"Als je prestaties niet deelt op Strava, heb je dan wel écht gelopen?": daarom nemen Elias, Gea, Sven en Pieter deel aan marathon op EK Running

"Ik weet niet of ik dat ooit nog eens ga doen. We zullen zien. Voor nu moet ik onthouden me niet te laten opjutten door de menigte." Sven Van Caekenberghe (39) loopt zijn eerste marathon, van Brussel naar Leuven, op het EK Running.

Sven is lang niet de enige die de uitdaging aangaat. Liefst 12.500 deelnemers zakken af naar Brussel. "Dat zou naar verwachting zelfs 13.000 kunnen worden", zegt hoogleraar sportsociologie Jeroen Scheerder (KU Leuven). "Dat is ongelooflijk. Het was in België lang zelfs moeilijk om 1.000 deelnemers aan te trekken."

"Het huidige record dateert van maart, toen 4.375 mensen de marathon van Gent hebben uitgelopen. 13.000 zou dus fenomenaal zijn. Althans naar Belgische normen, want voor de grotere broertjes zoals de marathon van Berlijn of New York zit je gemakkelijk aan een veelvoud hiervan."

De loopsport is een onwaarschijnlijk succesverhaal, zegt Scheerder. "Ter illustratie: eind jaren 70 liep 4 procent van de sportende volwassenen in Vlaanderen. Eind jaren 80 was dat 6 procent. Eind jaren 90 was dat al 15 procent. Tegen 2009 sprong dat naar 30. En juist voor corona ging het maar liefst over 41 procent. Na corona is het percentage gestabiliseerd."

"We zien dat corona de marathonhype heeft versneld, maar dit blijft ongezien bij volwassenen. Die populariteit van lopen vertaalt zich dus ook in groeiende interesse voor marathons. Als je 15 jaar geleden had gezegd dat marathons populair zouden worden, had ik het niet geloofd."

Dat ongeloof weerklinkt ook in de woorden van de mensen die zelf deelnemen. "Ik dacht op voorhand dat ik dat nooit zou doen", zegt Sven. "Toen ik mijn vrienden vroeger zag trainen voor een marathon, vond ik die helemaal geflipt. En nu doe ik het zelf. Ik vind dat echt gek."

Als ze zelf niet verbouwereerd zijn door hun keuzes, is het hun omgeving wel. "Mijn mama vraagt mij echt vaak waarom ik dit doe", zegt Elias Gaye (23). Ook hij loopt straks zijn eerste marathon. Bij Pieter Devisch (45) is het dan weer zijn vrouw die er niets van begrijpt. Hij is al toe aan zijn vierde marathon. "Mijn vrouw zou willen dat mensen daar minder van onder de indruk zijn. Ik doe het mezelf aan, zegt ze."

Wat maakt dat mensen effectief hun loopschoenen aandoen en ruim 42 kilometer lopen? Volgens Scheerder toont Europees onderzoek verschillende motieven aan om deel te nemen aan loopevenementen.

"Waar het in de jaren 70 en 80 belangrijk was om een goede tijd neer te kunnen zetten – een vorm van strijd met anderen én zichzelf – staat de tijd vandaag niet meer zo voorop", zegt Scheerder. "Het kunnen vervolledigen op zich komt daar in de plaats. Mensen willen graag kunnen zeggen dat ze 42 kilometer hebben gelopen. Dat ze daar waren, op het EK, samen met toplopers."

"Mijn kameraden en ik zijn eigenlijk uit verveling beginnen te lopen tijdens corona", vertelt Pieter. "Een paar keer rond de kerktoren. Tot we 42 kilometer liepen. Bij sommigen smaakte dat naar meer. Zo hebben we afgesproken met de kameraden om elk voorjaar een marathon te lopen. Typisch mannen, hé. We moesten er een doel aan hangen. We gaan toch niet gewoon in de kou en het donker gaan lopen om daar dan niks mee te doen."

Gea Massy (35) is dan weer de verwezenlijking van het feit dat tijdsdruk helemaal geen verplichting is. Zij liep in 2018 haar eerste marathon in Riga, in Letland, en loopt straks haar tweede. "Ik heb de marathon in Riga uitgelopen in 5 uur en 11 minuten. Dat is megalang, maar dat maakte niks uit."

