirachtig melodrama over een ontroerend tragisch echtpaar; een soort Bonnie and Clyde uit de jaren dertig. De regisseur was in staat om de juiste sfeer te scheppen en toonde zich bedreven in het werken met schaduwen. Minder goed geschetst of ongeloofwaardig vond ik de omstandigheden van de zwangerschap en de geboorte van het kind, maar wellicht kwam dat omdat we hier 1937 schrijven. Een mooie man was de jonge Henry Fonda trouwens.

Henry Fonda als de schlemiel; het is een vertrouwd beeld. Misschien wel te vertrouwd inmiddels, want ik werd bij het zien van deze film nauwelijks geraakt door zijn al dan niet zelf opgeroepen tegenspoed. Wat mij vooral dwars zat was dat ik geen moment kon geloven in de relatie tussen de recalcitrante ex-gevangene en de goedlachse secretaresse (zie de beginscènes). Sylvia Sidney stopt al haar charmes in haar rol en steelt daarmee met gemak elke scène, waarin zij te zien is. Dankzij haar haalt deze film nog net een voldoende.

Het is ondertussen als het ware een genre op zich geworden. Iemand is uit de gevangenis ontslagen en zit vol goede intenties om definitief uit de crimenele wereld te stappen en een eerlijk leven op te bouwen, maar ofwel is het zijn vroegere milieu dat hem opspoort en aanzet tot nieuwe wandaden ofwel is het de maatschappij die hem weigert te aanvaarden waarbij het noodlot toeslaat zoals hier in deze Fritz Lang-film die ik nu niet bepaald als zijn beste aanzie.
Echt origineel vind ik het dus niet, alhoewel setting en acteren niet echt teleurstellen, al vond ik de melodramatische tint naar het einde toe ( de baby) niet bepaald gelukkig.
Maar goed, Henry Fonda was aldus reeds vroeger een "wrong man". Tegenspeelster Sylvia Sidney mij totaal onbekend.

Correctie : Sylvia Sidney zag ik ook in "Fury". Dat was m.i. een betere Fritz Lang.

Dit is het begin van de noirperiode, met schaduwen, rook, mist, regen en weerspiegelingen. De gevangenis wordt donker voorgesteld. Wanneer Henry Fonda als gedetineerde in beeld komt, zijn de tralies nadrukkelijk zichtbaar. In contrast daarmee staan de witte tuinhekjes en het felle licht in de scènes waarin hij met Sylvia Sydney een nieuw leven op probeert te bouwen. In de vijver zien ze hun eigen weerspiegeling, al wordt die meteen vertroebeld. Net als de kikkers ziet zij iets in hem wat de anderen niet zien.

Op de avond van z'n proces heeft de krantenredactie drie verschillende artikels klaar om zeker de deadline te halen. Op de versie met de vrijspraak prijkt een foto van een lachende Taylor; op de versie met de veroordeling kijkt hij kwaad. In de ogen van de buitenwereld is hij niet in staat te veranderen. Na z'n zelfverminking moeten ze ironisch genoeg z'n leven redden om hem volgens het boekje te kunnen executeren. Uiteindelijk bewerkstelligt hij met één tragische vergissing zijn noodlot: hij gelooft de aalmoezenier niet en schiet hem neer. Die scène met de mistlampen vormt het dramatische en visuele hoogtepunt.

You Only Live Once. En laat deze film nu net gemaakt zijn door Fritz Lang, die praktisch de cinema uitgevonden heeft. Leek me reden genoeg om hier anderhalf uur aan te besteden.

Sylvia Sidney en vooral Henry Fonda schitteren in een tragisch misdaadverhaal waarin beiden aan de verkeerde kant van de wet terechtkomen door een combinatie van ongeluk, werkloosheid en foute keuzes.

Fritz Lang vertelt het verhaal - zoals we van hem gewend zijn - met een perfect gevoel voor (expressionistische) belichting. Diverse scènes zijn echte pareltjes. Visueel hoogtepunt is ongetwijfeld de dialoog tussen Henry Fonda en William Gargan die plaatsvindt in een dichte mist, metafoor voor de twijfel en onzekere toestand waarin Fonda zich bevindt.

Kantelmoment in de film heeft te maken met de vondst van de hoed van Fonda, wiens initialen E.T. - van Eddie Taylor - gestikt staan in de naad van de hoed. Bewust of niet blijkt Fonda als noirheld dus niet enkel buiten de maatschappij maar zelfs buiten de aarde te staan

In de tweede helft van de film kreeg ik een Bonnie & Clyde gevoel bij de vlucht van Sylvia en Henry, en het blijkt dat de film losjes gebaseerd is op de novelle Thieves Like Us, die op zijn beurt gebaseerd is op het verhaal van het beroemde duo.

Een aantal verwikkelingen in het scenario vond ik weinig plausibel maar anderzijds hou ik er gewillig rekening mee dat in het universum van Hollywood veel, zoniet alles, mogelijk is.

De finale is eigenlijk redelijk melodramatisch maar bezorgde me niettemin kippenvel. Toch ook een bewijs van de kunde van de maker(s). Bedankt Fritz!

Conclusie. De titel van de film dekt weinig vrolijkheid maar wel een sterk geënsceneerde film (proto-)noir. Zonder te hard te focussen op bepaalde niet altijd geloofwaardige verwikkelingen in het scenario is het volop genieten van Sylvia Sidney en “wrong man” Henry Fonda.

Henry Fonda speelt een ex-gedetineerde die z'n leven wil beteren. De vraag is of criminaliteit bepaald wordt door biologische aanleg of door de omgeving. Volgens de eerste opvatting blijft een dief altijd een dief. Volgens de tweede opvatting werd E.T. tijdens de Grote Depressie tot misdaad aangezet door armoede en door foute vrienden. Zijn situatie doet denken aan Jean Valjean in Les Misérables.

Er zitten reeds veel noirelementen in die standaard zouden worden in de jaren '40. Rook en schaduwen worden veelvuldig aangewend, en dan is er die zinderende climax met die mistlampen. Wanneer de twee geliefden even in een huis op afbetaling wonen, zie je hun weerspiegeling in de vijver. Het witte tuinhek - symbool van burgerlijkheid - contrasteert met de tralies en bijhorende schaduwen.

Sylvia Sidney evolueert van optimisme naar wanhoop, van lachen naar huilen. De mooiste nevenrol is voor William Gargan als aalmoezenier. Dat ze met een simpel leugentje door die metaaldetector raken, is twijfelachtig maar nodig voor de plot. Voor een komische noot zorgt die pantoffelheld met z'n detectivetijdschriften en z'n bazige vrouw. Fritz Lang, die Duitsland ontvluchtte na een ontmoeting met Goebbels, zette hiermee voet aan wal in Hollywood.

Realistisch misdaad drama over een ex con die volledig de schijn tegen heeft en na zijn vrijlating opniew word gearresteerd wegens een roofoverval .

Hij beweerd echter bij hoog en laag onschuldig te zijn maar wordt desondanks ter dood veroordeeld .

Fonda speelt hier toch weer heel sterk en zijn frustratie en haat tegen de wereld voel je als kijker toenemen .