You Only Live Once (1937)

You Only Live Once. En laat deze film nu net gemaakt zijn door Fritz Lang, die praktisch de cinema uitgevonden heeft. Leek me reden genoeg om hier anderhalf uur aan te besteden. Sylvia Sidney en vooral Henry Fonda schitteren in een tragisch misdaadverhaal waarin beiden aan de verkeerde kant van de wet terechtkomen door een combinatie van ongeluk, werkloosheid en foute keuzes. Fritz Lang vertelt het verhaal - zoals we van hem gewend zijn - met een perfect gevoel voor (expressionistische) belichting. Diverse scènes zijn echte pareltjes. Visueel hoogtepunt is ongetwijfeld de dialoog tussen Henry Fonda en William Gargan die plaatsvindt in een dichte mist, metafoor voor de twijfel en onzekere toestand waarin Fonda zich bevindt. Kantelmoment in de film heeft te maken met de vondst van de hoed van Fonda, wiens initialen E.T. - van Eddie Taylor - gestikt staan in de naad van de hoed. Bewust of niet blijkt Fonda als noirheld dus niet enkel buiten de maatschappij maar zelfs buiten de aarde te staan In de tweede helft van de film kreeg ik een Bonnie & Clyde gevoel bij de vlucht van Sylvia en Henry, en het blijkt dat de film losjes gebaseerd is op de novelle Thieves Like Us, die op zijn beurt gebaseerd is op het verhaal van het beroemde duo. Een aantal verwikkelingen in het scenario vond ik weinig plausibel maar anderzijds hou ik er gewillig rekening mee dat in het universum van Hollywood veel, zoniet alles, mogelijk is. De finale is eigenlijk redelijk melodramatisch maar bezorgde me niettemin kippenvel. Toch ook een bewijs van de kunde van de maker(s). Bedankt Fritz! Conclusie. De titel van de film dekt weinig vrolijkheid maar wel een sterk geënsceneerde film (proto-)noir. Zonder te hard te focussen op bepaalde niet altijd geloofwaardige verwikkelingen in het scenario is het volop genieten van Sylvia Sidney en “wrong man” Henry Fonda.

Henry Fonda speelt een ex-gedetineerde die z'n leven wil beteren. De vraag is of criminaliteit bepaald wordt door biologische aanleg of door de omgeving. Volgens de eerste opvatting blijft een dief altijd een dief. Volgens de tweede opvatting werd E.T. tijdens de Grote Depressie tot misdaad aangezet door armoede en door foute vrienden. Zijn situatie doet denken aan Jean Valjean in Les Misérables. Er zitten reeds veel noirelementen in die standaard zouden worden in de jaren '40. Rook en schaduwen worden veelvuldig aangewend, en dan is er die zinderende climax met die mistlampen. Wanneer de twee geliefden even in een huis op afbetaling wonen, zie je hun weerspiegeling in de vijver. Het witte tuinhek - symbool van burgerlijkheid - contrasteert met de tralies en bijhorende schaduwen. Sylvia Sidney evolueert van optimisme naar wanhoop, van lachen naar huilen. De mooiste nevenrol is voor William Gargan als aalmoezenier. Dat ze met een simpel leugentje door die metaaldetector raken, is twijfelachtig maar nodig voor de plot. Voor een komische noot zorgt die pantoffelheld met z'n detectivetijdschriften en z'n bazige vrouw. Fritz Lang, die Duitsland ontvluchtte na een ontmoeting met Goebbels, zette hiermee voet aan wal in Hollywood.

Realistisch misdaad drama over een ex con die volledig de schijn tegen heeft en na zijn vrijlating opniew word gearresteerd wegens een roofoverval . Hij beweerd echter bij hoog en laag onschuldig te zijn maar wordt desondanks ter dood veroordeeld . Fonda speelt hier toch weer heel sterk en zijn frustratie en haat tegen de wereld voel je als kijker toenemen .