"Mijn doel was om de marathon uit te lopen. En eigenlijk ook wel om onder de 6 uur te blijven, want dan begonnen ze in Riga het terrein op te ruimen. Ook nu zet ik geen tijdsdoel, al zou het leuk zijn om het beter te doen dan de vorige keer."

"Als ik de marathon uitloop, ga ik al blij zijn", zegt ook Sven. "Stiekem hoop ik onder de 4 uur te blijven, maar ik wil niks forceren. Ik wil nog met mijn kindjes kunnen wandelen."

"Ik was altijd van plan ooit een marathon te lopen, om het af te vinken", zegt Elias. "Ik wilde vooral zien hoe het voelde. Ik had in het begin niet echt een tijdsdoel. Hoe meer ik trainde, hoe beter ik werd. Dan kwam daar dan ook tijdsdoel bij, van 3,5 uur."

"Daarbovenop heeft deze marathon ook een mooie setting, wat voor veel mensen belangrijk is", zegt Scheerder. "Je komt zelfs aan waar Julian Alaphilippe wereldkampioen wielrennen is geworden." En inderdaad, het parcours blijkt voor alle mensen die VRT NWS sprak een grote duw in de rug geweest te zijn. "Dit is een unieke kans die ik wel moest grijpen", zegt Elias, die aan Leuven woont.

"Na mijn eerste marathon, zei ik dat ik nooit meer een marathon zou lopen", zegt Gea. "Alleen een marathon in eigen land of in Athene, waar het allemaal begonnen is, zouden me kunnen overtuigen. En dan kwam deze marathon. Ik ben geboren en getogen in Leuven en ik woon nu in Brussel. Deze marathon had geen betere match kunnen zijn."

"Ik woon in Leuven, ik werk en voetbal in Brussel en ik ben opgegroeid in Leefdaal, dat ook op het parcours ligt", zegt Sven. "Het is een unieke kans om een marathon te lopen die zowel langs mijn jeugd als mijn huidige leven passeert." Pieter zat dan weer op kot in Leuven terwijl hij studeerde in Brussel. "Dit is dus de perfecte marathon voor mij." 

Op nummer 2 staat gezondheid. "Lopen is een toegankelijke sport", zegt Scheerder. "Ideaal voor mensen die willen bewegen." 

"Ik heb altijd graag en veel gesport", zegt Sven. "Dat doet mij deugd, mentaal en fysiek. Maar ik heb een tweeling van bijna 3 jaar. Sporten verdwijnt dan heel snel op de achtergrond. Ik zocht dus een doel om mij te motiveren om consistent te sporten. Daarom heb ik mij ingeschreven voor de marathon. Je móét trainen, anders gaat het niet lukken."

Ook Elias zocht iets om in beweging te blijven. "Ik ben afgelopen zomer gestopt met voetballen. Ik ga nog wel fitnessen of padellen, maar ik zocht een nieuwe uitdaging."

Nog op de tweede plaats staat gezelschap. "Dat scoort even hoog als gezondheid", zegt Scheerder. "We krijgen soms de indruk dat mensen op zichzelf gericht zijn tijdens het lopen, omdat het een grote individualisering van de sport markeert. Mensen willen graag zelf bepalen waar, wanneer en met wie ze lopen. Maar het gezelschap blijft heel belangrijk. Voor veel mensen zijn loopmaatjes essentieel."

Voor Gea was gezelschap zelfs het begin van alles. "Mijn beste vriendin wilde een marathon lopen en ik ben een echt kuddedier, dus dan heb ik gezegd dat ik mee zou lopen." 

Zowel voor Sven als voor Elias is deze marathon een familiegebeuren. Sven loopt met zijn vriendin, en haar nicht en haar man. Elias loopt ook met zijn vriendin, schoonzus en schoonbroer. "Er is een chat op WhatsApp waarin we elkaar opvolgen en motiveren. Dat helpt echt", zegt Sven.

Op de derde plaats staat de competitie. Enter Strava. Dat is een app waarmee je je sportprestaties kunt bijhouden en delen, geliefd onder lopers. "Ik zie 2 grote groepen van lopers. De groep die loopt om te ontsnappen aan de dagelijkse sleur. En de groep die wil presteren en cijfers verheerlijkt: tijden, kilometers, wattages. Het is de 'Strava-isering' van de sport. Zij kunnen niet genoeg krijgen van cijfers en vinden het belangrijk dat hun omgeving dat ook ziet."

"Dat is heel belangrijk: als je gaat lopen, zet je je prestaties zo snel mogelijk op Strava", bevestigt Pieter. "Ik geloof echt dat dat de grootste katalysator is. Stel je voor dat je om 20.30 uur 20 kilometer gaat lopen en niemand ziet daar het bewijs van. Telt het dan wel? De intrede van Strava is absoluut waarom mensen gaan lopen. Een vriend was gaan fietsen in de bergen en hij had daar geen bewijs van, dus we geloofden we hem niet natuurlijk", lacht hij. "Ik denk dat je vóór sociale media en Strava al heel veel karakter moest hebben om een zotte afstand te lopen."

Eerst moet je het willen. Dan moet je het natuurlijk nog doen. Voor Gea, Sven, Pieter en Elias is straks het mo­ment su­prême. "Ik heb er zin in, maar ik ga ook blij zijn als het voorbij is", zegt Gea. "De voorbereiding op een marathon vraagt veel."

"Voor mijn eerste marathon liep ik zelden. Daarna ben ik wel consistent beginnen te lopen met de hulp van een loopcoach. Intussen loop ik al 6 jaar 3 keer per week. Ik kan niet meer zonder. Ik loop zelfs op reis, waar ik ook ben. In Lapland bij min 20 graden Celsius bijvoorbeeld."

"Ik dacht dus dat ik wel beter voorbereid zou zijn op deze marathon. Ik hield mij aan een stevig schema en ik heb een maand geen alcohol gedronken. Dat ging allemaal. Maar dan moest ik tijdens mijn training een keer 32 kilometer lopen en ik vond het vreselijk. Ik heb toen bijna in tranen mijn mama gebeld", lacht Gea. "Een marathon is nog 10 kilometer langer, maar daar moet ik niet te veel aan denken. Ik geloof echt dat het helemaal goed komt."

Ook Sven nam consistentie buitengewoon serieus. "Ik heb de training heel traag opgebouwd, om een blessure te vermijden. Ik hield mij streng aan een schema, waar ik ook was. Ik ben leerkracht en mocht mee met school als begeleider naar Marokko. Ik heb schoenen meegenomen en ik ben gaan lopen voor zonsopgang, voor iedereen wakker werd. Ik schrok van mezelf", zegt Sven lachend. "Het zit in de kleine dingen." Ook hij heeft in de aanloop naar de marathon geen alcohol meer gedronken.

Elias stapte initieel in het hele marathonverhaal met een andere mindset. "Ik was altijd al sportief. Ik drink zelfs al 3 jaar amper alcohol om mij te focussen op een gezond lichaam. Ik wilde de marathon eigenlijk eerst lopen zonder echte voorbereiding."

"Dan ben ik van gedacht veranderd. Ik had de tijd, dus dan kon ik mij evengoed voorbereiden. Mijn vriendin is huisarts in opleiding. Zij benadrukte hoe belangrijk het was om niet te zot te doen en rustig te beginnen. Dat heb ik dan ook gedaan. En dat ging heel goed. Nu het dichterbij komt, krijg ik een beetje stress. Het is een pittig parcours. Maar ik heb er echt zin in."

Terwijl Gea, Sven en Elias allemaal hun alcoholconsumptie aanpasten, had Pieter een iets andere benadering. "Ik heb mijn streekbier niet gelaten in de naam van gezondheid hoor. Voor mij ook geen quinoa. Geef mij maar frietjes. Ik ben geen atleet die zich te hard toelegt op het lopen. Ik ben een modale sporter. Mijn vrouw zit ook niet te wachten op een man die van lopen zijn leven maakt."